Tổng quan chính sách của Mỹ ở Biển Đông (Kỳ 5)

Một lập luận chính liên quan đến dự án này là các nhà lập pháp ở Mỹ cần phải có là một sự hiểu biết hoàn chỉnh nhất có thể liên quan đến các giá trị tương ứng của các tuyên bố chủ quyền khác nhau ở Biển Đông để đảm bảo rằng quan điểm chính sách sẽ được căn cứ trên các thông tin pháp lý tốt nhất sẵn có.

Lính TQ đồn trú bất hợp pháp, tổ chức tập trận bắn đạn thật trái phép trên đảo Ba Bình, Trường Sa

Giá trị pháp lý của những tuyên bố chủ quyền chồng chéo

 Cuối cùng, phân tích pháp lý cụ thể của các bên tranh chấp khác nhau đã được đưa vào từ các chuyên gia luật quốc tế nhiều kinh nghiệm: ba luật sư đã nghỉ hưu của USN Judge Advocate General Corps. Họ được yêu cầu tiến hành đánh giá một cách công bằng. Đại úy Pedrozo tiến hành phân tích các tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc đối với quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa củ Việt Nam; Đại úy Roach kiểm tra tuyên bố của Malaysia và Brunei liên quan đến một số đảo tại Trường Sa; và Đại úy Rosen kiểm tra tuyên bố của Philippines liên quan đến một phần quan trọng của chuỗi quần đảo Trường Sa và Bãi cạn Scarborough. Bởi vì độ dài của những phân tích này được công bố như các tài liệu riêng biệt, nhưng một tóm tắt các kết quả nghiên cứu được bao gồm bên dưới. Ngoài những nghiên cứu cụ thể ủy quyền, chúng tôi tham khảo ý kiến một số phân tích khác được thực hiện bởi các chuyên gia của bên thứ ba, để đảm bảo là hoàn thành một bức tranh về giá trị pháp lý của tuyên bố chủ quyền.

Điều quan trọng cần nhấn mạnh là những phân tích về giá trị của tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông đã không được thực hiện như là một sơ bộ để khuyến cáo rằng Hoa Kỳ khởi hành từ vị trí lâu nay của mình không tham gia một vị trí trên tuyên bố chủ quyền ở Biển Đông. Đó không phải là ý định và cũng không là một trong những đề xuất của dự án. Trong thực tế, sau khi xem xét nhiều các đánh giá của bên thứ ba đánh giá cao nhất của các khiếu kiện, cùng với ba nghiên cứu cụ thể, chúng tôi tin rằng sự phức tạp của các yêu sách chồng lấn và tranh luận pháp lý thực hiện để hỗ trợ xác nhận sự khôn ngoan của chính sách này của Mỹ.

Trước khi xem xét một bản tóm tắt các công việc được thực hiện bởi các chuyên gia, tổng quan về các tuyên bố liên quan đến Biển Đông được cung cấp dưới đây:

