Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20 của ĐCSTQ đang đến gần, việc phân bổ quyền lực và bố trí nhân sự của các cơ quan chức năng sẽ không chỉ ảnh hưởng đến tình hình chính trị của Trung Quốc mà còn tác động đến tình hình eo biển Đài Loan. Các học giả Đài Loan đã phân tích tình thế khó khăn mà ông Tập Cận Bình sẽ phải đối mặt trong thời gian cầm quyền trong tương lai.
Theo Hãng thông tấn Trung ương Đài Loan, Tổ chức Văn hóa Long Ứng Đài (Lung Ying-tai) đã tổ chức sự kiện “Tập Cận Bình: Tình hình mới sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 20” tại Đài Bắc vào ngày 4/9 với sự tham gia của diễn giả chính Jianwen. Ông đã đưa ra một số phân tích và nhận định về những khó khăn mà ông Tập đã và đang phải đối mặt.
Về quyền lực, ông Kou Jianwen cho rằng quyền lực chắc chắn sẽ được tập trung sau Đại hội đại biểu toàn quốc của ĐCSTQ lần thứ 20. Ông Tập Cận Bình sẽ không chia sẻ quyền lực nếu không có cảm giác an toàn và mong muốn nắm giữ một vị thế nhất định.
Sẽ có người kế nhiệm sau Đại hội của ĐCSTQ lần thứ 20? Ông Jianwen tin rằng chỉ những người sinh giữa những năm 1960 mới có cơ hội. Do đó, khả năng cao thuộc về ứng viên trẻ nhất của Bộ Chính trị – Phó Thủ tướng Hồ Xuân Hoa sinh năm 1963.
“Hồ Xuân Hoa có thể là thành viên Ban Thường vụ, nhưng chưa chắc sẽ là người kế nhiệm ông Tập Cận Bình”, ông nhận định.
Về chính sách Đài Loan, ông Kou Jianwen chỉ ra rằng sách trắng thứ ba của ĐCSTQ về Đài Loan đề cập rằng chống độc lập, chống can thiệp của nước ngoài và thúc đẩy thống nhất đi đôi với nhau. Ngoài ra, nội hàm của chính sách “một quốc gia, hai chế độ” cũng chặt chẽ hơn so với trước đây.
Sách Trắng cũng cho biết các quốc gia khác có thể tiếp tục phát triển quan hệ kinh tế và văn hóa với Đài Loan sau khi thống nhất. Các quốc gia đó có thể thành lập lãnh sự quán hoặc cơ quan bán chính thức tại Đài Loan, trong khi các tổ chức quốc tế có thể thành lập văn phòng trên hòn đảo với sự chấp thuận của chính quyền trung ương Trung Quốc.
“Chúng tôi sẽ làm việc với sự chân thành nhất và đẩy mạnh các nỗ lực tối đa của mình để đạt được tái thống nhất hòa bình. Nhưng chúng tôi sẽ không từ bỏ việc sử dụng vũ lực, và chúng tôi bảo lưu lựa chọn nói về các biện pháp cần thiết. Điều này là nhằm chống lại sự can thiệp từ bên ngoài và tất cả hoạt động ly khai… Dùng vũ lực là biện pháp cuối cùng được sử dụng trong những hoàn cảnh bắt buộc”, Sách Trắng nhấn mạnh.
Ông Kou Jianwen lưu ý rằng, Đài Loan nên sử dụng sức mạnh của trí thông minh để đáp trả, nếu các đảng lớn chỉ tập trung vào bầu cử và đấu đá nội bộ thì Đài Loan sẽ rất bị động.
Ông Kou Jianwen cũng đề cập rằng, ông Tập Cận Bình đã nắm quyền được 10 năm, điều này đã kéo theo ba thay đổi lớn đối với hệ thống đảng-nhà nước của Trung Quốc.
“Việc nhà nước tăng cường kiểm soát xã hội và chính trị” thể hiện ở việc thành lập nhiều nhóm lãnh đạo của Ủy ban Trung ương ĐCSTQ sau khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, chịu trách nhiệm điều phối liên bộ, trong đó có nhiều cơ quan do chính ông Tập đứng đầu”.
Ngoài ra, thông qua việc đi sâu “đổi mới” thể chế đảng và nhà nước trong năm 2018, một số chức năng của chính phủ được giao cho đảng, quyền ra quyết định của chính phủ bị suy yếu, ngay cả người dân tộc thiểu số cũng chịu sự kiểm soát trực tiếp của Ban Công tác Mặt trận Thống nhất, và báo chí và xuất bản phim trực thuộc sự kiểm soát của Ban Tuyên giáo Trung ương từ năm 2015.
Năm 2009, “Cuộc săn lùng luật sư nhân quyền 709” đã bắt giữ hơn 300 luật sư nhân quyền, công chức, dân oan và thân nhân, tương đương với việc bắt bớ tất cả những nhà lãnh đạo khả dĩ trong quá trình tự trị của xã hội dân sự. Bắc Kinh gọi đây là “trại cải tạo”.
