Ông Carter tuyên bố Mỹ sẽ tiếp tục thực thi tự do hàng hải trên Biển Đông khi ông Tập ngang nhiên khẳng định đảo ở Biển Đông thuộc Trung Quốc.
Thông điệp của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ được đưa ra tại một diễn đàn quốc phòng ở Thư viện Tổng thống Ronald Reagan ở California, Mỹ hôm 7/11.
“Chúng tôi đã thực hiện điều này trước đây, trên khắp thế giới. Và chúng tôi sẽ tiếp tục”, ông Carter nói.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tuyên bố Mỹ cùng với hầu hết các bên trong khu vực đang quan ngại sâu sắc về tiến độ và quy mô bồi đắp đất đá ở Biển Đông, đồng thời bày tỏ lo ngại về viễn cảnh quá trình quân sự hóa tiếp tục diễn ra, cũng như khả năng các hoạt động này sẽ làm tăng nguy cơ tính toán sai hoặc nổ ra xung đột giữa các bên tuyên bố chủ quyền.
Mỹ đang phản ứng trước động thái của Trung Quốc bằng việc đưa ra những tài nguyên “tốt và mới nhất” đến châu Á – Thái Bình Dương, đồng thời đầu tư vào chương trình không gian, chiến tranh mạng, hệ thống phòng thủ tên lửa, chiến tranh điện tử…, ông Carter bổ sung.
Hôm 5/11, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter đã tới thăm hàng không mẫu hạm USS Theodore Roosevelt đang hoạt động trên Biển Đông, nhân chuyến công tác tại Malaysia để hội đàm với Bộ trưởng Quốc phòng các nước châu Á.
Chuyến thăm hàng không mẫu hạm USS Theodore Roosevelt của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ thu hút nhiều sự chú ý do tàu này đang hoạt động trong vùng biển tranh chấp, cùng với đó là những căng thẳng xung quanh việc Trung Quốc bồi đắp trái phép các đảo nhân tạo trên Biển Đông.
Chuyến thăm lần này của Bộ trưởng Carter nhấn mạnh quan điểm của Washington rằng Bắc Kinh đang đưa ra những tuyên bố chủ quyền quá đáng trên Biển Đông và do đó Mỹ sẽ tiếp tục duy trì sự hiện diện của hải quân ở vùng biển này nhằm hỗ trợ các quốc gia duy trì ổn định trong khu vực.
Ngôn từ hai mặt
Những tuyên bố cứng rắn của giới chức Mỹ có thể coi là lời đáp của quốc gia này trước bài phát biểu khiêu khích của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Singapore khi cho rằng các đảo ở biển Đông thuộc chủ quyền của Trung Quốc từ thời cổ xưa.
Theo báo Straits Times của Singapore, ông Tập nhấn mạnh Trung Quốc đang tìm cách giải quyết những vấn đề tồn tại giữa họ và các nước đang “chiếm một số đảo” (dù những đảo này không thuộc chủ quyền của Trung Quốc – PV) ở biển Đông thông qua đối thoại hòa bình.
Chủ tịch Trung Quốc cam kết rằng: “Sẽ không bao giờ có vấn đề gì về tự do hàng hải ở biển Đông hoặc quyền bay trên khu vực này”.
Người đứng đầu Trung Quốc cho rằng môi trường ổn định cho sự phát triển là “lợi ích chung của tất cả các nước châu Á”. Tất cả các quốc gia châu Á hiện nay đang đứng trước nhiệm vụ quan trọng nhất là đảm bảo sự phát triển mạnh và bền vững, điều này đang đòi hỏi một môi trường hòa bình và ổn định.
“Đây là lợi ích chung của các nước châu Á. Các nước ngoài châu Á nên hiểu và tôn trọng điều này và nên đóng vai trò xây dựng”, ông Tập nhấn mạnh.
Chủ tịch Trung Quốc còn “khuyên” các nước châu Á nên phối hợp để giữ hòa bình và ổn định. “Chúng ta không bao giờ để sự thù hận chia rẽ mình”, ông Tập nói.
Theo Straits Times, Trung Quốc đang có những tranh chấp chủ quyền biển đảo với các nước trong khu vực biển Đông, Bắc Kinh đòi chủ quyền gần trọn khu vực này. Gần đây, Trung Quốc ồ ạt cho xây dựng bồi đắp đảo ở biển Đông, động thái gây phản ứng và quan ngại trong cộng đồng quốc tế.