• Nhật Bản tuyên bố và chiếm đóng tất cả các khu vực trong Biển Đông từ năm 1939 trở đi và đăt chúng thuộc thẩm quyền của Chình quyền Đài Loan. Sau đó từ bỏ những tuyên bố trong Hiệp ước Hòa Bình San Francisco 1951. Tuy nhiên, thật không may, các văn bản từ bỏ không cũng kéo theo sự ủy quyền hoặc ngược lại để lãnh thổ này cho bất kỳ chủ sở hữu hay tuyên bố trước đó.
• Trung Quốc (Cộng hòa nhân dân Trung Hoa) và Đài Loan (Trung Hoa Dân Quốc) tuyên bố chủ quyền đối với tất cả các địa vật ở Biển Đông dựa trên lịch sử và phát hiện đầu tiên do những người đi biển của Trung Quốc. Những tuyên bố này bao gồm các quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa và bãi cạn Scarborough. Họ cũng khẳng định cả hai quần đảo Pratas, mà Đài Loan chiếm giữ; không cho một quốc gia khác thừa nhận tuyên bố về Pratas của Trung Quốc/ Đài Loan. Những tuyên bố của Trung Quốc và Đài Loan cũng bỏ qua việc cấm cố gắng tính hoàn toàn chìm thích hợp, và tuyên bố Bãi Macclesfield – một loạt các rạn san hô hoàn toàn chìm trong tất cả các điều kiện thủy triều.
• Từ năm 1956 Đài Loan (Trung Hoa Dân Quốc) đã liên tục chiếm đóng các đảo lớn nhất trong quần đảo Trường Sa, đảo Ba Bình. (Trung Hoa Dân Quốc thực chất “bỏ rơi” Trường Sa từ năm 1950 đến năm 1956. Trong thời gian này các quần đảo Trường Sa bị bỏ hoang, nhưng Trung Hoa Dân Quốc đã không từ bỏ yêu sách của mình). Họ cũng đã chiếm một khu vực liên quan, ba hải lý từ Ba Bình, được biết đến là Bãi Bàn Than, từ năm 1955. Ba Bình có một nguồn cung cấp nước tự nhiên, cơ sở vật chất cho một đơn vị đồn trú và một sân bay C-130. Trong Thế chiến II Hải quân Đế quốc Nhật Bản sử dụng nó như là một căn cứ tàu ngầm tiên tiến.
• Sau Thế chiến II, chiếm đóng quần đảo Hoàng Sa đã được phân chia giữa Pháp (phân cấp cho miền Nam Việt Nam), trong đó nắm giữ (Crescent) nhóm các hòn đảo phía Tây Nam, và Trung Hoa Dân Quốc, nắm giữ các nhóm đảo phía Đông Bắc (Amphitrite). Trung Hoa Dân Quốc sơ tán lực lượng của mình vào năm 1950. Bắt đầu từ năm 1955, Trung Quốc đã tiến hành dần dần xây dựng tăng cường lực lượng trong nhóm đảo đông tập trung vào đảo lớn nhất của quần đảo Hoàng Sa, đảo Phú Lâm. Năm 1974, họ dùng sức mạnh để đuổi miền Nam Việt Nam từ phần phía Tây của quần đảo Hoàng Sa. Kể từ thời điểm đó, Trung Quốc đã chiếm đóng toàn bộ quần đảo Hoàng Sa. Việt Nam tiếp tục tuyên bố về Hoàng Sa.
• Trung Quốc cũng chiếm bảy đá nhỏ trong quần đảo Trường Sa, trong số đó không có bãi nào khả năng đáp ứng đúng nghĩa của một hòn đảo theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển. Trung Quốc đã mượn để “đảo hóa” cho các bãi tại Trường Sa diễn ra từ cuối những năm 1960 đến năm 1980, và tất cả 13 hoặc hơn đảo tự nhiên tại Trường Sa mà có thể đáp ứng được định nghĩa một hòn đảo theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển đã được chiếm đóng bởi Đài Loan, Việt Nam, Philippines, hoặc Malaysia. Người Trung Quốc chiếm đóng sáu bãi tại Trường Sa vào năm 1988 và bãi cạn Mischief năm 1995.
• Việt Nam tuyên bố chủ quyền đối với tất cả các quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. Việt Nam chiếm hầu hết các đảo trong quần đảo Trường Sa. Quan trọng hơn, sáu trong số những đảo này có thể đáp ứng được định nghĩa một hòn đảo của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển. Đảo lớn nhất mà Hà Nội nằm giữ là đảo Trường Sa. Việt Nam tuyên bố quần đảo Trường Sa sau Hiệp ước San Francisco năm 1951 đã chính thức kết thúc cuộc chiến tranh với Nhật Bản. Chiếm đóng Việt các tính năng không bắt đầu cho đến năm 1973 (RVN-Nam Việt Nam). Năm 1975, ba tuần trước khi Sài Gòn sụp đổ, VNDCCH chiếm giữ sáu trong quần đảo Trường Sa từ VNCH để đảm bảo chúng không rơi vào tay Trung Quốc. Sau khi Việt Nam được thống nhất vào năm 1975, sự chiếm đóng đã dần dần mở rộng phạm vi.
• Philippines khẳng định chủ quyền với Bãi cạn Scarborough và một phần quan trọng của quần đảo Trường Sa, mà đã được đặt tên nhóm đảo Kalayaan (KIG).
• Philippines tuyên bố về Bãi cạn Scarborough được dựa trên chiếm đóng liên tục khu vực đó bắt đầu trong thời gian khi Philippines vẫn còn là thuộc địa Mỹ, mặc dù thực tế Bãi cạn Scarborough đã nằm ngoài “Hiệp ước Box” năm 1898 rằng Tây Ban Nha nhượng lại cho Hoa Kỳ.
• Philippines chiếm bảy khu vực tại Trường Sa, một số có thể đáp ứng các tiêu chuẩn một hòn đảo theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển, và 2 rạn ngập nước. Philippines đã tham gia vào tuyên bố Trường Sa vào năm 1956, khi các đảo đột nhiên được “phát hiện” và tuyên bố chủ quyền bởi một doanh nhân người Philippines. Kể từ năm 1971, họ đã chính thức tuyên bố một nhóm khoảng 53 đảo và đá tại Trường Sa (nhóm KIG).
• Malaysia tuyên bố bảy hòn đảo hoặc các loại đá trong nhóm đảo Trường Sa, hai trong số đó Việt Nam đang chiếm đóng, và một của Philippines. Malaysia cũng tuyên bố hai bãi nửa chìm nửa nổi và ba rạn hoàn toàn chìm trên thềm lục địa của mình.
• Malaysia đã xây dựng trạm hải quân mini mạnh mẽ có các lưu vực để thuyền nhỏ di chuyển tại bốn khu vực nước này tuyên bố; chỉ có một trong số này, Bãi Swallow, có thể đáp ứng các tiêu chuẩn của Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển về một hòn đảo.
• Malaysia tuyên bố chủ quyền từ năm 1979 và được dựa trên thực tế là khu vực họ tuyên bố là trên thềm lục địa của họ.
• Brunei tuyên bố một khu vực trong quần đảo Trường Sa, Bãi Louisa, đó có thể là một bãi nửa nổi nửa chìm và không phải là một hòn đảo. Tuyên bố này dựa trên thực tế là Bãi Louisa nằm trên thềm lục địa của họ.

