Phát biểu trước thềm hội nghị APEC ở Manila (Philippines) ngày 18-11, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố Trung Quốc phải lập tức ngừng hành vi bồi lấn, xây đảo nhân tạo bất hợp pháp trên biển Đông.
Theo Reuters, sau cuộc hội đàm với Tổng thống Philippines Benigno Aquino bên lề hội nghị APEC, ông Obama cho biết Mỹ sẽ làm việc với các bên có đòi hỏi chủ quyền trên biển Đông để giải quyết tranh chấp một cách hòa bình. Ông cũng cam kết Mỹ sẽ bảo vệ an ninh và quốc phòng Philippines.
Tổng thống Aquino khẳng định ông đồng ý với Tổng thống Obama rằng cần phải tôn trọng và bảo vệ luật pháp quốc tế, tự do hàng hải và hàng không trên biển Đông. Hôm qua ông Obama đã thăm chiếc tàu hải quân của Philippines đang tuần tra ở vịnh Manila.
Cùng thời điểm, Nhà Trắng công bố các khoản hỗ trợ quân sự trị giá 250 triệu USD cho các nước Đông Nam Á để tăng cường an ninh hàng hải.
Từ Mỹ, trong cuộc thảo luận ở Trung tâm Nghiên cứu chiến lược và quốc tế (CSIS) hôm qua, ông Michael Green, phó chủ tịch CSIS mô tả với các đảo nhân tạo, Trung Quốc đang “tạo vùng xám gây hấn” trên biển Đông.
Trước đó, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân ngang ngược tuyên bố nước này mới là “nạn nhân” trên biển Đông vì “hàng chục đảo và bãi đã của Trung Quốc bị chiếm đóng bất hợp pháp”.
“Trung Quốc có quyền giành lại các đảo và bãi đá này nhưng chúng tôi không làm thế. Chúng tôi kiềm chế tối đa” – ông Lưu hàm ý đe dọa rõ rệt.
Hôm nay hội nghị APEC chính thức khai mạc. Biển Đông và chủ nghĩa khủng bố sẽ là hai đề tài nóng bỏng trong hội nghị kéo dài hai ngày.