Ngày 9/4, truyền thông nước ngoài đưa tin Nga đã tổ chức lại bộ chỉ huy tác chiến ở Ukraine và bổ nhiệm tướng Alexander Dvornikov, Tư lệnh Quân khu phía Nam của Nga làm chỉ huy các lực lượng tác chiến ở Ukraine.
Các nguồn tin nước ngoài cho biết, với nhiều kinh nghiệm chiến đấu ở chiến trường Syria, Thượng tướng Alexander Dvonnikov được tín nhiệm giao làm người chỉ huy các hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine. Tuy nhiên, hiện Nga vẫn chưa chính thức xác nhận việc thay tướng này.
Theo trang tin Guancha (Nhà quan sát) của Trung Quốc ngày 10/4, Hãng tin Anh BBC là nơi đầu tiên đưa tin về vụ việc, dẫn lời một “quan chức phương Tây”. Quan chức này nói rằng các đơn vị Nga trước đây được chỉ huy riêng biệt và việc bổ nhiệm mới này được thực hiện để cải thiện khả năng phối hợp giữa các đơn vị. “Người chỉ huy mới có nhiều kinh nghiệm trong các chiến dịch của Nga ở Syria. Do đó, chúng tôi dự kiến khả năng chỉ huy và kiểm soát tổng thể của Quân đội Nga trên chiến trường Ukraine sẽ được cải thiện”, quan chức này nói với BBC.
Quan chức này cũng nói rằng mặc dù Nga được cho là có một lực lượng “đáng nể” với một lực lượng gần 100 “đơn vị chiến đấu cấp tiểu đoàn”, nhưng chiến thuật của họ đang bị các lực lượng nhỏ hơn của Ukraine ngăn chặn theo cách thông minh hơn và bất ngờ hơn. Ông nói: “Trừ khi Nga có thể thay đổi chiến thuật của họ, nếu không sẽ khó có thể chứng kiến họ thành công trong việc đạt được những mục tiêu hạn chế do chính họ đặt ra”.
Sau đó, The New York Times cũng dẫn lời một “quan chức cấp cao của Mỹ” đưa ra thông tin tương tự. Theo The New York Times, quan chức cấp cao của Mỹ nói rằng trước khi bổ nhiệm Dvornikov, các hoạt động quân sự của Nga ở Ukraine chưa bao giờ có quan chức chỉ huy trung tâm đưa ra quyết định tại thực địa. Điều này đã giải thích vì sao trước sự chống cự mạnh hơn dự kiến của phía Ukraine, cuộc chiến của Quân đội Nga đã lâm vào tình cảnh khó khăn”.
The New York Times nhận định thêm rằng việc thiếu một nhà lãnh đạo quân sự thống nhất đồng nghĩa với việc các hoạt động của các lực lượng trên biển, trên bộ và trên không của Nga không đồng bộ. Hoạt động này cũng dẫn đến việc các sĩ quan cấp cao của Nga bị đẩy lên tuyến đầu để giải quyết các vấn đề chiến thuật mà quân đội phương Tây thường giao cho các sĩ quan cấp thấp hơn hoặc hạ sĩ quan cấp cao xử lý.
Hiện không rõ hai nguồn tin này có giống nhau hay không và phía Nga hiện cũng chưa xác nhận tin này.
Hãng tin Ukrinform của Ukraine cho biết Nga thay thế chỉ huy do không đạt được gần như tất cả các mục tiêu mà giới lãnh đạo đã đề ra liên quan đến chiến dịch quân sự ở Ukraine trong một tháng rưỡi qua.
Rob Lee, một cựu sĩ quan Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ và là một chuyên gia về quân sự Nga tại Foreign Policy Research Institute (Viện Nghiên cứu Chính sách Đối ngoại) ở Philadelphia, chỉ ra rằng trọng điểm hiện tại của Nga là ở miền nam và đông nam Ukraine, trong khi Dvornikov đã phụ trách chỉ huy Quân khu miền Nam kể từ năm 2016, phạm vi trách nhiệm bao gồm cả khu vực Donbas ở miền đông Ukraine.
Alexander Dvornikov được chỉ định là chỉ huy lực lượng của Nga tại Syria vào tháng 9/2015; ông đã được Điện Kremlin phong tặng danh hiệu Anh hùng Liên bang Nga. Tin cho biết, sau các hoạt động quân sự của Nga ở Syria, các nhà lãnh đạo quân sự Nga, bao gồm Dvornikov, cho rằng thông qua sự yểm trợ chặt chẽ của máy bay chiến đấu và tên lửa hành trình, các đơn vị chiến thuật của Nga có thể phối hợp tiến hành hiệu quả các cuộc tấn công chính xác trong các chiến dịch ở đô thị.
