Nhiều nhà nghiên cứu quân sự cho rằng sở dĩ cuộc chiến ở Ukraine ở thế giằng co vì hai lý do.
Thứ nhất, khi thực hiện cuộc tiến công vào Ukraine, quân đội Nga được xác định lúc đầu là chỉ đánh vào các căn cứ quân sự làm suy giảm tối đa năng lực quốc phòng và buộc phải chấp nhận các điều kiện của Nga, mà quan trọng nhất là cam kết không gia nhập Nato. Quân đội Nga kiềm chế và hạn chế đến mức thấp nhất việc tiến công ảnh hưởng đến các khu dân cư, tránh tổn thất tính mạng và tài sản cho dân thường.
Lợi dụng điều này, quân đội Ukraina đã bố trí lực lượng quân sự xen kẽ vào các khu dân cư, gây khó khăn cho việc tiến công của Nga. Đồng thời Ukraine cũng bảo toàn được một phần lớn lực lượng quân sự, giúp cho quân đội có thể tổ chức phân công có hiệu quả. Chính vì thế mà cuộc tiến công của Nga trở nên khó khăn và kéo dài.
Có ý kiến cho rằng nếu Nga tiến công ồ ạt, không cần tránh các khu dân cư thì với sức mạnh về quân số và vũ khí hiện đại quân đội Nga đã có thể nhanh chóng làm chủ tình hình và việc kéo quân vào Kyiv không quá khó khăn.
Thứ hai, quân đội Nga và quân đội Ukraine đều có chung nguồn gốc là quân đội của Liên bang Xô Viết. Họ đều được huấn luyện và đào tạo giống nhau, có trình độ tác chiến tương đồng, chiến lược và chiến thuật có bài bản giống nhau.
Ukraine trước đây là nơi mà nhà nước Liên bang Xô Viết đặt nhiều cơ sở sản xuất quốc phòng tiên tiến hiện đại, từ sản xuất xe tăng, tên lửa, tàu hải quân, các loại pháo…Vì vậy sau khi Liên bang Xô Viết tan rã, Ukraine có một nền sản xuất vũ khí khá mạnh, vũ khí các loại của Ukraine có thể nói là tương đồng với vũ khí của Nga, chỉ kém về vũ khí hạt nhân.
Ukraina cũng là nơi mà Liên bang Xô Viết đặt nhiều cơ sở đào tạo huấn luyện từ không quân, tên lửa, xe tăng đến hải quân. Vì thế Ukraine có nhiều chuyên gia quân sự giỏi, nhất là chuyên gia về phòng không và xe tăng. Ngay trong cuộc chiến tranh ở Việt Nam, nhiều chuyên gia phòng không đến giúp Việt Nam có rất nhiều người là đến từ Ukraine. Chính vì vậy Nga rất khó khăn khi phải đối diện với lực lượng phòng không của Ukraine.
Thứ ba, có lẽ Nga đã không lường hết được sự giúp đỡ của EU, Nato cả về việc từ dân sự và quân sự. Đặc biệt là sự hỗ trợ của Mỹ bằng các loại vũ khí tiên tiến, hiện đại có thể ngăn cản, làm giảm uy lực của vũ khí Nga.
Thứ tư, người dân Ukraina đa số đã đoàn kết ủng hộ tổng thống và quân đội trong cuộc chiến đấu bảo vệ tổ quốc.
Còn nhiều lý do khác nữa, nhưng trên đây là những lý do chính làm cho cuộc chiến ở Ukraine ở thế giằng co.
H.B