Các công ty Mỹ cho rằng, sản xuất hàng hóa ở trong nước và các nước khác không đạt hiệu quả cao như đặt cơ sở ở Trung Quốc.
Mới đây, tập đoàn công nghệ máy tính Apple của Mỹ đã yêu cầu chính quyền của ông Donald Trump miễn áp mức thuế suất 25% cho một số linh kiện trên Mac Pro mới. Công ty đã đệ đơn xin phép miễn trừ linh kiện tới Văn phòng đại diện thương mại Hoa Kỳ.
Trước đó, Tổng thống Mỹ đã hứa sẽ giảm thuế đối với một số linh kiện, nhưng chỉ khi chúng “không thể được sản xuất ở bất cứ đâu ngoại trừ Trung Quốc” và nếu việc sản xuất chúng “không đóng góp chiến lược cho sự phát triển của ngành công nghiệp Trung Quốc”.
Mac Pro với thiết kế “thùng rác” là máy Mac đắt nhất của Apple. Nó có giá khoảng trên 6 nghìn USD và thiết kế dành cho một nhóm người tiêu dùng cần năng lượng và hiệu suất cực kỳ cao. Đây là những nhà thiết kế, nhà phát triển trò chơi máy tính…
Sản xuất tại Mỹ không có hiệu quả kinh tế
Mac Pro thế hệ trước được sản xuất tại Texas, đây là sản phẩm duy nhất của Apple mà công ty sản xuất tại Hoa Kỳ. Với mục đích này Apple đã xây dựng nhà máy tại thành phố Austin trong khu vực kinh doanh tự do Texas. Công ty nhận được khoản giảm thuế 250.000 USD/năm và đã mua thiết bị trị giá 15 triệu USD.
Tuy nhiên, thực tế chỉ ra rằng, việc sản xuất ở Hoa Kỳ một sản phẩm duy nhất là quá phức tạp. Công ty đã tạo ra 500 việc làm mới, nhưng, mức lương trung bình của công nhân chỉ gần 30 nghìn USD/ năm – rất thấp theo tiêu chuẩn Hoa Kỳ.
Tờ WSJ đưa tin, kết quả là công nhân đã làm việc đúng 8 tiếng và sau 8 giờ làm họ rời khỏi cơ sở sản xuất, mặc dù dây chuyền vẫn tiếp tục hoạt động. Điều đó dẫn đến những trục trặc kỹ thuật. Tất cả điều này làm phức tạp quá trình sản xuất. Hơn nữa, một số linh kiện cho Mac Pro vẫn được cung cấp từ Trung Quốc, do đó, công ty phải chịu chi phí hậu cần đáng kể.
Đây là lý do tại sao công ty đã quyết định chuyển cơ sở sản xuất Mac Pro sang Trung Quốc – nơi có giá nhân công rẻ hơn nhiều và có sẵn các linh kiện. Apple đã chọn nhà thầu Đài Loan (Trung Quốc) Quanta Computer Inc. để sản xuất máy tính để bàn Mac Pro, tại nhà máy gần thành phố Thượng Hải.
Bất chấp những tuyên bố của ông Trump về việc, nếu Apple muốn tránh thuế quan, thì họ nên tiếp tục sản xuất ở Hoa Kỳ, nhưng bây giờ công ty “Táo khuyết” nhận thấy là không thể làm được như vậy. Tại Trung Quốc có sẵn chuỗi cung ứng tốt, cơ sở công nghiệp hoàn hảo. Nếu đặt cơ sở sản xuất ở Mỹ thì cần phải mất nhiều năm và đầu tư lớn để tạo ra điều kiện tương tự.
Trước đây, Apple đã cho biết rằng họ đang suy nghĩ về việc chuyển sản xuất từ Trung Quốc sang các nước châu Á khác để tránh thuế. Tuy nhiên, đây là một quá trình rất lâu dài và tốn kém. Foxconn, nhà thầu chính lắp ráp gần như tất cả các sản phẩm của công ty Apple, đã bắt đầu lắp ráp iPhone SE và 6S tại Ấn Độ vào năm 2017. Tuy nhiên, quy mô sản xuất bị giới hạn bởi nhu cầu của thị trường nội địa. Công ty đã có ý định chuyển một phần cơ sở sản xuất các sản phẩm đắt tiền hơn của Apple sang Ấn Độ vào đầu năm 2019, nhưng cho đến nay kế hoạch chưa được thực hiện.
