Bên cạnh sự phát triển hợp tác kinh tế và thương mại song phương, Trung Quốc và Nga đang cho thấy mối quan hệ phối hợp chặt chẽ trong cuộc chiến chống đại dịch Covid-19. Đây có thể là cơ hội tốt để hai bên tăng cường hợp tác trong lĩnh vực nghiên cứu y tế, chăm sóc sức khỏe và phối hợp giải quyết các hậu quả trong các tình huống thiên tai và nhân đạo khẩn cấp.
Thứ nhất, Trung Quốc và Nga đã tăng cường hợp tác trong phòng chống các bệnh truyền nhiễm. Tháng 6/2019, Tổng thống Nga V.Putin và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã ký Tuyên bố chung về phát triển quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện, bước vào kỷ nguyên mới, với những nội dung hợp tác rất phong phú. Văn kiện này tạo điều kiện cho sự hợp tác sâu rộng trong lĩnh vực y tế và tăng cường hơn nữa sự hợp tác trong các lĩnh vực như ứng phó với các tình huống thiên tai và nhân đạo khẩn cấp, ngăn ngừa dịch bệnh và loại bỏ hậu quả của chúng. Hai nước cần mở rộng hơn nữa hợp tác trong chẩn đoán, điều trị và phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm; cần tăng mức độ hợp tác khoa học giữa các tổ chức của Trung Quốc và Nga trong lĩnh vực nghiên cứu, giám sát các loại virus nguy hiểm và các bệnh lây truyền qua đường tình dục, cũng như trong lĩnh vực đánh giá mức độ ảnh hưởng của các loại virus này đối với sức khỏe con người.
Ngày 5/2/2020, Bộ Y tế Nga đã cử 5 nhà dịch tễ học đến thành phố Vũ Hán để phát triển vắc-xin chống virus SARS-CoV-2 cùng với các chuyên gia Trung Quốc. Sau một tuần làm việc tích cực, ngày 10/2, một hệ thống chẩn đoán được phát triển bởi các chuyên gia Nga đã được thử nghiệm lần đầu tiên tại Trung Quốc. Hiệu quả của hệ thống mới này đã được các nhà khoa học Nga và Trung Quốc cùng xác nhận. Hệ thống chẩn đoán của Nga có thể bảo quản mẫu bệnh phẩm một cách thuận tiện, bởi nó cho phép lưu giữ mẫu bệnh phẩm ở nhiệt độ + 4°C, trong khi các hệ thống tương tự của các nước khác chỉ lưu giữ được mẫu bệnh phẩm ở nhiệt độ -20°C. Cách thức phân tích của hệ thống khá đơn giản: Chỉ cần sử dụng một miếng gạc để lấy mẫu bệnh phẩm từ họng của người bệnh và sau 4 giờ sẽ cho kết quả. Các chuyên gia Nga cho biết bộ dụng cụ chẩn đoán nói trên được xây dựng dựa trên các phương pháp nghiên cứu di truyền phân tử và cho phép xác định các chủng và mầm bệnh mới của hội chứng viêm đường hô hấp cấp nặng. Các nhà khoa học hai nước đang cùng nhau phát triển vắc-xin chống virus SARS-CoV-2, điều này làm tăng niềm tin của Trung Quốc vào chiến thắng trước dịch bệnh.
Thứ hai, giới truyền thông Nga đã tạo ra bầu không khí tích cực cùng nhau vượt qua những khó khăn trước mắt để chống lại dịch bệnh và thể hiện sự ủng hộ của công chúng, xã hội đối với quan hệ hợp tác chiến lược giữa Trung Quốc và Nga. Ngày 10/2/2020, tờ Rossiyskaya Gazeta của Nga đã đăng bài xã luận “Chúng ta không bỏ rơi Bắc Kinh trong lúc hoạn nạn” cùng một poster cảm động “Trung Quốc, tiến lên! Chúng tôi ở bên các bạn”. Những điều này cho thấy mong muốn của chính phủ và nhân dân Nga ủng hộ Trung Quốc trong cuộc chiến chống dịch Covid-19 và khẳng định mức độ cao của quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện trong kỷ nguyên mới, sẵn sàng hỗ trợ lẫn nhau trong thời điểm khó khăn. Theo nội dung bài xã luận, sau khi dịch Covid-19 bùng phát, Nga đã nhiều lần tích cực hỗ trợ Trung Quốc. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã gửi thư cho Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bày tỏ sự chia buồn và đánh giá cao những kết quả đạt được cũng như các biện pháp phòng ngừa và chống lại dịch bệnh ở Trung Quốc.
