BienDong.Net: Việc một quan chức hàng đầu trong ngành côngnghiệp đánh cá của Trung Quốc lên tiếng hối thúc chính phủ cung cấp vũ khí và
huấn luyện quân sự cho khoảng 100.000 ngư dân đánh bắt ở Biển Đông đang làm dấy
lên lo ngại về việc Trung Quốc sử dụng lực lượng đông đảo này vào mục đích quân
sự để thực hiện tham vọng lãnh thổ trên biển của họ.
Tàu cá Trung Quốc. (Ảnh minh hoạ)
Phát biểu trên tờ Thời báo Hoàn cầu mới đây, Hà Kiến Tân,
người đứng đầu tập đoàn đánh bắt Bảo Sa thuộc sở hữu nhà nước tại tỉnh Hải Nam,
đã đề xuất chính phủ biến các ngư dân thành dân quân.
“Nếu chúng ta đưa 5.000 tàu cá vào Biển Đông, sẽ có khoảng
100.000 ngư dân”, ông Hà nói. “Và nếu chúng ta giúp tất cả họ trở thành các dân
quân, trang bị cho họ vũ khí, chúng ta sẽ có một lực lượng quân đội mạnh hơn
tất cả lực lượng của các quốc gia ở Biển Đông cộng lại”, Hà Kiến Tân nói.
Ông Hà cho rằng hiện tại Trung Quốc không gặp khó khăn gì
trong việc triển khai nhiều tàu cá. “Riêng tại tỉnh Hải Nam, chúng tôi đã có
trên 23.000 tàu cá, với trên 225.000 ngư dân có nhiều kinh nghiệm”, ông nói.
“Mỗi năm, từ tháng 5-8, khi hoạt động đánh bắt không bận
rộn, chúng ta có thể huấn luyện cho các ngư dân/dân quân các kỹ năng trong việc
đánh bắt, sản xuất và các hoạt động quân sự, biến họ trở thành một lực lượng dự
phòng trên biển và sử dụng lực lượng này để giải quyết các vấn đề ở Biển Đông”,
ông Hà giải thích.
Theo báo Mỹ The Washington Times, trong những tuần gần đây,
chính phủ Trung Quốc đã sử dụng các tàu cá để làm gia tăng căng thẳng với các
quốc gia láng giềng, trong đó có Nhật Bản, Hàn Quốc, Philippines và Việt Nam.
Trong vài vụ đụng độ, đáng chú ý là với các tàu hàng hải Nhật Bản và
Philippines, các tàu cá Trung Quốc đã đóng vai trò trung tâm, sau đó mới
đến các tàu thuộc Cục hải giám Trung Quốc và Cục Ngư chính của chính phủ.
Tàu ngư chính 310 bảo vệ tàu cá Trung Quốc gần Đá Chữ Thập –
Ảnh: News.cn
Hải quân Trung Quốc cũng có mặt trong khu vực, nhưng cho tới
nay không trực tiếp tham gia vào các cuộc đối đầu với các tàu nước ngoài trong
một nỗ lực có vẻ nhằm tránh những thách thức trực tiếp từ hải quân các nước
khác, trong đó có Nhật Bản, Hàn Quốc và có thể là Mỹ.
Con bài không mới
Trong bài nhan đề China’s fishermen charge enemy lines ( dịch
giả Đan Thanh chuyển ngữ là “ Ngư dân Trung Quốc xông ra tiền tuyến) đăng trên
Asia Times, tác giả Jens Kastner cho biết Bắc Kinh đã sử dụng các tàu cá làm
những nhiệm vụ đặc biệt sau cuộc nội chiến ở Trung Quốc vào cuối những năm 1940
và vào giữa thập niên 1990, khi Quân Giải phóng Nhân dân TQ (PLA) chuẩn bị tấn
công Đài loan trong trường hợp hòn đảo này tuyên bố độc lập. Khi đó, Trung Quốc
đã bắt đầu củng cố một “hệ thống lưỡng dụng nhằm bảo đảm sao cho các nguồn lực
dân sự có thể được huy động nhanh để trợ lực cho các chiến dịch quân sự trong
thời chiến. Những đội tàu cá khổng lồ đóng một vai trò nổi bật trong hệ thống
này, với nhiệm vụ quấy rối lực lượng bảo vệ bờ biển Đài Loan và sau đó đưa các
lực lượng chiếm đóng của PLA lên đảo Đài Loan. Việc diễn tập chiến thuật này
trên qui mô lớn đã trở nên rõ ràng từ năm 2002 khi báo chí Trung Quốc cho biết
hàng nghìn tàu cá nhỏ đóng ở Phúc Kiến và Chiết Giang đã tiến hành tập trận
xuyên eo biển.
Tuy nhiên, cũng như nhận đinh của tờ Washington Times, bài
đăng trên Asia Times cho rằng trong vài năm gần đây, tàu cá Trung Quốc đã nhằm
cả vào các mục tiêu khác ngoài Đài Loan. Vào tháng 9 năm 2010, một tàu cá Trung
Quốc hoạt động tại vùng tranh chấp trên biển Hoa Đông đã va chạm với tàu của
Lực lượng Tuần duyên Nhật Bản, dẫn đến một xung đột lớn về ngoại giao giữa Bắc
Kinh và Tokyo.
Tháng 12 năm 2011, một viên trung sĩ trong lực lượng tuần
duyên Hàn Quốc bị một ngư dân Trung Quốc đâm chết trong một cuộc vây ráp tàu cá
trên Hoàng Hải.