Ngay cả nếu một số cơ sở sản xuất được đưa ra khỏi Trung Quốc, thì chúng vẫn sẽ tập trung ở vùng lân cận. Trong trường hợp này, việc cung cấp một số thành phần vẫn sẽ được gắn với Trung Quốc. Và Bắc Kinh sẽ vẫn là trung tâm của chuỗi sản xuất này.
Mỹ đã ở vị thế khác xưa
Trong cuộc phỏng vấn của hãng thông tấn Nga Sputnik, chuyên gia Li Kai- Đại học Tài chính Sơn Tây (Trung Quốc) nói cho biết, sự kiện này sẽ khiến chính quyền Hoa Kỳ suy nghĩ về thực tế rằng, việc tái công nghiệp hóa nước Mỹ không phải là một nhiệm vụ dễ dàng. Chuỗi cung ứng sản xuất hoạt động theo luật riêng của nó và không nghe theo các chỉ thị.
Chính quyền Hoa Kỳ nói về sự cần thiết phải đưa dây chuyền sản xuất về Mỹ. Nhưng đây chỉ là những ước mơ không gắn liền với thực tế. Đã từ lâu nền kinh tế Mỹ phụ thuộc vào mức tiêu thụ. Nếu Washington không thực hiện cải cách cơ cấu nội bộ, mà chỉ đơn giản cố gắng gây áp lực lên Trung Quốc, thì cuối cùng Hoa Kỳ sẽ là bên thua cuộc.
Xét theo quá trình đàm phán thương mại song phương, trong một năm qua mọi thứ đã thay đổi. Trước đây, Hoa Kỳ nói chuyện với Trung Quốc từ vị thế quyền lực hơn nhiều nhưng bây giờ có thể nói, hai bên đang đứng ngang nhau. Và Trung Quốc sẽ dần thể hiện sức mạnh của mình.
Vị chuyên gia Trung Quốc nhấn mạnh rằng, chỉ sau khi Mỹ nhận thức rõ và đánh giá thực tế vị thế của họ, mới có thể đạt tiến bộ trong cuộc đàm phán thương mại. Vì vậy, theo ông, vụ việc với Apple sẽ có tác động nhất định đến cuộc đàm phán thương mại.
Trung Quốc và Mỹ nối lại đàm phán thương mại vào tuần này tại Thượng Hải. Đây sẽ là lần đầu tiên quan chức hai nước gặp trực tiếp kể từ khi nỗ lực đàm phán đình trệ hồi tháng 5, sau khi 11 vòng đàm phán trước đó đã thất bại. Việc nối lại đàm phán là một dấu hiệu tốt, mặc dù khó có thể chờ đợi những đột phá trong vòng đầu tiên.
Trong cuộc phỏng vấn của CNBC, Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin, thành viên phái đoàn Mỹ tới Thượng Hải đã nhận xét rằng, vẫn còn quá nhiều vấn đề chưa được giải quyết, vì vậy kết quả tốt nhất của vòng đàm phán này sẽ là chuyến thăm “đáp lễ” của phái đoàn Trung Quốc tới Washington để tiếp tục đàm phán.
Liệu chính quyền Trump đáp ứng yêu cầu của Apple vẫn chưa được biết. Tuy nhiên, rất có thể, các mức thuế mới sẽ không giúp ích gì cho nền kinh tế Hoa Kỳ mà sẽ chỉ tạo thêm vấn đề cho gã khổng lồ Mỹ.
Có lẽ, nếu Hoa Kỳ duy trì các mức thuế quan mới, Apple sẽ rút khỏi Trung Quốc các cơ sở sản xuất dòng sản phẩm rẻ hơn. Và các sản phẩm thuộc phân khúc “cao cấp” như Mac Pro vẫn sẽ được lắp ráp tại Trung Quốc, bất chấp biện pháp thuế quan mà Washington triển khai.
Sự việc tương tự cũng sẽ xảy ra với các công ty khác của Mỹ, điều này cho thấy rằng, Mỹ không dễ đánh bại được Trung Quốc trong cuộc chiến tranh thương mại hiện nay.