Ngày 25 tháng 6, trong buổi họp báo thường kỳ của Bộ Ngoại giao Việt Nam về chuyến thăm Mỹ trong tháng 7/2015 tới đây của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Hải Bình khẳng định, đây là một sự kiện có ý nghĩa rất quan trọng đối với quan hệ của 2 nước, đánh dấu 20 năm Việt Nam và Mỹ bình thường hóa quan hệ. Hiện tại, Bộ ngoại giao của hai nước đều đang tích cực chuẩn bị cho sự kiện quan trọng này.
Việc ông Nguyễn Phú Trọng thăm Hoa Kỳ trong dịp đầu tháng 7 tới đã và đang được dư luận đặc biệt quan tâm – đặc biệt là trong tình hình Trung Quốc đang ngày một mở rộng bành trướng ở Biển Đông, xây đắp và tôn tạo các bãi đá thành những căn cứ quân sự khổng lồ.
Giới truyền thông Việt Nam, chắc chắn chuyến đi của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ được tuyên truyền theo định hướng là “nâng tầm quan hệ hợp tác chiến lược giữa Việt Nam và Hoa Kỳ, đẩy mạnh hợp tác kinh tế và một số vấn đề mà hai nước cùng quan tâm”.
Tuy nhiên, sẽ có nhiều câu hỏi được dư luận đặt ra như với chuyến đi này, liệu Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Obama có thể bắt tay nhau để chống chủ nghĩa bá quyền của Trung Quốc ở Biển Đông hay không? Liệu Việt Nam và Hoa Kỳ có trở thành một liên minh quân sự hay không? Và liệu Việt Nam có dám dựa vào Hoa Kỳ để chống Trung Quốc hay không?
Lý giải những điều này không khó.
Chắc chắn Hoa Kỳ không dại gì bắt tay với Việt Nam để chống Trung Quốc. Đơn giản là vì Hoa Kỳ chẳng bao giờ tin Việt Nam sẽ trở thành đồng minh của mình bởi sự khác biệt quá lớn của hai hệ tư tưởng. Hơn nữa, Hoa Kỳ cũng không dại dột gì mà “hy sinh” vì Việt Nam để gây chuyện với Trung Quốc, nếu như không nói chính Trung Quốc đang làm cho Hoa Kỳ sợ hãi, bởi chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi, tính cách con buôn, kèm theo đó là sự lưu manh chính trị của chính quyền Trung Quốc.
Người Á Đông từ xưa đã có câu “Vua thua thằng liều”. Trung Quốc bây giờ đang là thằng liều – một thằng liều có vũ khí hạt nhân và lại lắm tiền.
Trong những năm qua, Việt Nam luôn theo đường lối đối ngoại là “ độc lập, tự chủ, tôn trọng lẫn nhau”. Tuy nhiên, có lẽ sai lầm của Việt Nam là luôn nêu cao câu khẩu hiệu rất sáo rỗng “Việt Nam mong muốn làm bạn với các nước”. Khi nói điều này, Việt Nam đã không hề nghĩ đến câu nói của phương Tây rằng “Bạn với kẻ thù của ta thì cũng là kẻ thù của ta”.
Chính vì lẽ đó, đến bây giờ, Việt Nam vẫn chưa có được những đồng minh thân thiết, sẵn sàng chia ngọt sẻ bùi, sẵn sàng “xả thân cứu bồ”.
Trông mong vào sự ủng hộ của khối ASEAN ư?
Thật chẳng dễ dàng gì.
Khối ASEAN không những nằm trong tay Trung Quốc, mà bản chất ASEAN cũng như những hạt cát nằm trong lòng bàn tay, nắm tay lại thì những hạt cát còn dính vào nhau, nhưng xòe tay ra thì gió thổi bay hết ngay.
Campuchia thì ngả theo Trung Quốc quá rõ, và các thế lực cực đoan, mang nặng tư tưởng “ bài Việt”, vẫn từng ngày, từng giờ có những âm mưu phá Việt Nam.
Lào thì cũng phụ thuộc quá nhiều vào tài chính của Trung Quốc, cho nên cũng sẽ chẳng dám lên tiếng bảo vệ Việt Nam
Vậy nên, chuyện trông mong vào thế lực của khối ASEAN để tạo hậu thuẫn cho mình thì cũng là điều không thể có.
Việt Nam đang đứng trước ngã ba đường và phải đối đầu với một bài toán cực kỳ khó giải, ấy là sẽ đương đầu với Trung Quốc ra sao? Nếu Trung Quốc ngày một lấn tới ở Biển Đông thì liệu Việt Nam có dám chống lại hay không? Và khi ấy, ai sẽ đứng về phía Việt Nam?
Sức mạnh gọi là dư luận thế giới chỉ có tác dụng đối với những người biết suy nghĩ. Còn với những kẻ liều và lưu manh như Trung Quốc thì dư luận chẳng là gì cả. Chính vì vậy, chuyến đi này của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng sang Hoa Kỳ dù có đạt được điều gì đi chăng nữa thì Trung Quốc cũng sẽ tìm cách phớt lờ, thậm chí còn lợi dụng, tạo cớ để gia tăng sức ép với Việt Nam, vu cáo Mỹ can thiệp vào Biển Đông và Trung Quốc vẫn sẽ ráo riết theo đuổi chính sách cường quyền, hiếu chiến nhằm độc chiếm Biển Đông.