Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg ‘thất vọng’ vì Trung Quốc không lên án Nga về cuộc xung đột ở Ukraine, và lo ngại việc Matxcơva, Bắc Kinh ngày càng thân thiết hơn.
“Chúng tôi không coi Trung Quốc là kẻ thù”, Hãng tin Reuters dẫn lời ông Stoltenberg nói tại hội nghị thượng đỉnh của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ngày 28-6. Ông cho biết Trung Quốc sẽ sớm trở thành một nền kinh tế thế giới, và NATO cũng cần hợp tác với Bắc Kinh trong các vấn đề như biến đổi khí hậu.
Tuy nhiên, ông Stoltenberg bày tỏ thất vọng về việc Trung Quốc không lên án Nga và “lan truyền nhiều thông tin sai sự thật về NATO và phương Tây”. “Trung Quốc và Nga hiện cũng xích lại gần nhau hơn bao giờ hết”, ông nói.
Cuộc họp thượng đỉnh thường niên của NATO bắt đầu từ ngày 28-6 tại Madrid, Tây Ban Nha, với sự tham gia của tổng thống Mỹ và các lãnh đạo khác của liên minh này. NATO dự kiến tuyên bố Nga là “mối đe dọa an ninh tức thời nhất” đối với liên minh.
Tại cuộc họp kéo dài 2 ngày này, NATO sẽ công bố khái niệm chiến lược của nhóm, bao gồm sứ mệnh và lập trường về các nước không phải thành viên như Nga và Trung Quốc. Tài liệu này được cập nhật lần cuối vào năm 2010.
Cũng trong ngày 28-6, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên kêu gọi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương ngừng gây bất ổn ở châu Á.
“Những gì NATO cần làm là từ bỏ tư duy Chiến tranh lạnh… Sau sự hỗn loạn ở châu Âu, các nước NATO nên từ bỏ nỗ lực gây mất ổn định châu Á và thế giới”, Hãng tin Bloomberg dẫn lời ông Triệu nói.
Bắc Kinh cũng chỉ trích NATO là “sản phẩm của Chiến tranh lạnh”, “với những quan điểm lỗi thời về các vấn đề an ninh và từ lâu đã trở thành công cụ cho các quốc gia riêng lẻ duy trì bá quyền”.
Các nhà lãnh đạo NATO cũng dự kiến thuyết phục Thổ Nhĩ Kỳ chấp nhận Phần Lan và Thụy Điển gia nhập nhóm. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan đã gặp lãnh đạo 2 nước này và ông Stoltenberg trong ngày 28-6, và dự kiến gặp ông Biden vào ngày 29-6.
Anh cho biết các cuộc đối thoại với Thổ Nhĩ Kỳ rất “khó khăn”. Mỹ cho biết sẽ không đóng vai trò trung gian trong cuộc đàm phán này.
Trước đó, Nga đã dọa sẽ đặt tên lửa đạn đạo và vũ khí hạt nhân dọc biên giới nếu NATO kết nạp Thụy Điển và Phần Lan, đồng thời cảnh báo việc Ukraine gia nhập tổ chức này có thể kích hoạt Thế chiến thứ ba, theo Wall Street Journal.
Ông Dmitry Medvedev, phó chủ tịch Hội đồng An ninh Nga, cho biết Matxcơva không lo ngại về Thụy Điển và Phần Lan nhưng phải có sự chuẩn bị trước, bởi “nếu NATO mở rộng, đường biên giới trên bộ của tổ chức này với Nga sẽ dài gấp đôi”.