Bắc Kinh bắt đầu đưa tàu sân bay tự sản xuất đầu tiên xuống thử nghiệm ở Biển Đông trong bối cảnh nước này đang vấp phải những chỉ trích mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế. Giới quan sát đã đưa ra một số nhận định về âm mưu, ý đồ của Trung Quốc trong động thái trên.
Tàu sân bay TQ tiến hành “thử nghiệm khoa học và tham gia huấn luyện thường lệ” ở Biển Đông!
Theo Cơ quan quốc phòng của Đài Loan tàu sân bay mang số hiệu 002 của Trung Quốc cùng nhóm tàu hộ tống đã đi qua khu vực eo biển Đài Loan dưới dự giám sát chặt của hải quân Mỹ, Nhật Bản và Đài Loan. Ngay sau đó nhóm tàu này đã di chuyển xuống Biển Đông để hoạt động “thử nghiệm khoa học và tham gia huấn luyện thường lệ”, theo như thông báo của Hải quân Trung Quốc. “Việc tổ chức các cuộc thử nghiệm và tập trận đối với chiếc hàng không mẫu hạm sản xuất trong nước này trong khu vực là hoạt động bình thường trong quá trình chế tạo nó, không nhằm vào mục tiêu nào cụ thể và không liên quan tới tình hình hiện tại”, thông báo của Hải quân Trung Quốc có đoạn viết.
Tuy nhiên, tuyên bố của phía Trung Quốc lại không đề cập gì tới việc chiếc tàu sân bay trên bị tàu Mỹ và Nhật Bản bám đuôi, như cơ quan quốc phòng Đài Loan nêu trong tuyên bố của họ. Tàu sân bay được chế tạo trong nước và vẫn chưa được đặt tên của Trung Quốc đã bắt đầu thử nghiệm trên biển từ năm ngoái. Giới chuyên gia quân sự Trung Quốc từng nói với báo giới rằng họ không kỳ vọng nó sẽ được cho vào biên chế quân đội cho tới năm 2020, tức thời điểm nó hoàn thành giai đoạn thử nghiệm và được trang bị vũ khí. Con tàu hiện đang trải qua quá trình chạy thử nghiệm trên biển từ thành phố cảng Đại Liên, nơi nó được chế tạo. Rất ít người biết rõ về chương trình hàng không mẫu hạm của Trung Quốc bởi nó được coi là bí mật quốc gia. Chính phủ nước này từng nói rằng thiết kế của con tàu này dựa trên kinh nghiệm với con tàu sân bay đầu tiên mà họ sở hữu là tàu Liêu Ninh, vốn được mua lại từ Ucraina vào năm 1998 và sau được cải biến lại ở Trung Quốc.
Ý đồ của TQ khi triển khai tàu sân bay xuống Biển Đông trong bối cảnh hiện nay
Giới quan sát cho rằng Trung Quốc thông báo và tiến hành thử nghiệm, tập trận tàu sân bay ở Biển Đông trong bối cảnh hiện nay là nhằm: Thứ nhất, gia tăng sự hiện diện và khẳng định sức mạnh quân sự ở Biển Đông, nhất là tại các thực thể do nước chiếm đóng, quân sự hoá thời gian qua và những khu vực mà nước này đòi hỏi chủ quyền. Thứ hai, cảnh báo các nước bên ngoài như Mỹ, Nhật Bản, Australia… thời gian qua đã tích cực can dự và có nhiều hoạt động đảm bảo tự do hàng hải, hàng không ở Biển Đông, được cho là thách thức các yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh. Thứ ba, nhằm đáp trả những chỉ trích, lên án của dư luận các nước tại các diễn đàn khu vực, đặc biệt là khi Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN và đối tác đang diễn ra ở Bangkok, Thái Lan, thông qua việc khẳng định ảnh hưởng lấn lướt, ưu thế trên thực địa. Thứ tư, cảnh báo, gây sức ép đối với các nước ASEAN trong việc tăng cường quan hệ với các nước bên ngoài, dẫn đầu là Mỹ, Nhật Bản. Đặc biệt trong bối cảnh ASEAN và Trung Quốc đang tiến hành đàm phán về Bộ Quy tắc ứng xử các bên ở Biển Đông. Thứ năm, Bắc Kinh muốn chuyển từ giai đoạn quân sự hoá, cùng cố các thực thể chiếm đóng ở Biển Đông sang giai đoạn phát triển các nền tàng quân sự mà nước này đã thiết lập. Trong đó các hoạt động như tập trận, phóng thử tên lửa, triển khai máy bay chiến đấu… sẽ được Trung Quốc ưu tiên trong thời gian tới.