Ông Tập Cận Bình đối mặt với ba cuộc khủng hoảng lớn
Nhà kinh tế tổng hợp Đài Loan Wu Jialong đã chỉ ra trong một bài đăng trên Facebook rằng ông Tập Cận Bình có ba vấn đề cần lo lắng:
Nhiều cuộc khủng hoảng kinh tế cùng lúc, đặc biệt là sau khi bong bóng bất động sản vỡ, về cơ bản nền kinh tế Trung Quốc vẫn chưa được cứu vãn.
Để tránh bị nhìn ra, ông Tập buộc phải tiếp tục đẩy mạnh “khai thông động lực” và dùng cuộc chiến chống dịch để che đậy sự thất bại của nền kinh tế, cho dù nó có thể làm nền kinh tế đi xuống, ông cũng không chần chừ! Vì bây giờ người ta không phân biệt được nguyên nhân là do điều hành kinh tế thất bại hay do dịch bệnh.
- Ông Tập Cận Bình biết rằng quân đội ĐCSTQ về cơ bản không có khả năng tấn công Đài Loan.
Đối với việc phóng tên lửa, diễn tập phong tỏa Đài Loan đơn giản là không đủ để đạt được hiệu quả răn đe. Để tránh bị soi mói, ông Tập Cận Bình bắt cấp dưới giở trò “bờ vực chiến tranh”, muốn thể hiện cho đảng thấy mình nghiêm túc trong việc xử lý Đài Loan nên yêu cầu mọi người cho ông tái đắc cử nhiệm kỳ thứ ba.
- Khi quan hệ Mỹ – Trung xấu đi, ông Tập vẫn cho rằng “Phương Đông đang lên, Phương Tây đang xuống”.
Nhà lãnh đạo Trung Quốc vẫn cho rằng Hoa Kỳ đang suy giảm và có thể lợi dụng điểm yếu của Hoa Kỳ thông qua “xâm nhập đỏ”, vì vậy ông ấy thách thức Hoa Kỳ. Kết quả là Hoa Kỳ đã phát hiện ra tham vọng bành trướng và bá quyền của ĐCSTQ.
Ông Wu Jialong nói: “Nhìn bề ngoài, Hoa Kỳ và Trung Quốc chia sẻ quan hệ ngoại giao, nhưng trên thực tế họ đang tính toán và đấu đá lẫn nhau, rất căng thẳng”.
Ông Wu Jialong cho rằng, ông Tập phải đối phó với ba cuộc khủng hoảng lớn trước mắt: cơn bão kinh tế, mối quan hệ xấu đi với Đài Loan, và mối quan hệ rạn nứt với Hoa Kỳ.
Ông chỉ ra rằng đối mặt với một cuộc khủng hoảng không phải là khủng khiếp, điều khủng khiếp nhất là không có giải pháp nào cả, chưa kể đến ba cuộc khủng hoảng lớn được báo cáo cùng một lúc, và nhiều rắc rối hơn nữa vẫn sẽ xảy đến! Ngay cả khi Bắc Kinh muốn chuyển trọng tâm sang Đài Loan, họ cũng không thể. Nhật Bản đã nêu bật mối đe dọa của Trung Quốc để biện minh cho việc tái vũ trang. Hoa Kỳ luôn muốn giải quyết nhanh chóng sự trỗi dậy của ĐCSTQ như một cường quốc để duy trì quyền bá chủ thế giới, vì vậy họ đã chống lại ĐCSTQ.
Ông Wu Jialong nói rằng Hoa Kỳ, Nhật Bản và Đài Loan đã bước vào một giai đoạn lịch sử của hợp tác chiến lược ba bên, và ĐCSTQ rõ ràng không thể đạt được tất cả những điều đó. Hơn nữa còn có Úc, Ấn Độ và Châu Âu ở gần đó, sẵn sàng tham gia bất cứ lúc nào, để ghi công với Hoa Kỳ. Đồng minh chính của ĐCSTQ, Nga, nay đã bị tiêu hao không ít bởi cuộc chiến Ukraine và không thể tự mình cứu lấy mình. Hoa Kỳ không đưa quân đến Ukraine, chính xác là để chuẩn bị đưa quân đến Tây Thái Bình Dương.
Ông Wu Jialong kết luận, cho dù trên bề mặt có biểu hiện như thế nào đi chăng nữa, cũng có thể thấy điều duy nhất mà ông Tập Cận Bình có thể làm là giữ sức hết mức có thể.
Giữ được rừng xanh, sẽ không lo không có củi đốt, do đó ông Tập Cận Bình cũng phải cố gắng chứng minh cho Hoa Kỳ nhìn thấy điều đó.
T.P