Ngày 26/10, Nhà Trắng phê chuẩn kế hoạch của Hải quân Mỹ điều một tàu chiến tuần tra gần các đảo Trung Quốc tôn tạo trái phép trên Biển Đông.
Theo nguồn tin của AP, tàu khu trục được trang bị tên lửa dẫn đường USS Lassen của Hải quân Mỹ sẽ thực hiện nhiệm vụ này trong vòng 24 giờ tới. Hiện chưa rõ phía Mỹ đã thông báo với Trung Quốc kế hoạch này hay chưa.
TTXVN dẫn tin từ AP cho biết, Chính quyền của Tổng thống Barack Obama đã nhiều lần khẳng định sẽ thực thi quyền tự do hàng hải ở bất kỳ vùng biển quốc tế nào, trong đó có Biển Đông.
Trong khi đó, theo Reuters, tàu USS Lassen đang tiến gần Đá Xu Bi và Đá Vành Khăn thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam và khả năng sẽ được các máy bay do thám P-8A và P-3, vốn thường xuyên tiến hành hoạt động trong khu vực, hộ tống.
Các chuyến tuần tra tiếp theo có thể sẽ diễn ra trong những tuần tới.
Đây được coi là hành động mạnh mẽ nhất của Mỹ trước tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc đối với khu vực 12 hải lý xung quanh các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh bồi đắp trái phép trên Biển Đông.
Trước đó, trả lời phỏng vấn hãng tin AP, Tư lệnh Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ, Đô đốc Scott Swift đã tuyên bố rằng việc đưa tàu tuần tra vào phạm vi 12 hải lý quanh những đảo mới xây trái phép của Trung Quốc ở Biển Đông tùy thuộc vào những nhà hoạch định chính sách ở Washington.
Đô đốc Swift nhấn mạnh rằng thủy thủ của ông có năng lực tiến vào những vùng biển này. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định rằng các cuộc tuần tra sẽ củng cố luật pháp quốc tế và sẽ không nhắm vào một quốc gia cụ thể nào.
Ngoài ra, ông Swift còn nhắc lại Mỹ không ủng hộ những nỗ lực bồi đắp cải tạo đất, bất kể ở quy mô nào.
Ông Swift nói việc Trung Quốc xây cất những hòn đảo đã không làm thay đổi cách thức mà Hạm đội Thái Bình Dương hoạt động trong khu vực và sẽ không làm thay đổi cách thức hoạt động trong tương lai.
Động thái trên của Mỹ chắc chắn sẽ khiến Trung Quốc nổi giận. Mới đây, hôm 21/10, Trung Quốc đã cho báo chí chính thức lên tiếng đe dọa Washington rằng Bắc Kinh sẽ có phản ứng “thích hợp và dứt khoát nếu Mỹ thực hiện những gì đã tuyên bố.”
Trong một bài xã luận, Tân Hoa xã cho rằng các vụ tuần tra của Hải quân Mỹ gần các hòn đảo mà Bắc Kinh tuyên bố chủ quyền tại Biển Đông sẽ là một “sai lầm nghiêm trọng”, có thể làm căng thẳng leo thang và kéo theo những “hiểu lầm nguy hiểm” giữa quân đội hai nước.
Tân Hoa xã không ngần ngại lớn tiếng cảnh cáo Mỹ rằng bất kỳ hành động tuần tra nào như vậy sẽ buộc Trung Quốc phải đối phó “một cách thích hợp và dứt khoát” vì đó là những hành vi khiêu khích.