Trung Quốc đối lập với Việt Nam

Đại úy Pedrozo phát hiện rằng các tuyên bố của Trung Quốc đối lập với Việt Nam được tóm tắt như sau:

• Dựa trên lập luận và bằng chứng do các bên tranh chấp và các nguyên tắc chung của luật pháp quốc tế liên quan đến việc mua lại lãnh thổ, có thể thấy rằng Việt Nam rõ ràng đã có một tuyên bố đối với các đảo ở Biển Đông.
• Tuyên bố của Việt Nam với quần đảo Hoàng Sa được đưa ra gồm cả lịch sử và pháp luật.

Bắt đầu từ những năm đầu thế kỷ 18, Việt Nam đã chứng minh một ý định rõ ràng để khẳng định chủ quyền đối với quần đảo thông qua việc thành lập một công ty do chính phủ tài trợ để khai thác và quản lý các nguồn tài nguyên của quần đảo. Ý định đó đã được khẳng định bởi sự sáp nhập của các đảo và các hành vi mang tính biểu tượng của chủ quyền trong những năm đầu thế kỷ 19, theo sau bởi chính quyền hòa bình, hữu hiệu và liên tục của các hòn đảo của triều đại kế tiếp từ triều Nguyễn cho đến thời kỳ thực dân Pháp. Pháp tiếp tục quản lý có hiệu quả các đảo đại diện cho Việt Nam và thực thể chiếm hữu, chiếm đóng quần đảo Hoàng Sa vào những năm 1930. Sau đó, Pháp tiếp tục khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa cho đến khi rời khỏi Đông Dương vào năm 1956. Sau khi Pháp rút quân, miền Nam Việt Nam (và sau đó là Việt Nam thống nhất) quản lý có hiệu quả các hòn đảo và không ngừng để khẳng định chủ quyền của Việt Nam trên các quần đảo, ngay cả sau khi Trung Quốc chiếm đóng bất hợp pháp một phần của hòn đảo vào năm 1956 và toàn bộ quần đảo vào năm 1974.

