Để giảm sự phụ thuộc vào pin Lithium-ion, có vật liệu coban đang chịu ảnh hưởng của Trung Quốc, Mỹ thúc đẩy phát triển pin lithium iron phosphate (LFP), không chứa coban và có giá thành rẻ hơn cho xe ô tô điện.
Pin Lithium-ion chứa một số vật liệu khác nhau bao gồm lithium, niken, nhôm, sắt, mangan và coban. Trong số kim loại này, coban có giá trị cao nhất. Trong 4 năm qua, chi phí trung bình của coban cao hơn chi phí của tất cả các kim loại pin khác cộng lại.
“Để có thể điện khí hóa trong mọi lĩnh vực, các chuyên gia cho rằng, coban cần phải được loại bỏ hoặc giảm xuống mức tối thiểu,” Chibueze Amanchukwu, GS kỹ thuật phân tử tại Đại học Chicago cho biết.
Giá coban trên thị trường thường xuyên cũng rất biến động. Một phần của sự biến động này là do coban thường được sản xuất như một sản phẩm phụ trong khai thác niken và đồng, thường gắn liền với nhu cầu và biến động giá cả của những kim loại đó. Việc khai thác và tinh chế coban cũng bị hạn chế về địa lý.
Sam Adham, một nhà phân tích nghiên cứu hệ thống truyền động cấp cao tại LMC Automotive cho biết: “Phần lớn trữ lượng coban cấp cho pin điện của thế giới được khai thác trên lãnh thổ Cộng hòa Dân chủ Congo, có liên quan đến vi phạm nhân quyền và lao động trẻ em”.
Các nhà đầu tư Trung Quốc kiểm soát khoảng 70% lĩnh vực khai thác mỏ của Congo. Trung Quốc cũng có hơn 80% quyền kiểm soát ngành công nghiệp tinh chế coban, nơi nguyên liệu thô được biến thành kim loại coban cấp thương mại phù hợp để sử dụng trong pin xe điện. Trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung, nguồn cung coban đang ở trong tình trạng bấp bênh đối với các nhà sản xuất Mỹ.
Một số loại pin không sử dụng coban được chế tạo, nhưng điều đó cũng làm suy giảm một số tính năng kỹ thuật. Ông Adham nói:
“Đã có một loại pin không có coban khả thi, đó là lithium iron phosphate (LFP). Nhược điểm chính của LFP là mật độ năng lượng thấp và do đó phạm vi hành trình không cao”.
Trong giai đoạn vừa qua, pin LFP đã được cải tiến và nâng cao hiệu suất, nhiều nhà sản xuất ô tô đã áp dụng công nghệ này do có giá thành rẻ hơn nhiều so với pin có coban. Tesla đã sử dụng pin LFP trong các xe điện Model 3 và Model Y, được sản xuất tại Trung Quốc. Tesla tuyên bố sẽ mở rộng sử dụng pin LFP cho tất cả các xe điện Model 3 và Model Y. Ford và Volkswagen cũng xác định sẽ cung cấp các xe sử dụng pin LFP.
Tương tự như coban, chuỗi cung ứng cho pin lithium iron phosphate (LFP) hoàn toàn do các công ty Trung Quốc như BYD và Contemporary Amperex Technology Limited (CATL) chi phối.
Nhằm làm giảm sự phụ thuộc vào nước ngoài, tháng 6/2022 Bộ Năng lượng Mỹ phát hành một kế hoạch chi tiết cấp quốc gia, hướng dẫn đầu tư phát triển sản xuất pin lithium trong nước và hỗ trợ R&D mở rộng. Trong số các mục tiêu đặt ra, kế hoạch chi tiết kêu gọi loại bỏ coban khỏi pin lithium vào năm 2030. Hai công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Mỹ, Sparkzvà Texpower, tuyên bố có thể giải quyết hiệu quả vấn đề này, mặc dù các công ty vẫn chưa có sản phẩm chứng minh công nghệ đối với xe điện.
Những công nghệ mà các công ty sử dụng nhằm giảm sự phụ thuộc của ô tô điện vào pin chứa coban và phương thức loại bỏ coban có thể giúp xe điện rẻ hơn.
T.P