Nga không chỉ cử một đoàn chuyên gia dịch tễ học đến Trung Quốc để chống lại sự lây lan của virus, mà còn cung cấp hỗ trợ y tế và vật chất. Ngày 9/2, Nga đã điều một máy bay chở đến Vũ Hán 23 tấn thuốc, thiết bị bảo hộ cá nhân, trong đó có 2 triệu chiếc khẩu trang. Máy bay của lực lượng Không gian vũ trụ Nga đã đến Trung Quốc vào ngày 5/2 để sơ tán công dân Nga, đã cung cấp các vật tư y tế rất cần thiết cho Vũ Hán. Ngoài ra, các hãng truyền thông lớn của Trung Quốc và Nga đã cùng nhau đưa ra hơn 40 thông điệp và bình luận về công tác phòng chống dịch bệnh ở Trung Quốc, thông báo cho người dân về tình hình và các biện pháp hữu hiệu của Chính phủ Trung Quốc trong cuộc chiến chống dịch Covid-19.
Thứ ba, các bộ phận chuyên trách của Nga đang tiếp tục hợp tác chặt chẽ với Trung Quốc để chống lại mối đe dọa chung. Tại thời điểm khó khăn, mối quan hệ láng giềng tốt đẹp, sẵn sàng hỗ trợ lẫn nhau giữa Trung Quốc và Nga đã được chứng minh. Dịch Covid-19 không những không ảnh hưởng đến sự phát triển liên tục và ổn định của quan hệ Trung-Nga, mà còn dần cho thế giới thấy tầm quan trọng chiến lược của sự hỗ trợ lẫn nhau của mối quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện giữa hai nước. Một cuộc chiến cùng chống lại dịch bệnh sẽ tăng cường hơn nữa nền tảng của mối quan hệ Trung-Nga và cho thấy rõ hơn tình bạn của các nhà lãnh đạo và nhân dân hai nước.
Thứ tư, giới lãnh đạo hai bên đều hạ thấp những đánh giá về tác động của dịch Covid-19 đến quan hệ song phương. Hợp tác kinh tế-thương mại Trung-Nga sẽ tiếp tục được cải thiện và đạt đến một cấp độ mới. Dưới ảnh hưởng của dịch Covid-19, Nga đã hạn chế nhập cảnh đối với công dân nước ngoài đến từ Trung Quốc, điều này ảnh hưởng đến các chuyến du lịch của công dân Trung Quốc đến Nga, các hoạt động thương mại và đầu tư cũng bị đình trệ. Vào nửa cuối năm 2020, các hoạt động qua lại giữa nhân dân hai nước, cũng như các hoạt động thương mại, tài chính, đầu tư sẽ được khôi phục. Hợp tác kinh tế-thương mại Trung-Nga bị chi phối bởi các dự án chiến lược lớn, chủ yếu liên quan đến các lĩnh vực năng lượng và kĩ thuật. Do đó, dịch bệnh không ảnh hưởng đến hiệu quả hợp tác trong các lĩnh vực này, do đó, cơ sở hợp tác kinh tế-thương mại Trung-Nga sẽ không bị ảnh hưởng. Đồng thời, dịch Covid-19 sẽ góp phần cải thiện hơn nữa các cơ chế hợp tác giữa Trung Quốc và Nga. Lãnh đạo hai bên khẳng định các mục tiêu mà Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin đặt ra tại Diễn đàn kinh tế Saint Petersburg vào tháng 6/2019 sẽ dần được hiện thực hóa. Chính phủ Nga cho biết sẽ thực hiện hiệu quả hơn các dự án quốc gia theo Sắc lệnh tháng Năm của Tổng thống Nga, điều này cho phép nền kinh tế Nga bước vào giai đoạn tăng trưởng mới, gia tăng thu hút đầu tư. Đồng thời, việc này sẽ tạo ra các cơ hội bổ sung để gia tăng kim ngạch thương mại song phương và đưa hợp tác kinh tế-thương mại giữa hai nước lên một tầm cao hơn.