Về cơ cấu chính trị, Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Nga là Tổng thống Vladimir Putin, sau đó là Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu. Các hoạt động quân sự thuộc trách nhiệm của Bộ Tổng tham mưu, đứng đầu là Tướng Valery Gerasimov. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn chưa biết ai là người điều phối chính xác các hoạt động của quân đội Nga tại Ukraine. Nhà tài phiệt Leonid Niewzlin từng tiết lộ, vai trò này do Tư lệnh lực lượng không quân, tướng Sergei Surovikin đảm nhận. Trong khi đó, một quan chức giấu tên được BBC trích dẫn xác nhận những nghi ngờ rằng không có người nào đảm nhận vai trò như vậy cho đến nay. Người này nói: “Sự phối hợp giữa các cơ quan đầu não khác nhau thực sự yếu vì các lực lượng Nga chưa bao giờ được huấn luyện để hoạt động theo cách này”. Do đó, việc phối hợp quân đội ở Ukraine hy vọng sẽ tốt hơn khi Điện Kremlin bổ nhiệm chỉ huy của Quân khu phía Nam, Tướng Aleksander Dwornikov làm thống lĩnh lực lượng ở Ukraine. Theo ý kiến của ông này, hiện nay Nga đang muốn giải quyết mâu thuẫn giữa “logic quân sự” (việc tập hợp lực lượng một cách hợp lý) và mục tiêu chính trị mà Điện Kremlin đề ra. Nga cần chuẩn bị kỹ cho một cuộc tấn công mới ở Donbass, nhưng phải đạt được một số thành công nhất định trước ngày 9/5, khi nước Nga kỷ niệm Ngày chiến thắng Thế chiến thứ hai. Điều đó buộc quân đội phải chuyển quân nhanh chóng vào khu vực giao tranh.
Thượng tướng Aleksander Dvornikov sinh năm 1961ở Ussuryjsk, vùng Viễn Đông nước Nga. Ông đã từng đảm nhiệm các chức vụ từ trung đội trưởng đến chỉ huy trưởng ở hầu hết các quân khu. Ông đã chỉ huy một tiểu đoàn cơ giới được triển khai tại CHDC Đức cho đến khi quân Nga rời khỏi nước này vào năm 1994. Năm 2011, ông trở thành Phó Tư lệnh Quân khu miền Đông, một năm sau đó ông trở thành Phó Tư lệnh kiêm Tham mưu trưởng Quân khu trung tâm.
Dvornikov đã được giao chỉ huy các lực lượng Nga ở Syria từ tháng 9/2015 đến tháng 6/2016. Các cơ quan truyền thông đưa tin ông đã đáp ứng được kỳ vọng của Điện Kremlin và các mục tiêu đặt ra vào thời điểm đó. Trong thời gian này, không quân Nga đã thực hiện hơn 9 nghìn chuyến bay chiến đấu và giúp khôi phục quyền kiểm soát của chính phủ của Tổng thống Bashar al-Assad đối với khoảng 400 thị trấn, bao gồm cả thành phố Palmyra. Vì thành tích này, vào tháng 3/2016, tướng Dvornikov đã được Tổng thống Vladimir Putin thưởng huân chương và tặng danh hiệu Anh hùng Liên bang Nga.
Alexander Dvornikov trở thành Tư lệnh Quân khu phía Nam vào tháng 9/2016, chịu trách nhiệm trực tiếp về khu vực Biển Đen và bán đảo Crimea. Dưới quyền ông, có hàng chục đơn vị phòng thủ trên bộ, trên không, thủy quân lục chiến và lực lượng bảo vệ bờ biển. Ông cũng là chỉ huy của Hạm đội Biển Đen và Quần đảo Caspi, Quân đoàn Không quân số 4, Lực lượng Phòng không và ba lực lượng phòng vệ ở Abkhazia và Nam Ossetia, cũng như ở Armenia.
Đài CNN dẫn lời các quan chức Mỹ cho biết, Nga đã thay đổi chiến lược chiến tranh ở Ukraine, tập trung vào việc cố gắng giành quyền kiểm soát Donbas và các khu vực khác ở miền đông Ukraine. Theo tình báo Mỹ, Tổng thống Putin lấy trọng tâm là ngày 9/5- ngày Chiến thắng phát xít Đức của Nga. Ông muốn ngày hôm đó có thể công bố một số thành công trong cuộc chiến ở Ukraine.
T.P