• Mặt khác, sự hiện diện đầu tiên về chủ quyền của Trung Quốc trên quần đảo Hoàng Sa đã không xảy ra cho đến năm 1909, hai thế kỷ sau khi Việt Nam đã có tuyên bố hợp pháp và thiết lập có hiệu quả chủ quyền trên các đảo. Hơn nữa, sự chiếm đóng bất hợp pháp củaTrung Quốc trên đảo Woody trong năm 1956, và chiếm đóng toàn bộ quần đảo bằng vũ lực vào năm 1974, rõ ràng vi phạm Điều 2 (4) của Hiến chương Liên Hợp Quốc và do đó không dẫn đến tiêu đề pháp lý rõ ràng về quần đảo Hoàng Sa.
• Đối với quần đảo Trường Sa, Pháp sáp nhập các đảo như terra nullius trong năm 1930 – tại thời điểm đó, sự chiếm đóng của lực lượng này là một phương pháp hợp lệ mua lại chủ quyền trên lãnh thổ. Vương quốc Anh, trong đó đã kiểm soát một vài đảo ở Trường Sa trong năm 1800, từ bỏ yêu sách của mình sau sự sáp nhập của Pháp và chiếm hữu hiệu quả, vì vậy tiêu đề tiếng với quần đảo Trường Sa đã được hợp pháp và thành lập. Tiêu đề của Pháp đến quần đảo đã được nhượng lại cho miền Nam Việt Nam trong những năm 1950, và Chính phủ Nam Việt (và sau đó là nước Việt Nam thống nhất) một cách hiệu quả và kiểm soát các hòn đảo cho đến khi lực lượng Trung Hoa Dân Quốc chiếm đóng trái phép đảo Ba Bình vào năm 1956 và các lực lượng Trung Quốc chiếm đóng bất hợp pháp một số đảo trong quần đảo vào năm 1988.
• Sự chiếm đóng của Trung Hoa Dân Quốc tại Đảo Ba Bình vào 1946 và 1956, và cuộc xâm lược của Trung Quốc tại quần đảo Trường Sa vào năm 1988, vi phạm Điều 2 (4) của Hiến chương Liên Hợp Quốc và không thể trao danh hiệu rõ ràng cho quần đảo Trường Sa cho hoặc là Đài Loan hay Trung Quốc. Thực tế là Trung Quốc đã thách thức chủ quyền của Việt Nam trên quần đảo Trường Sa từ năm 1951 và 1988, các quyền đã được nhượng lại hợp pháp từ Pháp cho Việt Nam, không trong và của chính nó tạo ra một tiêu đề rõ ràng cho Trung Quốc.

Pedrozo phân tích các tư liệu khác từ phân tích một số bên thứ ba khác. Một trong số đó là của Tiến sĩ Marwyn S. Samuels, một học giả người Mỹ đã viết nghiên cứu chi tiết đầu tiên về nguồn gốc của những tranh chấp giữa Trung Quốc, Việt Nam và Philippines. Ông đã sử dụng tiếng Việt và nguồn của Trung Quốc để phân tích tranh chấp tại Biển Đông. Ông kết luận rằng Trung Quốc đã có những tuyên bố tốt hơn đối với quần đảo Hoàng Sa, nhưng rằng tuyên bố của Trung Quốc đối với quần đảo Trường Sa là “rất có vấn đề”. Kết luận của ông đã được lặp lại một phần của học giả người Úc Tiến sĩ Greg Austin, người đào tạo pháp lý. Trong tài liệu vùng biển của Trung Quốc của ông, xuất bản năm 1998, Austin thấy rằng Trung Quốc có “quyền cao trong quần đảo Hoàng Sa”, nhưng sự phức tạp pháp lý của các tuyên bố Trường Sa đang tranh chấp có nghĩa là “Trung Quốc tuyên bố chủ quyền toàn bộ nhóm đảo Trường Sa ít nhất bằng với bất kỳ khác”.

Một phân tích, do Daniel J. Dzurek, một cựu quan chức trong Bộ Ngoại giao Mỹ Văn phòng Nhà nước của các nhà địa lý, thấy rằng các tuyên bố Trường Sa, “tuyên bố của Đài Loan là tốt nhất của rất nhiều xấu… [và] tuyên bố của Trung Quốc là đặc biệt đối lập với Việt Nam theo nguyên tắc estoppel”. Dzurek không phải là một luật sư.

Quan trọng hơn, mặt khác, các phát hiện của Pedrozo được hỗ trợ bởi Giáo sư Monique Chemillier-Gendreau trong công việc của mình về chủ quyền đối với quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Giáo sư Chemillier-Gendreau là một học giải pháp lý và giáo sư danh dự tại Đại học Paris-Diderot.

(còn tiếp)