Hôm 21-9, một hãng tin bán chính thức của Iran đưa tin Trung Quốc, Nga và Iran đang lên kế hoạch cho một cuộc tập trận hải quân chung ở biển Oman và phía bắc Ấn Độ Dương, theo báo South China Morning Post.
Động thái này diễn ra chỉ vài ngày sau khi Mỹ tố Iran đứng sau một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào các cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia.
Tướng Ghadir Nezami Pour, người phụ trách các vấn đề quốc tế và ngoại giao quốc phòng thuộc Hội đồng Tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Iran cho biết cuộc tập trận sẽ diễn ra ở vùng biển quốc tế, hãng tin Iran Press đưa tin.
“Các cuộc tập trận sẽ hướng đến các mục tiêu khác nhau, bao gồm trao đổi kinh nghiệm chiến thuật và quân sự, và đôi khi là tìm kiếm các mục tiêu chính trị thể hiện sự đồng thuận giữa các bên tham gia”.
“Các quan chức ở cấp bộ trưởng quốc phòng, trưởng phòng tham mưu của các lực lượng vũ trang và chỉ huy của các lực lượng vũ trang các nước sẽ đến Iran trong tương lai gần và những hành động này phản ánh chính sách ngoại giao quốc phòng tích cực của Iran”, ông nói thêm.
Những bình luận được đưa ra sau vụ tấn công bằng tên lửa ngày 14-9 vào các cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia.
Washington cáo buộc Tehran chủ mưu các vụ tấn công còn Iran hoàn toàn phủ nhận.
Tehran cảnh báo rằng bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ hoặc Ả Rập Xê Út sẽ dẫn đến chiến tranh toàn diện.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ban đầu lên án các cuộc tấn công vào các cơ sở dầu mỏ là một “hành động chiến tranh”, nhưng sau đó nói rằng Mỹ đang tìm kiếm một giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng.
Hôm 20-9, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã lên án các vụ tấn công trong cuộc trò chuyện qua điện thoại với Vua Saudi Arabia Salman. Ông Tập cũng nói thêm rằng ông hy vọng sẽ có một cuộc điều tra đầy đủ và công bằng liên quan đến vụ việc trên.
Kế hoạch tập trận chung giữa ba nước chưa được công bố trên truyền thông nhà nước Trung Quốc.
Các nhà phân tích cho rằng cuộc tập trận rõ ràng sẽ thể hiện sự ủng hộ của Trung Quốc đối với Iran.
“Thời gian diễn ra cuộc tập trận chung có thể hơi nhạy cảm và một số người có thể coi động thái này thể hiện sự hỗ trợ của Trung Quốc dành cho Iran nếu xảy ra bất kỳ xung đột quân sự nào giữa các nước”, chuyên gia về hải quân đóng tại Bắc Kinh, ông Li Jie nói.
“Tuy nhiên, đó có thể là một cuộc trao đổi quân sự bình thường giữa các quốc gia nếu nó được tổ chức ở vùng biển quốc tế và không nhắm mục tiêu đến một quốc gia khác”.
Ông Ni Lexiong , một chuyên gia quân sự và giáo sư tại Đại học Khoa học Chính trị và Luật Thượng Hải, nói rằng cuộc tập trận gửi thông điệp rằng Trung Quốc sẽ sát cánh với Iran trong các “tình huống xấu nhất”.
“Tôi không thấy rằng mọi thứ sẽ có thể đi quá xa, nhưng việc hải quân ba nước tập trận chung là nhằm gửi đi một thông điệp răn đe”, ông Ni nói.
Hai năm trước, Trung Quốc và Iran đã tiến hành một cuộc tập trận hải quân chung gần eo biển Hormuz ở Vịnh Ba Tư sau khi Washington cáo buộc Tehran gửi các tàu tấn công nhằm quấy rối tàu chiến Mỹ đi qua khu vực.
Thiếu tướng Mohammad Baqeri , Tham mưu trưởng Lực lượng Vũ trang Iran, đã tới Bắc Kinh trong chuyến thăm ba ngày đầu tháng này và đồng ý rằng hai nước sẽ có nhiều chuyến thăm với các quan chức quân sự cấp cao và hợp tác về mặt đào tạo.
Theo nguồn tin từ Mỹ, Trung Quốc vẫn chiếm hơn một nửa lượng xuất khẩu dầu của Iran, khiến những nỗ lực của Washington nhằm cô lập kinh tế với Teheran trong chiến dịch gây áp lực tối đa, trở nên khó khăn hơn.