Đây là văn bản “chỉ dẫn đạo đức” mới nhất Trung Quốc tung ra trong gần 20 năm qua. Ban lãnh đạo Bắc Kinh muốn người dân phải có ý thức “sống văn minh” mọi lúc, mọi nơi.
Theo báo The Guardian, trong văn bản mang tựa đề “Đề cương Thực hiện công tác xây dựng đạo đức cho công dân trong kỷ nguyên mới”, chính quyền Bắc Kinh kêu gọi người dân phải trung thực và lịch sự, hành xử văn minh khi ăn uống, đi du lịch, xem thể thao… và giữ thể diện quốc gia khi ra nước ngoài.
Với nội dung tập trung mạnh vào “lòng yêu nước”, văn bản còn yêu cầu xây dựng các “nghi thức quốc gia”, ví dụ như lúc hát quốc gia, kéo quốc kỳ, hoặc nghi thức gia nhập Đảng Cộng sản Trung Quốc đối với đảng viên tương lai…
Mục đích của các nghi thức, theo văn bản, là nhằm “làm sâu sắc cảm tình người dân đối với Đảng và đất nước, xây dựng một ý thức tập thể về bản sắc và sự gắn bó”.
Ông Carl Minzner, một học giả về Trung Quốc thuộc Trường luật Fordham (New York, Mỹ), nhận xét: “Mục tiêu chung của bản hướng dẫn là định nghĩa ‘hành vi tốt’ (của dân), bao gồm tất cả mọi thứ từ cách nuôi dạy con cái, cho đến thái độ dành cho các nhà lãnh đạo”.
“Trên nền diễn ra những thay đổi lớn trong tình hình quốc tế và trong nước, cộng với những biến động lớn trong phát triển kinh tế – xã hội Trung Quốc… chính sách, quy định và quản lý xã hội hiện nay vẫn chưa đủ, vẫn còn rất nhiều vấn đề” – văn bản hướng dẫn của Trung Quốc nêu.
Khác với bản hướng dẫn công bố hồi năm 2001 vốn đề cập đến các lãnh đạo như Mao Trạch Đông, Đặng Tiểu Bình… văn bản năm 2019 chỉ nhắc đến mỗi ông Tập Cận Bình, kêu gọi mỗi người dân nên xem Chủ tịch Tập là hạt nhân của “kim chỉ nam về đạo đức”.
“Trên danh nghĩa, Bắc Kinh vẫn đi theo chủ nghĩa Marx, nhưng họ đang dần quay lại với quá khứ dân tộc để tìm kiếm một nền tảng về tư tưởng, nhằm củng cố thể chế và truyền cảm hứng cho người dân” – học giả Minznerbình luận.