Quỹ đầu tư tư nhân Mỹ Cerberus Capital Management và công ty đóng tàu Australia Austal đã hợp tác thuê lại xưởng đóng tàu lớn nhất trong vịnh Subic của Philippines, không để nó thuộc về tay người Trung Quốc.
Theo Nikkei Asia Review, quỹ đầu tư tư nhân Mỹ Cerberus Capital Management và công ty đóng tàu Australia Austal đã hợp tác, chính thức gửi đề nghị đấu thầu cho nhà máy đóng tàu lớn nhất của Philippines ở vịnh Subic. Đề nghị vẫn cần phải đàm phán với các chủ nợ của nhà máy đóng tàu, sau khi đơn vị sở hữu nó là là tập đoàn Công nghiệp Nặng Hanjin của Hàn Quốc không thể trả khoản nợ lên tới 1,3 tỷ USD. Lời đề nghị ban đầu đã được xác nhận trong tháng này và tiến trình đàm phán đang diễn ra thuận lợi. Theo Nikkei Asia Review, mọi thứ được hy vọng sẽ hoàn thành vào đầu năm tới. Trong khi các điều khoản chi tiết của thoả thuận vẫn chưa được tiết lộ, đề nghị đấu thầu chính thức của hai công ty Mỹ và Australia sẽ mang lại những hy vọng về việc hồi sinh nhà máy đóng tàu rộng 300 ha, nằm ở khu vực từng là nơi đặt căn cứ quân sự lớn nhất của Mỹ ở nước ngoài, và nằm ở khu vực trung tâm của Biển Đông, nơi có tầm quan trọng chiến lược về mặt quốc phòng.
Phó Đô đốc Hải quân Philippines Robert Empedrad cho biết Austal-Cerberus sẽ nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của quân đội và hải quân kiên quyết phản đối bất cứ sự tiếp quản nào của Trung Quốc đối với nhà máy đóng tàu này dựa trên cơ sở an ninh quốc gia; đồng thời nhấn mạnh “Mỹ và Australia là những người bạn tốt của đất nước chúng tôi. Họ là đồng minh của chúng tôi. Tôi có mối quan hệ tốt đẹp với người đứng đầu hải quân Mỹ và người đứng đầu hải quân Australia”. Trước đó, Thượng nghị sĩ Grace Poe đã kêu gọi một cuộc điều tra để xác định sự cần thiết của việc thiết lập các pháp lý và quy định đối với quyền sở hữu nước ngoài đối với một tài sản quốc gia chiến lược ở Vịnh Subic. Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Lorenzana gần đây cho biết rằng ông đã gặp Tổng thống Rodrigo Duterte để thảo luận về triển vọng Hải quân Philippines mua lại doanh nghiệp đóng tàu này. Theo ông Lorenzana, các công ty từ Mỹ, Australia, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng bày tỏ sự quan tâm. Quan chức này cho rằng Manila cũng có thể cho thuê phần lớn cổ phần cho một thực thể bên ngoài trong khi vẫn giữ cổ phần thiểu số.
Vịnh Subic ăn sâu vào đường bờ phía Tây Nam đảo Luzon của Philippines theo trục Bắc-Nam khoảng 8 hải lý (15 km) và có chiều rộng khoảng 3,5 hải lý (6,5 km). Về phía biển, vịnh được giới hạn bởi mũi Sampaloc và mũi Mayagao cách nhau gần 6 hải lý (11 km) theo trục Bắc Đông Bắc – Nam Tây Nam. Đường bờ biển phía Tây của vịnh tương đối thẳng, định hình rõ với địa hình cao ở phía sau trong khi đường bờ phía Đông thì thấp và rậm rạp cây cối. Độ sâu của vịnh giảm dần từ 60 m (cửa vịnh) đến 13,7 m (gần đầu vịnh). Từ tháng 10 đến tháng 4, vịnh chịu ảnh hưởng của gió mùa đông bắc với tốc độ gió trong ngày từ 7,7 đến 10,3 m/s. Đảo Grande chia đường vào vịnh thành hai luồng riêng biệt, trong đó chỉ có luồng phía Tây đảo là dành cho tàu thuyền lưu thông. Với địa hình như vậy vịnh Subic cho phép mọi loại tàu mặt nước kể cả tàu sân bay cũng như tàu ngầm có thể neo đậu. Trong khi đó, cảng Subic được đánh giá là một trong các vị trí xung yếu chiến lược bởi nó nằm ở vị trí trung tâm Thái Bình Dương, hướng thẳng ra biển Đông, có thể kiểm soát được đường lối giao thương hàng hóa, xuất nhập dầu mỏ của Trung Quốc từ Trung Đông. Vịnh chỉ cách bãi cạn Scarborough/Hoàng Nham 124 hải lý. Đây là khu vực tranh chấp giữa Philipinnes và Trung Quốc trên Biển Đông và hiện đang nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc. Với lực lượng hải quân mạnh đồn trú ở Subic, Mỹ có thể hoàn toàn kiểm soát mọi động tĩnh của Trung Quốc trên biển Đông. Trên thực tế, cảng Subic gồm hai bộ phận, cảng thương mại và quân cảng. Hiện tại, phần cảng khai thác thương mại do công ty Hanjin Heavy Industries & Construction Philippines quản lý. Đây là công ty liên doanh giữa Philippines và Hàn Quốc, còn phần diện tích quân cảng không được tập trung đầu tư hiện đại. Công ty này đã tuyên bố phá sản hồi đầu tháng này sau khi không thể thanh toán khoản nợ hơn 400 triệu USD từ các ngân hàng Philippines, trở thành một trong những vụ vỡ nợ lớn nhất trong lịch sử nước này.
