Một tài liệu chính thức cho thấy hôm thứ Tư cho thấy Trung Quốc đã rút lại lời hứa không gửi quân đội hoặc quan chức đến Đài Loan nếu họ nắm quyền kiểm soát hòn đảo này, báo hiệu quyết định của Chủ tịch Tập Cận Bình về việc trao ít quyền tự trị hơn so với những gì đã đưa ra trước đó.
Sách trắng của Trung Quốc về lập trường của nước này đối với Đài Loan sau những ngày diễn ra các cuộc tập trận quân sự chưa từng có của Trung Quốc gần hòn đảo mà Bắc Kinh tuyên bố là lãnh thổ của mình, để phản đối chuyến thăm của Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Nancy Pelosi vào tuần trước.
Trung Quốc đã nói trong hai sách trắng trước đây về Đài Loan, vào năm 1993 và 2000, rằng họ “sẽ không gửi quân đội hoặc nhân viên hành chính đến đóng tại Đài Loan” sau khi đạt được điều mà Bắc Kinh gọi là “thống nhất”.
Đường lối đó, nhằm bảo đảm với Đài Loan rằng nước này sẽ được hưởng quyền tự trị sau khi trở thành một khu vực hành chính đặc biệt của Trung Quốc, đã không xuất hiện trong sách trắng mới nhất.
Đảng Cộng sản cầm quyền của Trung Quốc đã đề xuất rằng Đài Loan có thể trở lại chế độ cai trị của mình theo mô hình “một quốc gia, hai chế độ”, tương tự như cách mà ĐCSTQ đã áp dụng ở Hồng Kông – thuộc địa cũ của Anh – khi nó được trao trả vào năm 1997.
Tất cả các đảng phái chính trị chính thống của Đài Loan đã từ chối đề xuất “một quốc gia, hai chế độ” và nó hầu như không nhận được sự ủng hộ của công chúng theo các cuộc thăm dò dư luận. Chính phủ Đài Loan cho biết chỉ người dân trên đảo mới có thể quyết định tương lai của họ.
Một dòng trong sách trắng năm 2000 nói rằng “bất cứ điều gì có thể được thương lượng” miễn là Đài Loan chấp nhận rằng chỉ có một Trung Quốc và không đòi độc lập, cũng bị thiếu trong bản sách trắng mới nhất.
Hội đồng các vấn đề Đại lục của Đài Loan ngay lập tức đã lên án sách trắng, nói rằng nó “đầy rẫy những điều dối trá do mơ tưởng và coi thường sự thật” và Trung Hoa Dân Quốc – tên chính thức của Đài Loan – là một quốc gia có chủ quyền.
“Chỉ 23 triệu người Đài Loan mới có quyền quyết định về tương lai của Đài Loan, và họ sẽ không bao giờ chấp nhận một kết cục do một chế độ chuyên quyền đặt ra”, phía Đài Loan cho biết
Sách trắng bản cập nhật mới có tên “Câu hỏi về Đài Loan và sự thống nhất của Trung Quốc trong kỷ nguyên mới”. “Kỷ nguyên mới” là một thuật ngữ thường được gắn với sự cai trị của ông Tập, người dự kiến sẽ bảo đảm nhiệm kỳ thứ ba vào cuối năm nay.
Đài Loan đã sống dưới sự đe dọa sự xâm lược của Trung Quốc kể từ năm 1949, khi chính quyền Trung Hoa Dân Quốc bại trận bỏ chạy đến hòn đảo này sau khi Đảng Cộng sản của Mao Trạch Đông giành chiến thắng trong một cuộc nội chiến.
T.P