Viện nghiên cứu vũ khí hạt nhân hàng đầu của Trung Quốc đã mua chip máy tính tinh vi của Mỹ hàng chục lần trong hai năm rưỡi qua, lách qua những hạn chế xuất khẩu công nghệ nhạy cảm hàng thập kỷ của Washington.
Một bản đánh giá của Tạp chí Phố Wall (The Wall Street Journal) về những tài liệu mua sắm cho thấy, Học viện Vật lý Kỹ thuật Trung Quốc (CAEP) do nhà nước điều hành đã khôn khéo sử dụng các con đường khác nhau để có được những linh kiện bán dẫn do các công ty Mỹ sản xuất như Intel Corp., và Nvidia Corp., kể từ năm 2020 mặc dù bị đưa vào danh sách đen xuất khẩu của Mỹ từ năm 1997.
Những chip tiên tiến, được sử dụng rộng rãi trong các trung tâm dữ liệu và máy tính cá nhân được mua từ những đại lý của các công ty Mỹ ở Trung Quốc. Một số được mua như các thành phần cho những hệ thống máy tính, nhiều chip được phòng thí nghiệm thuộc Viện nghiên cứu tính toán động lực học chất lỏng, một lĩnh vực khoa học rộng lớn bao gồm cả mô phỏng hóa vụ nổ hạt nhân.
Những giao dịch thương mại như vậy đã lách qua hàng rào hạn chế nghiêm ngặt lâu nay do Washington áp đặt nhằm ngăn chặn khả năng Bắc Kinh sử dụng bất kỳ sản phẩm công nghệ nào của Mỹ, phục vụ cho nghiên cứu vũ khí hạt nhân của các cường quốc nước ngoài. CAEP là một trong những tổ chức đầu tiên của Trung Quốc bị Bộ thương mại Mỹ đưa vào danh sách đen, còn được gọi là danh sách thực thể vì hoạt động nghiên cứu và phát triển hạt nhân.
Tạp chí Phố Wall, khi xem xét những tài liệu nghiên cứu do CAEP xuất bản đã phát hiện được, khoảng 34 báo cáo khoa học trong thập kỷ qua đề cập đến việc sử dụng chất bán dẫn của Mỹ trong nghiên cứu. Những linh kiện bán dẫn được sử dụng theo nhiều phương thức ứng dụng khác nhau như phân tích dữ liệu và phát triển thuật toán. Các chuyên gia hạt nhân cho biết, khoảng 7 nghiên cứu trong số đó có thể có ứng dụng duy trì và phát triển kho vũ khí hạt nhân. CAEP không trả lời yêu cầu bình luận.
Các phát hiện này nhấn mạnh những thách thức nghiêm trọng mà chính quyền tổng thống Joe Biden phải đối mặt khi nỗ lực tìm kiếm những biện pháp ngăn chặn quân đội Trung Quốc sử dụng công nghệ Mỹ. Tháng 10, Washington đã mở rộng phạm vi những quy định xuất khẩu nhằm ngăn chặn Trung Quốc có được chip và công cụ sản xuất chip tiên tiến nhất của Mỹ, cung cấp sức mạnh tính toán cho trí tuệ nhân tạo và siêu máy tính, những công nghệ có ý nghĩa quan trọng sống còn đối với chiến tranh hiện đại.
T.P