Tổng thống đắc cử Hàn Quốc Yoon Suk-yeol đã cam kết thúc đẩy kế hoạch chuyển thủ đô Hàn Quốc khỏi Seoul trong chiến dịch tranh cử.
Theo DW, từ lâu, Hàn Quốc đã có đề xuất về việc chuyển các cơ quan chính phủ từ Seoul về Sejong. Trong chiến dịch tranh cử, ứng viên bảo thủ Yoon Suk-yeol đã cam kết sẽ thúc đẩy kế hoạch di dời thủ đô này.
Khi ông Yoon nhậm chức vào tháng 5, chính phủ của ông dự kiến sẽ theo dõi một kế hoạch đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng văn hóa, giáo dục và y tế mới ở Sejong. Nằm cách thủ đô Seoul 125 km (80 dặm) về phía Nam, các công việc xây dựng trên địa điểm có thể trở thành thủ đô mới của Hàn Quốc bắt đầu vào năm 2007. Sejong được cấp tư cách “thành phố tự quản đặc biệt” vào năm 2012.
Ông Yoon đã cam kết sẽ chuyển các cơ quan chính của Quốc hội Hàn Quốc đến thành phố mới, hỗ trợ thành lập các đặc khu kinh tế ở những khu vực xung quanh để thu hút đầu tư nước ngoài, bên cạnh đó tạo ra các viện nghiên cứu và công nghệ hiện đại để thu hút các nhà khoa học hàng đầu.
Ông cũng dự tính tạo các cơ hội cho giới kinh doanh và truyền thông, cũng như tạo ra văn phòng tổng thống thứ hai hoạt động song song với chính quyền hiện tại trước khi Sejong hoàn toàn trở thành nơi nắm giữ chính phủ trong tương lai.
Tại sao lại là Sejong?
Tên thành phố Sejong được lấy theo tên của Vua Sejong, người trị vì triều đại Joseon (Triều Tiên) trong 53 năm từ năm 1397.
Cựu Tổng thống Hàn Quốc Roh Moo-hyun lần đầu đề xuất ý tưởng chuyển thủ đô khỏi Seoul vào năm 2003. Ông Roh khi đó đã tìm cách san sẻ sự giàu có và ảnh hưởng tập trung ở Seoul với các khu vực khác trên cả nước, khuyến khích sự phát triển của khu vực và giảm bớt tình trạng đông đúc kéo dài ở thủ đô hiện tại.
Ý tưởng là các cơ quan chính phủ sẽ được di chuyển dần đến thủ đô mới từ năm 2007 đến năm 2030, một nỗ lực ước tính trị giá ít nhất 40 tỷ USD.
Lúc này, bao phủ khu đất được lựa chọn quy hoạch trở thành trung tâm của nền kinh tế lớn thứ 12 thế giới hầu hết là những cánh đồng lúa. Ủy ban phụ trách đánh giá kế hoạch dời đô dường như muốn xây lại thủ đô từ đầu để tránh những sai sót trong quy hoạch đô thị ở Seoul. “Trọng tâm chính là xây dựng thành phố thân thiện với môi trường. Chúng tôi muốn nó giống như một thành phố vườn, nhưng đồng thời là một thành phố thông minh”, ông Kwon Yong Woo, giáo sư địa lý đô thị, người đứng đầu ủy ban cho biết.
Ở thành phố “lý tưởng” này – sẽ có những ngôi nhà phố và những căn hộ thấp tầng thay vì những ngôi nhà cao tầng bằng bê tông che khuất ánh nắng như ở thủ đô hiện tại. Để khoảng 500.000 cư dân dự kiến không cảm thấy cần phải đến Seoul vào cuối tuần, các nhà quy hoạch cũng muốn xây dựng bảo tàng, nhà hát và công viên.
Tuy nhiên, kế hoạch ban đầu vấp phải hàng loạt rào cản khiến tiến độ triển khai bị chậm.
Các tổng thống sau đó ít nhiệt tình hơn với dự án. Các lãnh đạo doanh nghiệp cũng phản đối ý tưởng này. Thậm chí một nhóm những người phản đối gồm hàng chục học giả và quan chức Seoul còn đâm đơn lên Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc vào năm 2004.