Đầu tháng 4 vừa qua, 8 tàu cá Trung Quốc bị hải quân
Philippines phát hiện trong lúc đang thả neo ngoài khơi vùng tranh chấp là bãi
cạn Scarborough trên Biển Đông, nơi mà Trung Quốc gọi là Hoàng Nham, dẫn đến
một cuộc tranh cãi cấp cao kéo dài về chủ quyền giữa Bắc Kinh và Manila. “Họ
lôi tất cả tàu cá vào đây, và tất cả những gì chúng tôi có thể làm là sử dụng
biện pháp ngoại giao” – AFP trích lời phát ngôn viên quân sự khu vực của Philippines,
tướng Loel Egos, nói.
Mặc dù thoạt nhìn thì tưởng đó là một trò cũ rích, nhưng
việc huy động tài sản của thường dân là một lựa chọn khả thi cho Bắc Kinh để
thi hành yêu sách chủ quyền trên những vùng biển mà họ cho là chứa trữ lượng lớn
dầu và khí tự nhiên. Philippines cũng đã có những công ty năng lượng quốc tế
thăm dò dầu khí ngoài khơi, và một khi các công ty này bắt đầu khai thác, từ
quan điểm của Bắc Kinh thì đó thuần túy là hành động ăn cắp tài nguyên của
Trung Quốc.
Trung Quốc có hai lựa chọn, hoặc từ bỏ yêu sách hoặc gây
chiến. Lựa chọn thứ hai có khả năng làm tổn hại sự thần kỳ kinh tế của họ; hoặc
họ phải tìm giải pháp thay thế là tìm cách nào đó đe dọa, đuổi Exxon Mobil, BP,
Chevron, Petronas và những công ty tương tự ra khỏi khu vực.
Theo tác giả Jens Kastner, bằng cách tạo ra và duy trì căng
thẳng trên Biển Đông với sự góp phần của tàu cá và tàu hải giám bán quân sự,
thay vì huy động hải quân PLA, Bắc Kinh làm cho Washington cảm thấy Mỹ không có
phận sự can thiệp trực tiếp, đồng thời họ còn khiến cho giới báo chí bớt để ý
tới các vụ việc ở đây – điều này, đến lượt nó, rất có ích trong việc đe dọa các
nhà đầu tư triển vọng.
Chiến lược của Bắc Kinh phần nào thành công: căng thẳng giữa
Trung Quốc và Philippines ở khu vực giàu khí đốt trên Biển Đông là bãi Cỏ Rong
(Reed Bank) bùng nổ năm ngoái, đã làm đình trệ gần như hoàn toàn công việc của
Forum Energy – một công ty thuộc Tập đoàn Dầu khí Philex của Philippines, và
vào cuối tháng 4 vừa rồi, trong tình hình căng thẳng kéo dài cho đến nay, chính
phủ Philippines lại xác nhận rằng những yêu sách của Trung Quốc có thể ảnh
hưởng tới hoạt động của Forum Energy…
Nhưng các tàu cá không chỉ có ích trong vai trò bù nhìn giữ
ruộng; mà trên mặt trận chính trị đối nội, chúng cũng rất có ích cho giới lãnh
đạo Trung Quốc.
Trả lời phỏng vấn báo Asia Times Online, các nhà phân tích
cho rằng, các ngư dân Trung Quốc có những mục đích khác, chứ không phải đánh
bắt cá.
“Để thực thi yêu sách của mình, chính phủ Trung Quốc phải có
hành động, như là phái các tàu cá đó đến vùng biển tranh chấp, cũng như huy
động họ vào việc canh gác” –Arthur Ding, nhà nghiên cứu tại Ban Chính trị Trung
Quốc, Đại học Quốc gia Chengchi của Đài Loan, nói.
John F Copper, giáo sư khoa quốc tế tại Đại học Rhodes ở
Memphis, Tennessee, hoàn toàn tin chắc rằng các ngư dân được chính phủ Trung
Quốc giao những nhiệm vụ cụ thể, hoặc ít nhất cũng được chính phủ khuyến khích
hoạt động.
Lai I-chung, một nhà nghiên cứu ở Viện Tư tưởng Đài Loan,
nhất trí rằng, rõ ràng các ngư dân có những kết nối quân sự hoặc bán quân sự. “Tàu
cá Trung Quốc nào cũng phải báo cáo với chính quyền là sẽ đi đâu, trước khi nhổ
neo ra biển” – ông Lai nói. Theo ông, điều đó giải thích vì sao các tàu hải
quân PLA hoặc những tàu nhà nước khác lại có thể xuất hiện ngay tại hiện trường
nhanh một cách đáng ngờ trong một số vụ việc.
Ông Lai nói rằng, vào năm 2010, trong vụ va chạm trên biển
Hoa Đông với tàu tuần duyên Nhật Bản, tàu cá Trung Quốc có vẻ như đã mang theo
những thiết bị có mục đích quân sự. Ông chỉ ra rằng, Trung Quốc từ lâu đã có
tiền sử huy động tàu cá và ngụy trang tàu nhà nước thành tàu cá để thực thi
những nhiệm vụ nhỏ trong chiến tranh.
“Về cơ bản, không người dân thường Trung Quốc nào dám cho
tàu vào vùng biển đang tranh chấp nóng bỏng, họ thừa biết rằng họ sẽ mất tất cả
những gì họ kiếm được, trừ phi họ chắc chắn rằng chính phủ của họ nhất định sẽ
đến cứu viện” – ông Lai kết luận.
Hoàng Sa ( Tổng hợp )