Tường trình từ Hoàng Sa Kỳ V

Kỳ 1: https://biendong.net/tin-tuc/211-tuong-trinh-tu-hoang-sa-ky-1.html
Kỳ 2: https://biendong.net/tin-tuc/212-tuong-trinh-tu-hoang-sa-ky-2.html
Kỳ 3: https://biendong.net/tin-tuc/213-tuong-trinh-tu-hoang-sa-ky-3.html
Kỳ 4: https://biendong.net/tin-tuc/214-tuong-trinh-tu-hoang-sa-ky-4.html
Những ngày lênh đênh theo tàu ra Hoàng Sa
cùng ngư dân bám biển, tôi đã có những đêm trắng xuống lòng đại dương
mênh mông để săn tìm sản vật, chứng kiến cuộc mưu sinh cơm áo nhọc nhằn
của bao ngư dân.

Hằng đêm họ đối mặt với bao hiểm nguy giữa lòng
biển bao la. Bất chợt tôi nhớ câu đùa vui của thuyền viên Nguyễn Văn Nam
nói về cái nghề của mình: “Ngày lên dương gian ngủ; Tối xuống âm phủ
làm bạn với hà bá” mà quặn thắt lòng…

Nhọc nhằn mưu sinh nơi lòng biển

Tôi đã từng theo tàu ra biển, từng đối mặt với sóng gió đại dương. Nhưng chuyến ra Hoàng Sa
lần này khi tận mắt chứng kiến mới cảm nhận hết những gian khó nhọc
nhằn của những ngư dân lặn bắt hải sản nơi vùng biển Hoàng Sa.

Miếng cơm, manh áo của họ đang được đánh đổi bằng mồ hôi, nước mắt và thậm chí cả bằng tính mạng của mình.

Ngày ngủ, đêm xuống lòng đại dương mênh mông đối mặt với hiểm nguy bủa vây quanh mình. “Mỗi
lần ngậm ống hơi lặn xuống lòng biển là rùng mình. Trời yên biển lặng
còn dễ chịu. Những hôm trời nổi gió, lạnh thấu xương, lại bị sức ép của
nước, nên thường xuyên xảy ra tai nạn. Nhẹ thì chảy máu lỗ tai, trào máu
mũi. Nặng thì bị co cơ, tê liệt. Dưới lòng biển còn ấm, nhưng khi lên
tàu thì rét run cầm cập…” thuyền viên Trương Văn Trưởng trên tàu Qng-95821-TS kể.

Từ lòng biển Hoàng Sa lên sau khi bắt đầy tôm cá trong chiếc túi nhựa mang theo bên mình. Kết thúc 1 ca lặn kéo dài hơn 2 giờ đồng hồ

Mỗi lần xuống lòng biển giữa đêm khuya kéo dài từ 1
đến 2 giờ đồng hồ. Tuỳ độ sâu mà mỗi thợ lặn sau khi bắt đầy cá trong
chiếc túi lưới mang theo bên mình trồi lên mặt nước.

“ Nếu độ sâu khoảng 15-20m nước thì có thể lên
ngay trong vòng 10 phút. Nếu độ sâu trên 30m nước thì sau khi lên mặt
nước phải thực hiện qui trình giảm áp tuỳ mỗi người có thể kéo dài hơn
30 phút. Nếu thợ lặn nào làm sai một chút thì hậu quả chết người hoặc
bại liệt toàn thân là khó tránh khỏi…”, Thuyền phó Trương Văn Á, một thợ lặn giàu kinh nghiệm giải thích.

Để được xuống lòng biển Hoàng Sa, tôi phải mất hai
đêm thực tập. Ngậm ống hơi, mang bộ đồ lặn biển, đeo dây chì vào thắt
lưng, tôi theo thuyền viên Trương Văn Nam lặn xuống lòng biển Hoàng Sa ở độ sâu hơn 15m nước.

Trong ánh đèn điện được nối từ máy phát trên tàu cùng ống dẫn hơi, lòng biển Hoàng Sa đen thẫm hiện ra trong ánh sáng mờ ảo của chiếc đèn điện 110W.

Cả rặng san hô đủ màu sắc như những cánh rừng bạt
ngàn giữa đại dương hiện ra trước mắt trong ánh điện mờ ảo. Theo tay chỉ
của Nam và cái gật đầu ra hiệu, tôi bám theo phía sau bắt đầu đêm săn
bắt cá giữa lòng biển Hoàng Sa.

Lách qua những rặng san hô mọc chen chúc, những
con hải sâm nằm trơ mình, cứ thế nhặt bỏ vào túi lưới mang bên mình.
Những con cá to ngủ đêm trong hang được Nam dùng xiên đâm. Nhiều con cá
to, người và cá vật nhau giữa lòng biển mới bắt được.

Ngư dân lặn đêm dưới lòng biển Hoàng Sa

Tôi cố chịu đựng bám theo Nam. Nhưng trước sức ép
của nước, cũng như thiếu dưỡng khí, ngực tôi bắt đầu tức, khó thở. Hai
lỗ tai đau nhức và hai chân gần như không điều khiển được. Bỏ chuyến săn
bắt cá, Nam đưa tôi lên mặt nước.

