Với tiêu đề “Quốc phòng Trung Quốc trong kỷ nguyên mới”, Sách trắng Quốc phòng mới được Bắc Kinh ban hành ngày 24/7 gồm 6 phần: Tình hình an ninh Quốc tế, Chính sách Quốc phòng Quốc gia, Phòng vệ Trung Quốc trong kỷ nguyên mới, Thực hiện sứ mệnh và nhiệm vụ của các lực lượng vũ trang, Chi tiêu Quốc phòng vừa phải và hợp lý và đóng góp tích cực cho việc xây dựng cộng đồng với tương lai của loài người. Sau đây là một số nội dung đang được dư luận quan tâm,bàn luận:
Chỉ trích Mỹ gây ra mối đe dọa đối với sự ổn định chiến lược toàn cầu
Trung Quốc cho rằng Mỹ đang thúc đẩy các quốc gia khác xây dựng tiềm năng hạt nhân và tên lửa. Điều này sẽ gây ra mối đe dọa đối với sự ổn định chiến lược toàn cầu và cũng dẫn đến sự gia tăng đáng kể trong chi tiêu quân sự. Sách trắng Trung Quốc viết: “Mỹ đã điều chỉnh quốc phòng lẫn an ninh, áp dụng hàng loạt chính sách đơn phương. Họ kích động và thúc đẩy cạnh tranh giữa các nước lớn, tăng đáng kể chi tiêu quốc phòng, nâng cao năng lực về hạt nhân, vũ trụ, không gian mạng cùng phòng thủ tên lửa, làm suy yếu sự ổn định chiến lược toàn cầu”.
Cảnh báo, đề phòng Nhật Bản
Đối với quốc gia láng giềng, mặc dù quan hệ song phương thời gian qua tốt lên đáng kể nhưng Trung Quốc lại tỏ ý đề phòng trước nỗ lực “cởi trói” cho lực lượng Phòng vệ (SDF) của Chính quyền Nhật Bản của Thủ tướng Shinzo Abe. Sách trắng nhận định nhằm phá vỡ cơ chế thời hậu chiến (sau Thế chiến thứ 2), Nhật Bản cho tiến hành thay đổi chính sách quân sự – an ninh đồng thời tăng đầu tư tương xứng. Giới chức Bắc Kinh cũng không quên nhắc đến tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư. Sách trắng nhấn mạnh quần đảo này là một phần lãnh thổ không thể tách rời mà Trung Quốc sẽ bảo vệ thông qua hoạt động tuần tra xung quanh.
Sách trắng thể hiện thái độ cứng rắn trong vấn đề Đài Loan
Sách trắng viết: “Quân đội kiên quyết đánh bại bất cứ ai cố gắng tách Đài Loan khỏi Trung Quốc và bảo vệ thống nhất quốc gia bằng mọi giá”. “Trung Quốc phản đối những hành vi sai trái từ phía Mỹ liên quan đến chuyện bán vũ khí cho Đài Loan”, Sách trắng viết thêm. Trong Sách trắng, Trung Quốc tự tuyên bố chi tiêu quốc phòng công khai và hợp lý, chiếm tỷ lệ trong GDP lẫn chi tiêu công vẫn tương đối thấp. Tài liệu này lưu ý quốc gia châu Á này sắp tới phải đối mặt với nhiều thách thức lớn xung quanh việc bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, quyền cùng lợi ích hàng hải. Ngay sau khi công bố Sách trắng.
Sau khi Sách trắng được công bố, Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Ngô Khiêm nhấn mạnh Bắc Kinh sẽ làm mọi thứ để có thể thống nhất trong hòa bình với Đài Loan. “Tuy nhiên, chúng tôi kiên quyết khẳng định việc tìm kiếm độc lập của Đài Loan là vô ích. Nếu có bất kỳ ai cố gắng tách Đài Loan ra khỏi Trung Quốc đại lục, quân đội Bắc Kinh sẽ sẵn sàng tham chiến để bảo vệ chủ quyền, thống nhất, và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước”, ông Ngô Khiêm phát biểu.Vừa qua, Lầu Năm Góc cho biết Bộ Ngoại giao Mỹ đã phê duyệt yêu cầu mua vũ khí của Đài Loan, bao gồm xe tăng và tên lửa Stinger với tổng trị giá ước tính khoảng 2,2 tỉ USD. Trung Quốc đáp trả bằng cách tuyên bố sẽ áp đặt lệnh trừng phạt đối với các công ty buôn bán vũ khí của Mỹ có liên quan đến thỏa thuận trên và cho rằng quốc gia này “làm gia tăng cạnh tranh quân sự khốc liệt giữa các nước lớn và gây suy yếu ổn định chiến lược toàn cầu”. Mỹ không có quan hệ chính thức với Đài Loan nhưng bị ràng buộc bởi một đạo luật năm 1979 trong đó yêu cầu Washington phải có nghĩa vụ cung cấp các loại vũ khí phòng vệ cho Đài Bắc.