Cảng Subic từng là căn cứ hải quân lớn nhất của Mỹ ở khu vực những năm 90 thế kỷ trước. Sau đó, các căn cứ này bị đóng cửa và Philippines chuyển vùng cảng này trở thành một đặc khu kinh tế. Hiện tại, các tàu chiến của Mỹ vẫn đang qua lại khu vực này một cách thường xuyên. Năm 2015, thậm chí đã có những ý kiến cho rằng Washington và Manila đã tiến rất gần đến thỏa thuận tái thiết lập căn cứ quân đội Mỹ. Tuy nhiên sau khi Tổng thống Duterte lên nắm quyền, mọi kế hoạch đã bị thay đổi toàn bộ. Ông Duterte được cho là người có quan điểm thân thiết với chính quyền Bắc Kinh hơn. Tổng thống này theo đuổi chiến lược “xây dựng, xây dựng, đại xây dựng” áp dụng với cơ sở hạ tầng của quốc gia này. Bản thân ông Duterte đã có những thỏa thuận hợp tác với Bắc Kinh mà tổng giá trị khoản vay và tài trợ lên tới 24 tỷ USD từ năm 2016. Song các khoản giải ngân của Trung Quốc vẫn được cho là nhỏ giọt và kế hoạch đại công trường của ông Duterte vẫn đang dậm chân tại chỗ. Tháng 11/2018, Philippines vẫn tiến hành hàng loạt những hoạt động thân thiết với Trung Quốc nhằm tìm kiếm các cơ hội đầu tư, giải ngân mới mẻ hơn. Thực chất, chính sách thân thiết với Trung Quốc này của ông Duterte không được lòng quan chức Manila, đặc biệt là các tướng lĩnh quân sự. Họ lo ngại Bắc Kinh sử dụng sức mạnh kinh tế của mình làm bàn đạp thao túng Manila và tìm kiếm các cơ hội xâm phạm chủ quyền biển đảo của quốc gia này. Do đó, việc Trung Quốc có khả năng thâu tóm Subic sẽ càng khiến cho mâu thuẫn của giới chức Philippines với Tổng thống Duterte sâu sắc hơn. Thậm chí, những lo ngại về việc ông Duterte sẽ có những tác động nhằm giúp các tập đoàn Bắc Kinh thuận lợi trong việc thâu tóm cảng Subic.
Trong khi đó, dược niêm yết tại Australia với mức vốn hoá trên thị trường vào khoảng 1 tỷ USD, Austal có mối quan hệ chặt chẽ với hải quân Mỹ và từng giành được nhiều hợp đồng đóng tàu quan trọng. Công ty này cũng đang chạy đua để giành được hợp đồng trị giá 600 triệu USD USD nhằm đóng 6 tàu tuần tra cho hải quân Philippines, với sự đảm bảo về mặt tài chính của chính phủ Australia. Trong khi đó, Cerberus là quỹ đầu tư quản lý số tài sản lên tới 30 tỷ USD, với chủ tịch là cựu phó tổng thống Mỹ Dan Quayle. Các tài sản nằm dưới sự quản lý của Cerberus có cả DynCorp, một trong những nhà thầu quốc phòng tư nhân lớn nhất ở Mỹ.