Thú thật, lần đầu tiên tôi nếm mùi của đau đớn vì bị co cơ do sức ép của nước. “May lên kịp, và sức khoẻ tốt. Nếu không thì hậu quả chảy máu lỗ tai, hộc máu mũi và bại liệt là khó tránh khỏi…”, Thuyền trưởng Nguyễn Thanh Tuấn bảo với tôi như vậy.

Nằm trong khoang tàu tôi thấy mùi mặn chát không
phải của nước biển. Mà cái mùi mặn ấy thấm tận trong lòng của máu, mồ
hôi và nước mắt trong cuộc mưu sinh cơm áo giữa lòng đại dương mênh mông
đầy bất trắc.

Luật của biển

“Đã ra biển là đối mặt với hiểm nguy, bất cứ nghề
nào ở biển cũng phải đổ mồ hôi và máu mới có được miếng cơm manh áo cho
vợ con trên bờ. Biển hào phóng ban tặng cho con người cuộc sống. Nhưng
biển cũng lấy cuộc sống của con người. Luật biển rất sòng phẳng và công
tâm…”. Lời triết lý của thuyền trưởng Nguyễn Thanh Tuấn sau 22 năm bám
biển như khẳng định cuộc mưu sinh nhọc nhằn của những ngư dân giữa đại
dương mênh mông là tất yếu phải chấp nhận.

Luật của biển là đức tin nhiệm màu của Mẹ biển. Mỗi chuyến ra khơi, ngư dân sắm lễ vật cúng trước biển trước khi đánh bắt

Suốt chuyến hải hành ra Hoàng Sa, tôi mới hiểu ra thế giới tâm linh với biển mà mỗi ngư dân mang trong mình khi ra với Mẹ biển.

Trước mỗi tai ương cướp đi bao sinh mạng con
người, nhưng bao giờ những con dân của biển cũng tôn trọng và coi biển
như lòng mẹ bao dung. Không bao giờ oán trách, bởi Mẹ biển đã cho họ
cuộc sống miếng cơm manh áo hàng ngày.

Những lúc cuồng phong, bão tố, những ngư dân như
anh Tuấn, anh Quang, anh Hồng và hàng nghìn ngư dân khác đều chắp tay
trước ngực nguyện cầu và tự hỏi mình đã làm gì để Mẹ biển nổi cơn thịnh
nộ?!

Mãi đến khi đã vào bờ, tôi mới kịp hiểu ra tại sao
trước và sau mỗi chuyến đi biển, rất nhiều lễ nghi thành kính được ngư
dân bày ra trước biển để nguyện cầu với lòng thành kính. Thuyền trưởng
Nguyễn Thanh Quang đã từng đoán chắc với tôi rằng: “Không có luật
nào nghiêm bằng luật của biển. Cái luật bất thành văn ấy vẫn nghiễm
nhiên tồn tại trong tâm mỗi con người sống ở biển. Đã hứa là làm, cho dù
lời hứa ấy chỉ ở trong tâm chẳng ai hay….”

Còn nhớ sau trận bão số 9 hồi năm ngoái khi tôi về
các làng chài ở Bình Châu, huyện Bình Sơn và An Hải, đảo Lý Sơn. Đi qua
những làng chài xơ xác vì bão quật tan tành, nhà cửa đổ sập chưa kịp
dựng lại, nhưng bà con ngư dân lại mổ heo ăn mừng.

Hỏi ra mới biết họ vừa mới thoát chết trở về từ
Hoàng Sa. Tận mắt chứng kiến cảnh những ngư dân liêu xiêu trở về nhà sau
bão tôi mới hiểu ra tại sao nhà sập không lo dựng lại, mà lo mổ heo ăn
mừng.

Họ bảo không phải mổ heo để ăn mừng mình sống sót
trở về mà mổ heo để cúng thần biển mà mình đã nguyện cầu khi gặp tai
ương bão tố.

Chút lòng thành sau chuyến biển trở về

“Anh em đi biển tụi tui, cứ mỗi lần gặp tai ương
là cầu nguyện trong tâm. Ai cầu nguyện và hứa điều gì trước biển là phải
thành tâm. Thoát nạn trở về, cho dù có nghèo khó cũng phải thực hiện
cho bằng được lời mình đã hứa trước biển…” – thuyền trưởng Nguyễn Thanh
Quang giải thích cho tôi hiểu cái luật bất thành văn ấy.

“Ngay anh em bạn tàu, bất kỳ người nào gặp tai nạn
trên biển trong lúc đánh bắt thì chủ tàu phải lo chu toàn. Không chỉ lo
cho bản thân người bị nạn mà cả vợ con, cha mẹ của họ. Nếu họ không còn
ra biển được nữa, thì chủ tàu cứ thế phải lo cho cuộc sống của họ đúng 1
năm. Luật biển là vậy…”, chủ tàu Nguyễn Thanh Tuấn kể.

Nhiều lắm những luật biển bất thành văn như thế
được những lão ngư kể cho tôi nghe trong những đêm trắng giữa biển Hoàng
Sa. Lòng chân thành, tính cương trực, thẳng thắn và can trường được hun
đúc từ những hiểm nguy mà Mẹ biển dạy họ.