Các bộ trưởng ngoại giao ASEAN kêu gọi môi trường thuận lợi để tiếp tục đàm phán về Bộ quy tắc ứng xử (COC) ở Biển Đông.
Các nhà ngoại giao hàng đầu ASEAN gặp tại Bangkok trong tuần này cho một cuộc họp cấp bộ trưởng thứ hai với các đối tác của nhóm, trong bối cảnh Trung Quốc đang ráo riết xây dựng và quân sự hóa các đảo nhân tạo, như một phần trong yêu sách trên Biển Đông, một trong những tuyến đường biển nhộn nhịp nhất thế giới.
Biển Đông là một chủ đề quan trọng đối với các bộ trưởng ngoại giao ASEAN.
“Một số bộ trưởng bày tỏ quan ngại về về việc cải tạo đất, các hoạt động và các sự cố nghiêm trọng trong khu vực”, họ nói trong một thông cáo cuối cùng.
Theo Reuters, việc nhắc đến “các sự cố nghiêm trọng” mạnh hơn so với thông cáo sau cuộc họp năm ngoái, chỉ ra mức độ căng thẳng trong khu vực đã tăng lên.
Căng thẳng xuất hiện trong những tuần gần đây khi tàu Trung Quốc xâm phạm vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam. Việt Nam yêu cầu Trung Quốc loại bỏ tàu khảo sát ra khỏi vùng biển Việt Nam.
Trong một thông cáo chung được công bố vào cuối phiên họp toàn thể của Hội nghị Bộ trưởng ASEAN, các bộ trưởng ngoại giao ASEAN nhấn mạnh sự cần thiết phải duy trì và thúc đẩy một môi trường thuận lợi cho các cuộc đàm phán COC, và do đó hoan nghênh các biện pháp thiết thực có thể làm giảm căng thẳng và rủi ro tai nạn, hiểu lầm và tính toán sai.
Các bộ trưởng cũng khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982, đã được sử dụng chống lại Trung Quốc trong phán quyết trọng tài quốc tế năm 2016 vô hiệu hóa yêu sách của Bắc Kinh đối với Biển Đông.
“Chúng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin và các biện pháp phòng ngừa để tăng cường niềm tin và sự tự tin giữa các bên”, họ nói trong thông cáo.
Những lo ngại về hành vi của Trung Quốc xuất hiện dù có những phát triển tích cực trong các cuộc đàm phán cho dự thảo COC, một bộ quy định để quản lý và ngăn ngừa xung đột ở Biển Đông.
Tuần trước, các quốc gia thành viên ASEAN và Trung Quốc đã hoàn thành buổi đọc đầu tiên dự thảo bộ luật tại Penang, Malaysia, sau khi hai bên đồng ý với một văn bản đàm phán tại cuộc họp cấp bộ tại Singapore năm ngoái.
Trong cuộc gặp song phương với Ngoại trưởng Trung Quốc hôm thứ ba, Ngoại trưởng Indonesia Retno LP Marsudi nhấn mạnh rằng tất cả các bên đều có lợi nếu Biển Đông là một khu vực hòa bình và ổn định.
“Điều này chỉ có thể thực hiện nếu có sự tin tưởng giữa tất cả các bên và họ tuân thủ luật pháp quốc tế. Không có sự tôn trọng đối với luật pháp quốc tế, chúng tôi sợ rằng sẽ có những sự cố sẽ kích động và đe dọa hòa bình và ổn định ở Biển Đông” – Ngoại trưởng Indonesia Retno LP Marsudi nói với các phóng viên.
Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Teodoro Locsin Jr cho biết nước này đang làm việc chặt chẽ với các quốc gia thành viên ASEAN và với Trung Quốc để sớm đưa ra kết luận về một COC có lợi, tôn trọng và có hiệu quả lẫn nhau.