Năm 2021, mặc dù trải qua đại dịch nhưng Nhà xuất bản (NXB) Giáo dục Việt Nam vẫn đạt doanh thu hơn 1.800 tỉ đồng, lãi ròng tới 287 tỉ đồng, chủ yếu nhờ phát hành sách giáo khoa (SGK).
Lãi cao gấp 2,5 lần so với kế hoạch
Năm 2021, NXB ghi nhận doanh thu hơn 1.828 tỉ đồng, trong đó nguồn thu từ hoạt động phát hành sách (SGK, sách tham khảo, xuất bản phẩm khác…) chiếm tới 97%, phần còn lại thuộc về nguồn thu từ hoạt động tài chính và thu nhập khác.
Với doanh thu cao, đơn vị này cũng gặt hái được lãi ròng sau thuế tới 287 tỉ đồng, tương đương cao gấp 2,5 lần so với kế hoạch được Bộ Giáo dục và đào tạo (cơ quan chủ quản) giao cho. Đây cũng là mức lợi nhuận cao, vượt qua con số dao động bình quân 120 – 150 tỉ đồng của những năm trước.
Về khả năng sinh lời, NXB có tỉ suất lợi nhuận sau thuế trên vốn chủ sở hữu bình quân (ROE) là gần 40%, tỉ suất lợi nhuận sau thuế trên tổng tài sản (ROA) đạt gần 18%. Với các chỉ số này, phía NXB cho rằng: “Hoạt động sản xuất kinh doanh năm 2021 của NXB Giáo Dục Việt Nam hiệu quả”.
Không những vậy, ngay cả 7 công ty con hoạt động trong lĩnh vực tương tự do NXB này nắm quyền chi phối đều báo lãi với tổng cộng 46 tỉ đồng.
Về việc kinh doanh của năm vừa qua, NXB liệt kê một số thuận lợi trong đó có việc tiếp tục nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của lãnh đạo Bộ Giáo dục và đào tạo và lãnh đạo Bộ Tài chính, đồng thời nhận được sự ủng hộ của các ban, ngành trung ương và địa phương…
Tuy nhiên, NXB cũng đưa ra nhiều khó khăn, như dịch COVID-19 diễn biến phức tạp gây nhiều trở ngại lớn cho công tác giới thiệu sách, tập huấn giáo viên theo đúng kế hoạch và tiến độ của Bộ Giáo dục và đào tạo, triển khai công tác in, vận chuyển, cung ứng sách đảm bảo và đồng bộ trước ngày khai giảng năm học mới.
Ngoài ra, kế hoạch triển khai in SGK mới lớp 2 và lớp 6 bị động do Bộ Giáo dục và đào tạo phê duyệt mẫu chậm so với kế hoạch nên phải vất vả in gấp.
Đơn vị này cũng gặp thách thức và ảnh hưởng tiêu cực đến kết quả kinh doanh khi nạn in lậu, làm giả sách ngày càng phát triển về quy mô và số lượng dưới nhiều hình thức tinh vi.
Tăng giá sách giáo khoa
NXB Giáo Dục Việt Nam có vốn điều lệ 596 tỉ đồng, hoạt động theo mô hình công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nước sở hữu 100%. Theo quy định, đơn vị này phải công bố thông tin định kỳ bao gồm cả báo cáo tài chính bán niên và cả năm, báo cáo chế độ lương thưởng…
Như Tuổi Trẻ đã đưa tin, vào tháng 5 vừa qua, dư luận xôn xao trước việc giá SGK mới tăng 2-3 lần so với SGK cũ. Trong cuộc họp diễn ra vào tháng 6, lý giải giá SGK mới tăng cao so với các bộ sách cũ, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và đào tạo Phạm Ngọc Thưởng cho hay ngoài câu chuyện số lượng bản in còn liên quan đến cơ chế để hình thành giá. Trước đây, chi phí biên soạn, in ấn do Nhà nước cấp, nay thực hiện xã hội hóa, các NXB bỏ tiền ra để biên soạn, in ấn nên giá thành cao hơn.
Trả lời chất vấn tại Quốc hội, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết sách tăng giá là do “khổ to, giấy đẹp”, từ đó đặt ra nhiều câu hỏi, trong đó có việc lúc này đã cần phải có sách “khổ to, giấy đẹp” dẫn đến tăng giá sách hay chưa.
Sau những tranh luận, vào giữa tháng 6 vừa qua, Quốc hội khóa XV đã thông qua nghị quyết kỳ họp thứ 3 trong đó SGK sẽ được bổ sung vào danh mục hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá khi sửa đổi Luật giá.
T.P