BienDong.Net: Ngày 8/9/2014, ngay sau khi Quốc hội Mỹ họp trở lại sau kỳ nghỉ mùa hè, các Hạ Nghị sĩ thuộc Đảng Dân chủ Faleomavaega; Elliot Engel; Madeleine Bordallo và các Hạ Nghị sĩ thuộc Đảng Cộng Hòa Steve Chabot; Ros Lehtinen đã giới thiệu ra Hạ viện Mỹ Nghị quyết 714 về Biển Đông và biển Hoa Đông.
Nội dung chính của Nghị quyết gồm:
– Tái khẳng định việc giải quyết hòa bình các tranh chấp tại Biển Đông, biển Hoa Đông, phù hợp với các nguyên tắc phổ biến của luật pháp quốc tế. Mỹ không phải là một nước có yêu sách chủ quyền nhưng có lợi ích trong việc giải quyết hòa hình và ngoại giao các tranh chấp theo các quy định của luật pháp quốc tế; quyền tự do hàng hải và hàng không cũng như trao đổi thương mại tự do không bị cản trở bởi sự cưỡng bức, đe dọa hoặc sử dụng vũ lực.
– Nhấn mạnh tầm quan trọng của các tuyến hàng hải và hàng không đối với hòa bình, ổn định và thịnh vượng tại khu vực; tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ đối với tự do hàng hải và việc sử dụng hợp pháp các vùng biển và vùng trời tại Châu Á – Thái Bình Dương.
– Điểm lại các diễn biến căng thẳng tại các vùng biển Thái Bình Dương từ năm 2011 đến nay, trong đó có việc hạ đặt giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng biển của Việt Nam cùng với đội tàu hơn 80 chiếc nhằm thực hiện các hành vi gây hấn và thay đổi nguyên trạng bằng vũ lực.
– Tái khẳng định sự ủng hộ của Hạ viện Mỹ đối với các lợi ích và nguyên tắc trên; hối thúc Trung Quốc kiềm chế không thực thi ADIZ cũng như các hành động gây hấn khác; kêu gọi Mỹ và các đồng minh, các đối tác, các nước ASEAN và các nước có yêu sách chủ quyền giải quyết hữu nghị, công bằng các tranh chấp, kể cả thông qua việc xây dựng một Bộ quy tắc ứng xử; khuyến khích Mỹ tiếp tục có các nỗ lực hỗ trợ các đối tác nâng cao năng lực trong lĩnh vực hàng hải.
Việc Nghị quyết 714 được giới thiệu ra Hạ viện khi Quốc hội vừa họp trở lại với chương trình nghị sự dày đặc thể hiện rõ sự quan tâm lớn của Hạ viện Mỹ đối với vần đề Biển Đông sau khi Trung Quốc tiếp tục có một loạt các hành động hung hăng đối với các nước láng giềng ven biển của Trung Quốc.
Trước khi kết thúc ngày làm việc cuối cùng của kỳ họp Quốc hội Hoa Kỳ tháng 9, chiều 17/9/2014, Nghị quyết 714 đã được Tiểu ban Châu Á – Thái Bình Dương, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện gồm 14 thành viên nhất trí bỏ phiếu thông qua và không có sửa đổi gì so với dự thảo đã được giới thiệu tại Hạ viện hôm 08/9/2014. Đáng chú ý là điều này diễn ra trong bối cảnh Quốc hội Mỹ đang phải thảo luận nhiều vấn đề gai góc và bầu cử giữa kỳ đang đến gần.
Đây là lần đầu tiên một Nghị quyết về Biển Đông và biển Hoa Đông được thông qua ở cấp Tiểu ban của Hạ viện. Các năm trước, Nghị quyết đã được giới thiệu nhưng không được thông qua, kể cả ở cấp Tiểu ban của Hạ viện do tính chất phức tạp và đa dạng lợi ích tại Hạ viện. Qua đó càng thấy rõ sự quan tâm của Hạ viện Mỹ đối với vấn đề Biển Đông.
Phát biểu tại cuộc thảo luận góp ý cho Nghị quyết 714, Hạ Nghị sĩ Steve Chabot, Chủ tịch Tiểu ban Châu Á – Thái Bình Dương, cho rằng việc thông qua Nghị quyết 714 là một hành động cần thiết bởi Trung Quốc liên tục có các hành động đơn phương gây hấn với các nước láng giềng nhằm thay đổi nguyên trạng, tạo dựng một cục diện mới ở Biển Đông do Trung Quốc khống chế. Điều này đe dọa lợi ích của Mỹ ở khu vực, ảnh hưởng đến việc triển khai chính sách “tái cân bằng chiến lược ở Châu Á – Thái Bình Dương” của Mỹ. Theo Hạ Nghị sĩ Chabot, mục đích của Nghị quyết là nhằm kêu gọi và hối thúc các bên liên quan giải quyết hòa bình các tranh chấp, tôn trọng quyền tự do hàng hải và sử dụng hợp pháp các vùng trời ở Biển Đông nói riêng và ở Châu Á – Thái Bình Dương nói chung.
Các Hạ Nghị sĩ có mặt tại buổi trao đổi đều đánh giá cao vai trò của Hạ Nghị sĩ Eni Faleomavaega, thành viên cao cấp của Tiểu ban Châu Á – Thái Bình Dương của Ủy ban Đối ngoại Hạ viện trong việc giới thiệu và bảo trợ cho Nghị quyết cũng như nỗ lực của ông trên các vấn đề liên quan đến Biển Đông thời gian qua. Tiếp đó, Văn phòng của Hạ Nghị sĩ Eni Faleomavaega còn ra một Thông cáo báo chí về việc Tiểu ban Châu Á – Thái Bình Dương, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện đã thông qua Nghị quyết 714 và việc ông sẽ tiếp tục thúc đẩy giới thiệu Nghị quyết ra toàn Ủy ban Đối ngoại Hạ viện.
Để Nghị quyết 714 được Ủy ban Đối ngoại Hạ viện thông qua và tiếp tục được thông qua tại Hạ viện còn nhiều việc phải làm nhưng điều này đã thể hiện rõ sự lo ngại ngày càng gia tăng về sự bành trướng của Bắc Kinh ở Biển Đông trong cả Chính quyền và Quốc hội Mỹ.
Cùng với phản ứng ngày càng mạnh mẽ của Chính quyền Mỹ trên vấn đề Biển Đông và Thượng viện Mỹ 4 năm liên tiếp đã thông qua Nghị quyết về vấn đề Biển Đông thì việc Tiểu ban Châu Á – Thái Bình Dương, Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ thông qua một Nghị quyết về Biển Đông sẽ là một lời cảnh cáo đối với Trung Quốc. Điều này cũng cho thấy sự nhất trí cao giữa Chính quyền và Quốc hội Mỹ trọng việc ngăn chặn sự xâm lấn và bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông. Đây là một điều hết sức thuận lợi cho các nước ven Biển Đông trong việc đối phó với những hành động gây hấn của Trung Quốc ở Biển Đông.
Trung Quốc hết sức tức giận trước những phản ứng của Mỹ trên vấn đề Biển Đông thời gian gần đây, song Trung Quốc cần hiểu rõ rằng chính những hành động hung hăng, ngạo mạn của Trung Quốc là nguyên nhân khiến Chính quyền và Quốc hội Mỹ ngày càng có thái độ mạnh mẽ hơn đối với vấn đề Biển Đông.
BDN