Trong bối cảnh Chính quyền Duterte bị người dân trong nước chỉ trích vì quá mềm yếu và chấp nhận nhượng bộ Trung Quốc trong vụ đâm chìm tàu cá ở bãi Cỏ Rong, Tổng thống Duterte đã đưa ra tuyên bố “không sợ Trung Quốc” nhằm trấn an người dân.
Phát biểu trước khi lên đường tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 34 tại Thái Lan, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (21/6) cho biết, “đó là cuộc xung đột mở, sẽ có một trận chiến. Tôi không sợ Trung Quốc. Tôi chỉ sợ chúng ta sẽ trở nên bất lực và bị xóa sổ” trong trường hợp xảy ra xung đột vũ trang và cho rằng “Mỹ có quyền can thiệp nếu xung đột trở thành cuộc đối đầu đẫm máu”. Tuy nhiên, ông Duterte cũng “không quên” gửi thông điệp cảnh báo tới Bắc Kinh khi cho rằng Trung Quốc nên cẩn trọng về việc đưa ra tuyên bố chủ quyền phi lý trong khu vực. Ông Duterte cho rằng hành động này là nguy hiểm bởi nó có thể thúc đẩy các nước khác làm điều tương tự.
Phát biểu mạnh mẽ của Tổng thống Duterte có thể được coi là “nhất tiễn song điêu”, khi ông vừa có thể làm xoa dịu phần nào dư luận người dân trong nước về biện pháp xử lý tàu cá và chính sách đối ngoại hướng về Trung Quốc, vừa thể hiện thông điệp “cứng rắn” đối với Bắc Kinh trong việc tuyên bố “chủ quyền” phi pháp ở Biển Đông.
Được biết, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte vốn khá mềm mỏng với Trung Quốc kể từ khi ông nhậm chức vào năm 2016 và có nhiều tuyên bố nhấn mạnh tầm quan trọng của đầu tư – thương mại của Trung Quốc đối với nền kinh tế nước này. Trước đây, ông Duterte cũng thỉnh thoảng cho rằng cuộc chiến tranh với Trung Quốc là vô ích, khi quân đội Trung Quốc quá vượt trội so với Philippines. Ông thậm chí bỏ qua phán quyết có lợi cho Philippines đối với Trung Quốc ở Biển Đông để hàn gắn mối quan hệ song phương, vốn bị sứt mẻ dưới thời tổng thống Aquino. Chính vì vậy, ông Duterte bị nhiều chỉ trích vì quá mềm yếu trong chính sách đối ngoại với Trung Quốc để đổi lại mối quan hệ kinh tế hữu hảo hơn từ quốc gia này, nhưng trong thực tế lại không mang nhiều hiệu quả.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp, ông Duterte cũng đưa ra những tuyên bố cứng rắn với Trung Quốc để trấn an dư luận cũng như thể hiện thái độ đối với Bắc Kinh. Trước đó, khi Trung Quốc cử hàng trăm tàu dân quân biển bao vây đảo Thị Tứ, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (5/4) đã mạnh dạn cảnh báo sẽ sử dụng “quân cảm tử” chiến đấu với Trung Quốc ở Biển Đông. Ông Rodrigo Duterte nhấn mạnh: “Hãy để chúng ta là bạn của nhau, nhưng đừng đụng đến Pag-asa (tên Philipiines gọi đảo Thị Tứ) và phần lãnh thổ còn lại của chúng tôi. Nếu họ (Trung Quốc) có hành động ở đây, đó là một câu chuyện khác. Tôi sẽ nói với các binh sĩ của tôi chuẩn bị cho một nhiệm vụ tử thủ”. Tổng thống Philippines cho biết những lời ông nói không phải là những lời đe doạ mà chỉ là “những lời khuyên cho những người bạn của tôi”. Ông cho biết: “Tôi sẽ không nài nỉ hay cầu xin, nhưng tôi chỉ nói với bạn rằng hãy rời khỏi Pag-asa vì binh sĩ của tôi ở đó”.