ASEAN có thể đi đến chiến tranh với Trung Quốc sao? Chúng tôi đang phải đối phó với một quốc gia rất mạnh. Chúng tôi không thể.
Bloomberg ngày 3/3 dẫn lời cựu Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad cho rằng, các nước ASEAN nên tránh đối đầu quân sự với Trung Quốc trên Biển Đông vì sức mạnh tuyệt đối của họ. Các bên liên quan nên tìm cách giải quyết tranh chấp chủ quyền – hàng hải với Bắc Kinh thông qua đối thoại, đàm phán hòa bình.
Ngay cả khi các bên liên quan như Malaysia có nguy cơ bị Trung Quốc xâm lấn hơn nữa, Kuala Lumpur cũng có rất ít giải pháp thay thế cho việc tỏ rõ lập trường cứng rắn hơn với Bắc Kinh.
“ASEAN có thể đi đến chiến tranh với Trung Quốc sao? Chúng tôi đang phải đối phó với một quốc gia rất mạnh. Chúng tôi không thể bảo họ rằng, ê, anh không được làm việc này, không được làm việc kia, nếu không tôi sẽ đập vỡ đầu anh!”, ông Mahathir nói.
Sức mạnh kinh tế đang mang lại cho Trung Quốc ảnh hưởng rất lớn đến các thành viên ASEAN trong vấn đề tranh chấp trên Biển Đông, nơi có tuyến đường hàng hải quốc tế huyết mạch chạy qua. Trung Quốc đã tăng cường hiện diện tên lửa, máy bay, tàu chiến, ra đa quân sự cỡ lớn hoạt động trên một số cấu trúc mà nước này chiếm đóng (bất hợp pháp).
“Trung Quốc sẽ là quốc gia hùng mạnh nhất trên thế giới này, mạnh mẽ hơn nhiều so với Mỹ”, Mahathir nói. Ông làm Thủ tướng Malaysia từ năm 1981 đến 2003. Trong thời gian nắm quyền, Mahathir đã nhiều lần thăm Trung Quốc và quan hệ thương mại song phương tăng tốc nhanh chóng.
|
|
Những tháng đầu năm 2016, Trung Quốc đang đặt ra những câu hỏi mới cho khu vực về ý đồ thực sự của họ ở Biển Đông sau khi triển khai (bất hợp pháp) tên lửa HQ-9 ở Phú Lâm, Hoàng Sa (Đà Nẵng, Việt Nam) chỉ vài tháng sau khi ông Tập Cận Bình công khai cam kết, Trung Quốc không quân sự hóa Biển Đông.
“Nếu bạn nghĩ đến việc bạn có khả năng quân sự để chống lại Trung Quốc, bạn có thể quên nó đi. Chúng tôi có một số vấn đề với Trung Quốc, chúng tôi sẽ ngồi xuống và nói chuyện với họ về việc này. Chúng tôi không đối đầu.
Chúng tôi không tin vào các cuộc chiến tranh. Chúng tôi tin rằng có thể tìm thấy hòa bình cho Biển Đông thông qua các nỗ lực đàm phán”, cựu Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad bình luận.
Không ai muốn chiến tranh hay đối đầu với Trung Quốc, nhưng cũng không quốc gia nào chấp nhận thói cường quyền cá lớn nuốt cá bé. Giải quyết tranh chấp trên Biển Đông bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế bao gồm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 gần như là nhận thức chung của các bên liên quan.
Chỉ có điều với các tranh chấp đa phương buộc phải có sự hiện diện đầy đủ của các bên yêu sách trên bàn đàm phán, không thể có kiểu đàm phán tay đôi như Trung Quốc áp đặt.
Mặt khác, nếu các nỗ lực đàm phán giữa các bên không thể đi đến nhận thức chung, thì cách hành xử văn minh nhất, hợp pháp nhất và thuyết phục nhất là nhờ cơ quan tài phán quốc tế phân xử.
Malaysia cần cùng với các bên liên quan, cụ thể là Philippines, Việt Nam, Brunei củng cố thống nhất lập trường trong ASEAN, cùng với Hoa Kỳ yêu cầu Trung Quốc biết thượng tôn pháp luật, tránh leo thang quân sự hóa Biển Đông.
Thiết nghĩ không bên nào khước từ đàm phán với Trung Quốc trên cơ sở bình đẳng, phù hợp với luật pháp quốc tế. Nhưng đàm phán theo kiểu “lấy thịt đè người” hay “dí súng” vào đầu đối phương ép buộc ngồi vào bàn đàm phán tay đôi bất bình đẳng, bất hợp pháp là phương án không thể chấp nhận được – PV.