Dư luận Mỹ mấy ngày gần đây đã rất bất ngờ và xảy ra tranh cãi gay gắt ở cấp cao khi Lầu Nam Góc thông báo không chỉ một mà hai khí cầu do thám của Trung Quốc đã hoạt động suốt nhiều ngày, nhưng phải đến ngày 4 tháng 2 không quân Mỹ mới điều máy bay phóng tên lửa bắn hạ khí cầu.
Việc các đối thủ điều máy bay hoặc khí cầu do thám nhau không phải ít gặp. Mỹ trong nhiều thập kỷ cũng đã dùng máy bay, vệ tinh do thám Trung Quốc. Nên việc Trung Quốc có thể dùng vệ tinh hay khí cầu do thám Mỹ cũng là điều tất nhiên. Song việc tranh cãi ở nước Mỹ hiện nay là vì sao không sớm phát hiện, vì sao không sớm bắn hạ.
Trung Quốc đã lên tiếng, rằng đây chỉ là thiết bị dân sự phục vụ mục đích nghiên cứu khí tượng và nó bay lạc vào không phận Mỹ. Vấn đề đặt ra không phải là khí cầu dân sự hay khí cầu quân sự mà là khả năng phát hiện vật thể là trên không phận. Người ta có quyền nghi ngờ vào khả năng bảo vệ không phận của lực lượng phòng không Mỹ.
Còn nhớ, thời Liên Xô, một quốc gia có tiếng về kỹ thuật cảnh giới không phận nhưng lại để cho một máy bay tư nhân bay từ nước khác hạ cánh ở Quảng Trường Đỏ mà không bị một thiết bị cảnh giới nào phát hiện.
Nguyên Tổng thống Mỹ, ông Trump cho rằng khí cầu Trung Quốc bay vào Mỹ là nỗi hổ thẹn. Ông Trump chỉ trích chính quyền Biden “kém cỏi” và quy kết: Mọi thứ khác xung quanh chính quyền Biden “đều cực kỳ kém cỏi”.
Đều nực cười nữa là, có người để bênh ông Biden lại nói rằng thời ông Trump cũng đã để cho khí cầu do thám của Trung Quốc cũng xâm nhập không phận ba lần gần Florida và Texas. Ông Trump đã phủ nhận thông tin này và ông Mark Esper, nguyên Bộ trưởng Quốc phòng thời Trump cũng bày tỏ ngạc nhiên và nói rõ: “Tôi không thấy ai báo cáo cho tôi hoặc đọc bất cứ thứ gì nói rằng khí cầu do thám Trung Quốc đã bay trên đất Mỹ”.
Dù là khí cầu dân sự hay khí cầu do thám quân sự, dù là bay lạc hay có chủ đích, nhưng việc chậm phát hiện và lúng túng trong việc bắn hạ khí cầu là một phép thử của Trung Quốc đối với lực lượng phòng không của Mỹ.
Qua sự kiện này, người ta có quyền nghi ngờ vào quốc gia luôn cho mình có những vũ khí, phương tiện phòng không hiện đại nhất thế giới như Mỹ. Người ta cùng có quyền dự báo Trung Quốc sẽ vượt Mỹ không chỉ trong kinh tế mà cả trong quân sự. Mỹ đang đi giúp bảo vệ nước khác, nhưng liệu có tự bảo vệ được mình khi chiến tranh xảy ra trên chính nước Mỹ.
H.B