Chuyến thăm Đài Loan của Chủ tịch Hạ viện Mỹ, bà Nancy Pelosi, coi như đã xong. Trước đó, những tuyên bố, cảnh báo của Trung Quốc ném về phía Mỹ đã khiến dư luận nghĩ dại đến một cuộc đụng đầu giữa hai cường quốc.
Ngược thời gian, tháng 4 năm nay, khi giới truyền thông quốc tế loan tin, bà Pelosi sẽ tới thăm Đài Loan sau chuyến công du Nhật Bản, đã làm Bắc Kinh nổi giận. Người phát ngôn Triệu Lập Kiên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ngày 7/4, đã nhấn mạnh Bắc Kinh phản đối chuyến thăm của giới nghị sĩ Mỹ; đồng thời cảnh cáo Trung Quốc “sẽ có các biện pháp đáp trả mạnh mẽ để bảo đảm toàn vẹn lãnh thổ và an ninh quốc gia của mình”. Còn ông Vương Nghị, ngoại trưởng Trung Quốc, đã gọi chuyến thăm là hành động “khiêu khích ác ý”.
Màn kịch đang vào hồi cao trào thì may thay, hạ màn với việc bà Pelosi dính Covid-19, không thể thực hiện chuyến công du Châu Á.
Ngỡ nhân thể bệnh tình, bà Pelosi gác lại hẳn một chuyến đi đình đám theo nghĩa gây nhiều phiền phức cho quan hệ Mỹ – Trung, cũng là gỡ khó cho ông Biden đang phải đau đầu xử lý những vấn đề chính trị căng thẳng với Trung Quốc. Vậy mà không, cuối tháng 7 này, truyền thông quốc tế lại mò ra được lịch trình chuyến công du Châu Á của bà Pelosi có điểm đến Đài Loan, khiến câu chuyện lại sôi lên sùng sục.
Sôi lên trước hết trên báo chí. Hàng trăm tờ báo nhảy bổ vào sự kiện mới ở dạng úp mở, chưa rõ đầu đuôi này, bình luận đủ kiểu. Trong đó, không ít bài nhè vào Trung Quốc mà tuôn ra như mưa những lời lẽ xóc óc, kiểu như trong con mắt Chủ tịch Hạ viện Mỹ, Trung Nam Hải chẳng là “cái đinh gì”. Mọi cảnh báo của Trung Quốc, với người phụ nữ quyền lực này đều…vô nghĩa.
Nóng nữa là những lời tuyên bố, cảnh báo của Bắc Kinh. Đại loại, vẫn như cũ thôi, với những là Trung Quốc coi sự hiện diện của bà Pelosi là chạm “lằn ranh đỏ”, không thể để yên…
Nóng nữa, là cùng với việc cho phát ngôn viên an ninh Nhà trắng là ông John Kirby, tận sát lúc chuyên cơ của bà Pelosi cất cánh, mới tuyên bố: “Chủ tịch Hạ viện có quyền thăm Đài Loan, và một chủ tịch Hạ viện Mỹ trước đây từng thăm Đài Loan mà không xảy ra sự cố nào…”, trong khi trước đó, Lầu Năm Góc, dù không tỏ ra mặn mà, vẫn rùng rùng điều chuyển lực lượng quân sự hùng hậu nhằm bảo vệ an ninh cho chuyến đi của người đứng đầu nhánh lập pháp Mỹ, đồng thời, cũng là thông điệp đáp lại những đe dọa quá khích của Bắc Kinh.
Nóng nữa, và có thể coi là nóng nhất, là cuộc điện đàm trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo hai siêu cường là ông Tập Cận Bình và ông Biden ngày 27/7, trong đó, người đứng đầu Trung Nam Hải phải đã đe ông Biden rằng: “Những người đùa với lửa sẽ bị bỏng. Tôi hy vọng phía Mỹ hoàn toàn hiểu được điều này”.
Đường đường đồng cấp mà ăn nói với nhau “bỗ bã” đến mức đó, kể cũng coi như …không còn gì để nói.
Một nhà lãnh đạo thiếu bản lĩnh, hẳn phải phải phát sốt trước sự giận dữ của ông Tập Cận Bình. Nhưng không may cho ông Tập, đầu dây bên này đại dương là ông Biden – người mà xét về sức mạnh, còn …trên ông Tập ít nhất nửa bậc. Nên chẳng những không “sốt” cũng chẳng “rét”, ông Biden cứ thủng thẳng tỉa vào mặt ông Tập rằng: “Mỹ phản đối mạnh mẽ các nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng hoặc phá hoại hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan”.
Tới nước đó, dư luận đành chịu, hết đoán nổi điều gì sẽ diễn ra.
Mà đoán sao được nữa, khi ngay cả thông tin từ miệng truyền thông, rằng: chuyến thăm Đài Loan của Pelosi “hạ” từ chính thức, thành “không chính thức”, cũng đâu có làm Bắc Kinh hết hậm hực. Bằng chứng là trên Twitter, trợ lý bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh đã coi đó như trò “trí trá” của Mỹ và bình trên Twitter tối 1/8 rằng: “Lẽ nào chủ tịch Hạ viện không phải một phần của Chính phủ Mỹ? Hay Mỹ có nhiều hơn một chính quyền? Chuyến thăm của nhân vật lãnh đạo số 3 tới Đài Loan bằng máy bay quân sự liệu có thể được xem như không chính thức không?…”.
Người ta càng hồi hộp hơn, khi trước đó Bắc Kinh tuyên bố: Lực lượng nước này đang trong tình trạng “báo động cao và sẵn sàng khởi động một loạt hành động quân sự với thông điệp cụ thể để đáp trả chuyến thăm…”.
Cuối cùng, điều gì đã xảy ra bà Pelosi đáp xuống Đài Bắc gặp bà Thái Anh Văn kèm theo những lời nồng nàn?
– Là cơ quan phòng vệ Đài Loan cho biết hơn 21 máy bay quân sự Trung Quốc đã bay vào vùng nhận diện phòng không của hòn đảo hôm 2/8…, nhưng không có sự cố mất an toàn nào xảy ra.
– Là Trung Quốc công bố kế hoạch loạt cuộc tập trận quân sự ở các vùng biển xung quanh Đài Loan từ ngày 3/8, nghĩa là sau khi bà Pelosi đã rời đi.
Thực tế đó cho thấy, Trung Quốc nói thì mạnh khôn cùng, nhưng hành động, ngay cả khi Mỹ đã “vượt lằn ranh đỏ”, thì cũng chỉ đến… tập trận.
Mà tập trận trên Biển Đông, với Trung Quốc, thì có thể ví như…chuyện thường ngày vậy.
T.V