Sau khi Tổng thống Duterte đồng ý đề xuất cả hai nước sẽ điều tra chung vụ tàu Trung Quốc cố tình đâm chìm tàu cá Philippines ở bãi Cỏ Rong, Philippines tuyên bố muốn có nước thứ 3 cùng tham gia điều tra vụ việc.
Người phát ngôn của Phủ Tổng thống Philippines Salvador Panelo (22/6) cho rằng ngoài Trung Quốc và Philippines, ông Duterte muốn một quốc gia thứ 3 tham gia ủy ban điều tra chung để xác định những gì đã diễn ra ở vùng biển bãi Cỏ Rong thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam hồi đầu tháng này; đồng thời khẳng định Chính quyền đang làm tất cả để “tìm kiếm công lý cho những người Philippines và sử dụng tất cả các phương tiện pháp lý cho mục đích đó”. Ông Panelo nhấn mạnh: “Một cuộc điều tra chung và công bằng sẽ không chỉ thúc đẩy giải quyết vấn đề nhanh chóng mà còn tuân thủ luật pháp quốc tế… trong đó nhấn mạnh tối đa việc sử dụng các biện pháp hòa bình để giải quyết tranh chấp quốc tế”.
Trước đó, ông Salvador Panelo (21/6) cho biết, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hoan nghênh cuộc điều tra chung giữa Manila và Bắc Kinh về vụ tàu cá Trung Quốc đâm chìm tàu cá Gem-Ver 1 ở Biển Đông tối 9/6. Trong khi đó, Ngoại trưởng Philippines Teodoro Locsin (21/6) viết trên Twitter rằng ông phản đối đề nghị về cuộc điều tra chung với Trung Quốc, mà nhấn mạnh là hai nước cần tiến hành cuộc điều tra riêng và độc lập.
Đây là động thái đáng chú ý nhất của Chính quyền Duterte trong việc xử lý vụ tàu Trung Quốc đâm chìm tàu cá Philippines. Với việc tìm kiếm nước thứ 3 cùng tham gia Ủy ban điều tra sẽ khiến vụ việc được công bằng, công tâm hơn với ngư dân Philippines. Tuy nhiên, nước thứ 3 phải là nước có quan điểm, thái độ rõ ràng về vấn đề Biển Đông và không được nghiêng về Trung Quốc. Theo đó, Mỹ và các nước đồng minh trong khu vực như Nhật Bản, Australia… sẽ là những ứng cử viên hàng đầu để tham gia Ủy ban điều tra.