Tuy nhiên, các viện và cơ quan chính phủ đã “di cư” dần dần đến Sejong, bao gồm Bộ Giáo dục và Bộ Môi trường. Trong khi đó, các cơ quan có ảnh hưởng nhất của Hàn Quốc, bao gồm Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng – vẫn ở Seoul.
Thành phố Sejong hiện có dân số chỉ hơn 360.000 người.
Một số vấn đề ở Seoul
Dan Pinkston, giáo sư quan hệ quốc tế tại đại học Troy, cho biết: “Các cuộc thảo luận về việc chuyển chính phủ đến Sejong đã diễn ra trong một thời gian và nó có vẻ là một ý tưởng tốt vì các quốc gia khác đã làm điều tương tự trong quá khứ”. Ông Pinkston nhắc đến việc Brazil dời đô đến Brasilia và Australia chọn Canberra.
“Mối quan tâm ở đây là có quá nhiều sự tập trung ở các khu vực nhỏ quanh Seoul – chính phủ, bộ máy hành chính, kinh doanh, tài chính, văn hóa, giải trí – và điều đó dẫn đến tình trạng giao thông quá đông đúc, ô nhiễm và không mang lại lợi ích cho phần lớn mọi người”, ông nói.
Ông chỉ ra một vấn đề quan trọng khác là an ninh, khi các vùng ngoại ô phía Bắc Seoul chỉ cách Khu phi quân sự ngăn cách Triều Tiên với Hàn Quốc 30 km.
Theo chuyên gia này, có mối lo ngại từ lâu về việc một cuộc tấn công bất ngờ qua biên giới có thể cho phép quân đội Triều Tiên nhanh chóng tiếp cận thành phố.
Seoul cũng nằm trong tầm bắn của Triều Tiên và việc dời thủ đô về phía Nam được cho là sẽ giúp bảo vệ nó tốt hơn khi có thêm một loạt các rào cản tự nhiên, bao gồm sông và các dãy núi.
Ý kiến phản đối
Pinkston nói: “Trên lý thuyết, tất cả đều có ý nghĩa, nhưng đã có rất nhiều tác động đẩy lùi kế hoạch từ các lĩnh vực khác nhau”.
Ông nói thêm: “Các quan chức tại các bộ của chính phủ không muốn rời Seoul vì con cái của họ đang học ở những trường hàng đầu ở đây, và họ sợ rằng việc chuyển đến Sejong sẽ khiến chúng gặp bất lợi trong việc vào đúng trường đại học và tìm việc làm”.
“Nơi này cũng được xem là một vùng đất hoang văn hóa, khi không có các bảo tàng, nhà hát, nhà hàng, v.v… ở gần để họ có thể thưởng thức như ở Seoul”, ông nói.
Ở cấp độ lịch sử và biểu tượng, Seoul có nghĩa đen là “thủ đô”, nằm giữa bán đảo Triều Tiên “và có thể là thủ đô của một Hàn Quốc thống nhất trong tương lai. Mọi người không muốn quay lưng với điều đó”, chuyên gia nhận định.
Người đứng đầu một tổ chức phi chính phủ nói với DW rằng trước đó, cô đã từ chức tại một cơ quan chính phủ khi được thông báo rằng toàn bộ bộ phận sẽ được chuyển đến Sejong. Cô cho biết một số người khác xung quanh cũng làm như vậy.
“Tôi đến từ Seoul, gia đình tôi sống gần đó và tôi có bạn bè, mạng lưới đồng nghiệp và đầu mối liên lạc trên khắp thành phố. Có quá nhiều việc để tôi phải làm ở đây và tôi thích sống ở Seoul. Cuộc sống của tôi không chỉ có mỗi công việc nên tôi quyết định rằng việc chuyển đi là không thể chấp nhận được. Vì vậy, tôi đã nghỉ việc. Và tôi không hối hận về quyết định đó. Seoul là nơi tôi muốn”, cô nói.