Cựu Tổng thanh tra Philippines Conchita Carpio Morales ngày 27-6 nói rằng việc cho phép ngư dân Trung Quốc đánh bắt cá trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của đảo quốc Đông Nam Á này sẽ cần sự đồng ý của người dân.
Cảnh sát biển Philippines thu giữ rùa biển trên một tàu cá Trung Quốc bị bắt giữ trong vùng biển Philippines mới đây. Ảnh: AFP
“Vùng đặc quyền kinh tế của Philippines trao cho Philippines chủ quyền độc quyền đối với nó. Vì là độc quyền, bạn không thể cho phép các quốc gia khác đánh bắt cá ở những khu vực được bao phủ bởi vùng kinh tế này mà không có sự đồng ý của người dân ”, bà Morales nói trong một cuộc phỏng vấn với kênh tin tức ABS-CBN.
Bà Morales nói rằng Quốc hội, chứ không phải một mình Tổng thống, sẽ cấp phép cho việc đánh bắt cá trong vùng biển Philippines.
Trong cùng một cuộc phỏng vấn, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Albert del Rosario cho biết việc cho phép ngư dân Trung Quốc vào vùng EEZ của Philippines sẽ chỉ khuyến khích “kẻ bắt nạt”.
“Điều này chắc chắn sẽ khuyến khích các ngư dân, nếu họ là ngư dân theo chiến lược dân quân mà họ (Trung Quốc) đang sử dụng, vì họ đã hành động như những kẻ bắt nạt trước khi điều này được Tổng thống tuyên bố, chứ còn gì nữa?” ông del Rosario nói.
Phát ngôn viên của Tổng thống Philippines, ông Salvador Panelo hôm 25-6 nói với các phóng viên rằng người Trung Quốc có thể câu cá ở EEZ của Philippines, sau khi Tổng thống Rodrigo Duterte nói Manila và Bắc Kinh là bạn bè.
Nhưng phát ngôn viên Panelo cho biết ông vẫn sẽ hỏi liệu đây có phải là một tuyên bố chính sách hay không.
Phát biểu trên được đưa ra sau khi một con tàu Trung Quốc đâm vào một tàu cá của Philippines và bỏ mặc 22 ngư dân trên biển gần bãi Cỏ Rong xung quanh quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam. Các ngư dân này sau đó đã được một chiếc tàu của tỉnh Tiền Giang cứu.
“Tôi nghĩ một sự tồi tệ hơn của tình hình (là điều) có thể được dự đoán”, ông del Rosario nói.
Ông del Rosario cũng tin tuyên bố trước đó của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte rằng vụ đâm tàu là một “sự cố hàng hải” đã làm ảnh hưởng đến cuộc điều tra.
“Theo quan điểm của tôi, ông ấy đã gây tổn hại cho một kết quả khách quan do ông ấy đã nói ra những gì ông ấy nghĩ và bạn không mong đợi tổ chức mà sau này sẽ điều tra vụ việc sẽ chuyển hướng khỏi những gì ông ấy đã nói”, ông nói.
Năm 2016, Philippines đã đánh bại Trung Quốc tại Tòa Trọng tài do Liên Hiệp Quốc hậu thuẫn, vô hiệu hóa yêu sách kinh tế của Bắc Kinh tại Biển Đông.
Tuy nhiên, Trung Quốc đã phớt lờ phán quyết và khẳng định họ có chủ quyền đối với vùng biển này.
“Việc cho phép Trung Quốc đánh cá trong vùng đặc quyền kinh tế của chúng ta chắc chắn sẽ làm suy yếu phán quyết của Tòa Trọng tài”, bà Morales nói, với sự tán đồng của ông del Roasario.
Ông del Rosario và bà Morales trước đó đã đệ đơn kiện Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước Tòa án Quốc tế (ICC) về ‘‘những hành động sai trái của các quan chức Trung Quốc ở Biển Đông”, theo trang tin Rappler.