Để làm giá sản phẩm theo ý muốn, nhiều thương lái Trung Quốc tới tận vùng trồng thanh long mượn danh người Việt để xây kho lạnh, nhà xưởng đóng gói, xuất khẩu qua biên giới.
Chia sẻ với VnExpress, ông Huỳnh Hồng Ửng, Chủ tịch Hợp tác xã Thanh Long chợGạo (Tiền Giang) cho hay, giá thanh long của Việt Nam ngày càng phụ thuộc vào thương lái Trung Quốc. Nếu trước đây chỉ có thương lái Việt thu mua thì nay thương lái Trung Quốc trực tiếp tham gia, thậm chí còn núp bóng người Việt để mở cơ sở chế biến, kho lạnh ngay tại vùng trồng thanh long.
“Nhiều thương lái Trung Quốc tiếp cận, hỗ trợ một phần vốn cho người Việt mở kho lạnh và hứa hẹn sẽ thu mua. Thế nên, sản phẩm làm ra sẽ do thương lái Trung Quốc định đoạt giá. Nếu người trồng không bán với giá rẻ sẽ chịu cảnh ế ẩm”, ông Ửng nói và cho biết thêm, thương lái Trung Quốc còn dùng chiêu trò liên kết với người dân trong vùng hợp đồng thuê lại nhà xưởng, kho lạnh và mượn danh chủ cơ sở người Việt Nam trên giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm để trực tiếp thu mua, đóng gói, xuất khẩu thanh long qua biên giới.
“Hợp tác xã cũng đã cảnh báo người dân về việc làm của thương lái Trung Quốc, tuy nhiên, vì ham lợi trước mắt nhiều người vẫn làm theo nên chỉ trong thời gian ngắn tại vùng trồng thanh long Tiền Giang, kho lạnh ‘mọc ra như nấm’ nhưng công suất hoạt động không hiệu quả”, ông Ửng chia sẻ.
Không chỉ Tiền Giang, tại Long An còn có tình trạng thương lái Trung Quốc thông qua đường visa du lịch đến đăng ký tạm trú và thuê trọ để thu mua thanh long. Để ngăn chặn tình trạng này, lãnh đạo Long An cũng đã tuyên truyền người trồng cẩn trọng, đồng thời, nếu gặp các trường hợp như trên thì phải báo ngay cho nhà chức trách.
Trước đó, cơ quan quản lý huyện Châu Thành đã phối hợp với Phòng quản lý xuất nhập cảnh Công an tỉnh kiểm tra, phát hiện và lập biên bản cảnh cáo 8 trường hợp người Trung Quốc thu mua trái phép bông, trái thanh long. Những trường hợp này đã buộc rời khỏi địa bàn.
Là “thủ phủ” Thanh Long, mới đây, tại Bình Thuận, Chi cục quản lý thị trường tỉnh cũng đã ra quyết định xử phạt một người Trung Quốc có hành vi kinh doanh trái phép trên lãnh thổ Việt Nam 25 triệu đồng và tịch thu 2 tấn thanh long đã đóng gói. Phòng Quản lý xuất nhập cảnh – Công an tỉnh còn buộc những người này rút ngắn thời gian lưu trú tại Việt Nam và kiến nghị Cục Quản lý xuất nhập cảnh áp dụng biện pháp cấm nhập cảnh đối với những trường hợp tái phạm. Bên cạnh đó, Công an tỉnh đang mở rộng điều tra để xử lý hai người Trung Quốc thuê nhà xưởng kinh doanh thanh long tại huyện Hàm Thuận Nam.
Trước đó, nhà chức trách còn phát hiện hàng loạt vi phạm tại 4 cơ sở kinh doanh mua bán thanh long ở huyện Hàm Thuận Nam, gồm: Công ty TNHH xuất nhập khẩu Hưng Nguyên và các cơ sở thu mua thanh long Hoàng Ân, Quang Linh, Phương Nhung. Tại các công ty này đều có mặt của người Trung Quốc trong hoạt động kiểm tra, giám sát việc đóng gói thanh long xuất khẩu.
Tỉnh Bình Thuận cũng ra quyết định xử phạt 5 chủ doanh nghiệp, cơ sở, người Việt Nam đã tiếp tay cho người Trung Quốc núp bóng mua thanh long hơn 100 triệu đồng. Ngoài ra, Cục Thuế tỉnh cũng ra quyết định xử phạt, truy thu hơn 170 triệu đồng là số thuế các cơ sở, cá nhân này trốn nộp.