Trong chuyến thăm Singapore của Tổng thống Indonesia Joko Widodo ngày 8/10, lãnh đạo hai nước đã dành nhiều thời gian để thảo luận về các vấn đề liên quan Biển Đông, trong đó kết quả đáng chú nhất là việc hai bên đã đạt được thỏa thuận khung về việc thảo luận 2 vấn đề song phương tồn tại lâu nay giữa hai nước là quản lý Vùng thông báo bay (FIR) trên khu vực đảo Riau và huấn luyện quân sự trên Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế.
Phát biểu tại buổi họp báo chung sau hội đàm ngày 8/10, Thủ tướng Singapore Lý Hiển Long và Tổng thống Indonesia Joko Widodo đều khẳng định lãnh đạo hai nước đã đạt được thỏa thuận khung về việc thảo luận 2 vấn đề song phương tồn tại lâu nay giữa hai nước là quản lý Vùng thông báo bay trên khu vực đảo Riau và huấn luyện quân sự trên Biển Đông phù hợp với luật pháp quốc tế. Được biết, trong những năm qua, Vùng thông báo bay trên khu vực đảo Riau vẫn đang được Singapore quản lý dựa trên những thỏa thuận quốc tế nhằm đảm bảo an toàn hàng không. Trong khi phía Indonesia tìm cách tiếp nhận lại quyền kiểm soát vùng thông báo bay này. Điều này đã khiến nảy sinh những bất đồng, tranh cãi giữa hai bên.
Thủ tướng Lý Hiển Long khẳng định Singapore mong muốn hai nước thảo luận vấn đề này theo cách cởi mở và xây dựng. Tổng thống Joko Widodo cho hay Indonesia rất hoan nghênh bộ khung thỏa thuận đàm phán về Vùng thông báo bay và cho rằng Vùng thông báo bay không chỉ là vấn đề chủ quyền mà còn cần phải đảm bảo yêu cầu về an toàn và hiệu quả hàng không.
Vùng thông báo bay là gì?
Vùng thông báo bay là khu vực trên không có kích thước xác định mà tại đó dịch vụ thông báo bay và dịch vụ báo động sẽ được cung cấp. Mỗi phần của khí quyển đều thuộc về một FIR cụ thể nào đó. Phạm vi FIR có thể rộng hoặc hẹp. Không phận của một số nước nhỏ có thể được gộp vào một FIR đơn lẻ, hoặc không phận của nước lớn có thể được chia thành nhiều FIR. Một số FIR lớn sẽ bao gồm không phận của nhiều nước. Các đơn vị quản lý FIR phân chia trách nhiệm thế nào tùy thuộc vào thỏa thuận quốc tế thông qua Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO). ICAO phê duyệt FIR dựa trên thỏa thuận của các nước liên quan. Theo quy định của ICAO, một quốc gia có thể thành lập một hay nhiều FIR tùy thuộc vào tình hình cụ thể của nước đó. Ngược lại, vùng trời của nhiều quốc gia vẫn có thể được sắp xếp vào một FIR. Các nguyên tắc cơ bản của ICAO về phân định ranh giới FIR được quy định tại phụ lục N của nghị quyết 27.10 Đại hội đồng ICAO, theo đó FIR có thể bao gồm vùng trời thuộc chủ quyền quốc gia và vùng trời không thuộc chủ quyền quốc gia của nước đó.
Singapore, Indonesia kêu gọi tôn trọng UNCLOS 1982
Cũng liên quan Biển Đông, Thủ tướng Lý Hiển Long khẳng định quan hệ quốc phòng hai nước vững chắc và tiếp tục được thúc đẩy ngày càng mạnh mẽ, thể hiện qua hàng loạt các cuộc tập trận chung và trao đổi đoàn giữa các cơ quan quốc phòng. Singapore muốn Indonesia tôn trọng và công nhận quyền của Singapore trong việc tiến hành các cuộc huấn luyện quân sự trên Biển Đông theo Điều 51 của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS 1982). Điều này bắt nguồn từ việc thời gian qua Singapore đã tích cực tham gia các cuộc tập trận đa phương và song phương, trong đó nhiều cuộc tập trận diễn ra trong vùng biển xung quanh Singapore và Indonesi.
Nhằm tăng cường hợp tác hơn nữa, Bộ Quốc phòng Indonesia và Bộ Quốc phòng Singapore đã nhất trí thiết lập cơ chế thường niên về trao đổi và đối thoại quốc phòng là Chương trình Trao đổi giữa Bộ quốc phòng hai nước. Theo đó, sáng kiến này sẽ cho phép quân đội hai nước trao đổi thường xuyên những thông tin và quan điểm hai bên, đồng thời tăng cường quan hệ quốc phòng song phương. Cũng theo Bộ quốc phòng Singapore, cuộc tập trận chung Huấn luyện Thực địa chống khủng bố năm 2020 sẽ được hai bên tổ chức tại Indonesia. Hai nhà lãnh đạo cho biết đã yêu cầu quan chức hai bên bám sát những nội dung đàm phán cụ thể của thỏa thuận khung nói trên, đồng thời cố gắng hoàn tất và thực thi các thỏa thuận này trong thời gian thích hợp.