Rêu rao về “một quốc gia luôn yêu chuộng hòa bình”
Trong Sách trắng, Trung Quốc tự tuyên bố chi tiêu quốc phòng công khai và hợp lý, chiếm tỷ lệ trong GDP lẫn chi tiêu công vẫn tương đối thấp. Tài liệu này lưu ý quốc gia châu Á này sắp tới phải đối mặt với nhiều thách thức lớn xung quanh việc bảo vệ chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, quyền cùng lợi ích hàng hải.“Trung Quốc là một quốc gia luôn yêu chuộng hòa bình. Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa chưa bao giờ bắt đầu bất cứ một cuộc chiến tranh hay xung đột nào kể từ khi thành lập 70 năm trước”, Sách Trắng có đoạn.“Trung Quốc phát triển thành nền kinh tế thứ 2 thế giới không phải bằng cách tăng cường các hoạt động quân sự hay cướp bóc thuộc địa. Thay vào đó, Bắc Kinh phát triển thông qua nỗ lực của người dân nhằm duy trì hòa bình”, Hoàn Cầu Thời báo dẫn lại một đoạn trong Sách Trắng. Trung Quốc khẳng định họ chủ trương hợp tác thay vì liên minh và không tham gia bất cứ khối quân sự nào, nhấn mạnh nước này lên án các hành động xâm lược, bành trướng và phản đối việc sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ khí tùy tiện. “Sự phát triển của quốc phòng Trung Quốc nhằm đáp ứng nhu cầu an ninh chính đáng và đóng góp cho sự phát triển của các lực lượng hòa bình trên thế giới. Lịch sử chứng minh và sẽ tiếp tục chứng minh Trung Quốc không bao giờ đi theo vết xe đổ của các cường quốc trong việc tìm kiếm quyền bá chủ. Bất kể phát triển như thế nào, Trung Quốc sẽ không bao giờ đe dọa bất kỳ quốc gia nào khác”, tài liệu này nhấn mạnh.
TQ cảnh báo triển khai quân đội đến Hồng Kông
Tại buổi họp báo công bố “Sách trắng quốc phòng” mới, Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ngô Khiêm nói rằng luật đồn trú cho phép chính quyền Bắc Kinh triển khai quân theo yêu cầu của chính quyền Hong Kong để duy trì trật tự. “Một số hành vi của người biểu tình cực đoan đang thách thức chính quyền trung ương và điểm mấu chốt của mô hình một quốc gia, hai chế độ. Điều này là không thể tha thứ”, ông Ngô Khiêm cảnh báo. Trước đó, hàng nghìn người biểu tình vào ba ngày trước tập trung bên ngoài LOCPG nhằm tỏ ý phản đối sự “xói mòn tự do” ở đặc khu gây ra bởi giới chức Bắc Kinh. Họ ném trứng vào tòa nhà và dùng bình sơn phun viết khẩu hiệu bên ngoài nhưng không hề xông vào tòa nhà thực hiện hành vi phá hoại nào. Điều 14 quy định giới chức Hồng Kông có thể yêu cầu chính quyền trung ương hỗ trợ, thông qua lực lượng quân đội Trung Quốc đồn trú tại Hồng Kông trong các nỗ lực duy trì trật tự công cộng hay cứu trợ thảm họa. Sau khi chính quyền trung ương phê chuẩn yêu cầu hỗ trợ thì lực lượng đồn trú điều lính thực hiện nhiệm vụ rồi lập tức quay về căn cứ. Dưới sự sắp xếp từ chính quyền đặc khu, chỉ huy lực lượng đồn trú (hoặc người nhận ủy nhiệm) có quyền ra lệnh cho binh sĩ làm nhiệm vụ. Trước tuyên bố trên, Chủ nhiệm Văn phòng đặc khu trưởng Trần Quốc Cơ cho biết chính quyền Hồng Kông không có ý định nhờ đến quân đội Trung Quốc.
Báo chí TQ ra sức ca ngợi cho Sách trắng Quốc phòng mới
Tờ Hoàn cầu thời báo nói Trung Quốc cho biết “đây dự kiến là cách quan trọng để thế giới bên ngoài hiểu rõ chính sách quốc phòng của Trung Quốc đã thay đổi và trách nhiệm, nhiệm vụ của quân đội Trung Quốc là gì sau đợt cải tổ quân đội”.Theo tờ báo phụ san của Nhân dân nhật báo, sách trắng với chủ đề Quốc phòng Trung Quốc trong thời đại mới là sách trắng về hoạt động quốc phòng thứ 10 của Trung Quốc kể từ khi thành lập nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa. Chiến lược quân sự Trung Quốc lần công bố gần nhất là vào tháng 5/2015. Trung Quốc đã không công bố sách trắng nào kể từ khi cuộc cải tổ quân đội gần nhất bắt đầu từ tháng 11/2015, vì thế sách trắng lần này được trông đợi mang đến những thay đổi và kết quả mà quân đội Trung Quốc đã đạt được trong quá trình đổi mới, tờ Hoàn cầu dẫn lời “các nhà phân tích”. Các sách trắng trước đây bao gồm các nội dung như chính sách quốc phòng Trung Quốc, tình thế an ninh, quân sự quốc gia, việc hiện đại hóa Giải phóng quân nhân dân Trung Quốc (PLA) và nhiệm vụ, sứ mệnh chiến lược của PLA. “Những nội dung này sẽ giúp thế giới bên ngoài hiểu ý đồ chiến lược của nền quân sự Trung Quốc, để các nước liên quan và các khu vực biết đầu là “lằn ranh đỏ” đối với PLA ở đâu khi phải đối mặt với một số vấn đề nhất định”, tờ báo có quan điểm dân tộc chủ nghĩa viết.
Kể từ lần đầu tiên Trung Quốc công bố Sách trắng Quốc phòng vào năm 1998, “nội dung trong sách trắng về quân đội Trung Quốc đã trở nên ngày càng cởi mở và minh bạch, thể hiện sự tự tin”, các chuyên gia Trung Quốc bình luận, theo Hoàn cầu. Trong đợt cải tổ quân đội mới nhất, 7 quân khu của Trung Quốc đã được chuyển đổi thành 5 chiến khu. Các binh chủng cũng có nhiều thay đổi. Hoàn cầu nói những thay đổi này có thể sẽ được phản ánh trong sách trắng quốc phòng mới, Sau khi công bố sách trắng về quốc phòng, Tổng cục Thống kê thuộc Quốc vụ viện sẽ tổ chức một buổi họp báo.