Nhà sản xuất chip SMIC và tập đoàn dầu khí CNOOC là hai công ty mới nhất của Trung Quốc bị đưa vào danh sách đen quốc phòng của Hoa Kỳ.
Đây được coi là động thái nhằm củng lập trường cứng rắn nhắm vào Bắc Kinh
của Tổng thống Donald Trump trước thời hạn mãn nhiệm.
Vào hôm 3/12, chính phủ Mỹ đã thêm nhà sản xuất chip SMIC và tập đoàn dầu khí CNOOC vào danh sách đen các công ty có liên quan đến quân đội Trung Quốc.
Theo Reuters, đã có 4 công ty Trung Quốc bị Bộ Quốc phòng Mỹ đưa vào danh sách đen các công ty do quân đội Trung Quốc sở hữu hoặc kiểm soát, bao gồm Công ty Trách nhiệm Hữu hạn Công nghệ Xây dựng Trung Quốc, Công ty Tư vấn Kỹ thuật Quốc tế Trung Quốc và mới nhất là SMIC và CNOOC.
Động thái này đã nâng tổng số công ty có liên quan đến quân đội Trung Quốc bị đưa vào danh sách đen của Bộ Quốc phòng Mỹ lên 35 công ty. Mặc dù ban đầu, việc bị đưa vào danh sách không đi kèm bất kỳ hình phạt nào, nhưng một sắc lệnh mới ban hành của Tổng thống Trump sẽ cấm các nhà đầu tư Mỹ mua chứng khoán của các công ty trong danh sách bắt đầu từ cuối năm tới.
Đáp trả quyết định của Hoa Kỳ, bà Hoa Xuân Oánh – một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết nước này phản đối các nỗ lực trấn áp các công ty Trung Quốc của Mỹ, đồng thời khẳng định động thái của Washington đi ngược lại các nguyên tắc cạnh tranh thị trường.
“Hoa Kỳ nên ngừng lạm dụng quyền lực quốc gia và các khái niệm an ninh quốc gia để trấn áp các công ty nước ngoài” – bà Hoa Xuân Oánh nói trong một cuộc họp báo thường kỳ vào hôm thứ Sáu ngày 4/12.
Trong một tuyên bố về thị trường chứng khoán, SMIC cho biết họ phản đối mạnh mẽ quyết định này, vốn phản ánh sự hiểu lầm cơ bản của chính phủ Hoa Kỳ về các mối liên hệ trong hoạt động kinh doanh và công nghệ của họ.
Công ty sản xuất chất bán dẫn Trung Quốc cho biết việc công ty bị ghi vào danh sách đen của Mỹ không có tác động lớn nào. Tuy nhiên, cổ phiếu của hãng tại Hồng Kông đã giảm 5,4% sau khi kết thúc phiên giao dịch hôm 4/12.
Trong khi CNOOC cho biết công ty này “đã bị sốc và lấy làm tiếc” về việc bị ghi vào danh sách đen. Họ cho rằng động thái của Mỹ được đưa ra dựa trên “thông tin sai lệch và không chính xác”. Tập đoàn dầu khí Trung Quốc hiện vẫn đang đánh giá tác động của tình hình đối với công ty và sẽ theo sát các diễn biến.
Cổ phiếu của CNOOC đã giảm gần 14% sau khi quyết định của Hoa Kỳ được đưa ra vào hôm 3/12 và 3,9% sau khi kết thúc phiên giao dịch hôm 4/12.
SMIC là hãng sản xuất chip hàng đầu Trung Quốc, chịu phụ thuộc lớn vào những thiết bị nhập từ các nhà cung cấp Mỹ vốn đã nằm trong tầm ngắm của Washington.
Tháng 9/2020, Bộ Thương mại Mỹ ra thông báo yêu cầu các doanh nghiệp nước này phải xin giấy phép trước khi cung cấp hàng hóa và dịch vụ cho SMIC. Thông báo này được đưa ra sau khi Bộ Thương mại Mỹ kết luận rằng việc cung cấp thiết bị cho SMIC gây ra “rủi ro không thể chấp nhận được”, khi các thiết bị này có thể được dùng cho mục đích quân sự.
Theo các nhà phân tích, việc đưa thêm các công ty Trung Quốc vào danh sách quân sự, cùng loạt chính sách thương tự là động thái nhằm củng cố lập trường cứng rắn nhằm vào Bắc Kinh của Tổng thống Donald Trump trước thời hạn mãn nhiệm.
Những động thái này cũng nằm trong nỗ lực của Washington nhằm ngăn cản Bắc Kinh tận dụng các tập đoàn dân sự cho mục đích quân sự – điều mà chính quyền Mỹ đang cáo buộc.
Tuần trước, Reuters cũng đưa tin cho biết chính quyền Tổng thống Trump chuẩn bị công bố 89 công ty hàng không vũ trụ Trung Quốc cùng các doanh nghiệp khác có liên quan tới quân đội vào “danh sách đen” bị hạn chế mua hàng hóa và công nghệ Mỹ. Một số công ty Trung Quốc khổng lồ như Hikvision, China Telecom và China Mobile đã bị liệt vào danh sách này từ đầu năm nay.
Đầu tháng 11/2020, ông Trump cũng ký một sắc lệnh cấm nhà đầu tư Mỹ mua chứng khoán của các công ty trong “danh sách đen”, có hiệu lực từ tháng 11/2021. Hiện tại, Quốc hội và chính phủ Washington vẫn đang đẩy mạnh các nỗ lực nhằm hạn chế khả năng tiếp cận thị trường vốn Mỹ của các công ty Trung Quốc không tuân thủ quy định, bất chấp việc này có thể ảnh hưởng tới Phố Wall.