Hội nghị Thượng đỉnh về An ninh hạt nhân lần thứ 4 vừa khai mạc tại thủ đô Washington của Mỹ. Vấn đề hạt nhân của Triều Tiên và nguy cơ các nhóm khủng bố như IS sở hữu vũ khí giết người hàng loạt là hai chủ đề chính tại hội nghị lần này.
Thượng đỉnh hạt nhân lần này diễn ra trong bối cảnh cuộc khủng hoảng hạt nhân tại bán đảo Triều Tiên đang ở cao trào. Những ngày gần đây, hầu như ngày nào Bình Nhưỡng cũng có những lời lẽ hoặc hành động đe dọa Hàn Quốc và Mỹ. Mới nhất, ngày 26/3, Triều Tiên tung một video nói rằng sẽ tiêu diệt Mỹ và Hàn Quốc bằng vũ khí hạt nhân.
Trước hội nghị thượng đỉnh chính thức bắt đầu, Tổng thống Mỹ Obama đã hội kiến Tổng thống Hàn Quốc Park Geun-hye và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe tại Nhà Trắng để thảo luận về mối đe dọa Triều Tiên sau vụ thử hạt nhân hồi tháng 1 và vụ phóng tên lửa tầm xa vào tháng 2 của Bình Nhưỡng.
“Chúng tôi hiệp nhất trong những nỗ lực của mình ngăn chặn và phòng vệ trước những hành động khiêu khích của Triều Tiên”- ông Obama cho biết sau cuộc hội đàm.
Bình Nhưỡng cũng là một trong những tiêu điểm thảo luận khi ông Obama họp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sau đó. “Chúng tôi muốn tăng cường giao tiếp và phối hợp về vấn đề hạt nhân Triều Tiên và những vấn đề khu vực và toàn cầu khác”- ông Tập cho biết vào đầu cuộc hội đàm.
Washington xem Bắc Kinh, đồng minh của Bình Nhưỡng, đóng vai trò trọng yếu trong việc thi hành những chế tài của Liên Hiệp Quốc đối với Triều Tiên về việc phát triển vũ khí của nước này.
 |
Ngoài vấn đề Triều Tiên, nguy cơ các nhóm khủng bố, đặc biệt là IS hiện nay, sở hữu vũ khí hạt nhân cũng là chủ đề chính được thảo luận tại hội nghị lần này. Thượng đỉnh lần này diễn ra trong hoàn cảnh bi thảm, 10 ngày sau đợt khủng bố tại Bruxelles (34 người chết, 340 người bị thương) mà thủ phạm là tổ chức Nhà nước Hồi giáo. Viễn cảnh khủng bố chiếm đọat chất phóng xạ để chế tạo bom bẩn là một trong những kịch bản ám ảnh các nhà lãnh đạo thế giới. Điếu đáng lo ngại hơn nữa là có thông tin tổ chiến binh IS ở Bruxelles dự kiến chế tạo bom bẩn, pha chất phóng xạ với chất nổ để gây thiệt hại nhiều hơn với hậu quả lâu dài hơn. Cảnh sát Bỉ nắm được tin này từ một đoạn băng theo dõi một chuyên gia hạt nhân người Bỉ do anh em khủng bố Bakraoui thực hiện.
Tháng 9/2015, nhà báo Đức Jürgen Todenhöfer trong quyển sách “Inside IS-10 jours avec IS” (10 ngày bên trong tổ chức IS) đã cho biết IS có âm mưu giết hàng triệu người châu Âu.
Hai ngày sau khủng bố ở Bruxelles, điều phối viên Liên minh châu Âu chống khủng bố, Gilles de Kerchove, cảnh báo trên nhật báo La Libre Belgique, một vụ tấn công bằng tin tặc, khống chế cơ quan vận hành một lò hạt nhân “có thể xảy ra trước năm năm tới đây”.
Theo phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ Peter Cook, Washington lo sợ vũ khí sát hại hàng loạt có thể rơi vào tay khủng bố. Trợ lý cố vấn An ninh Quốc Gia Benjamin Rhodes cũng xác nhận là nhiều tổ chức khủng bố có tham vọng chế tạo bom hạt nhân. Tuy ít có chuyên gia quốc tế tin rằng IS có khả năng kỹ thuật chế tạo bom hạt nhân nhưng tất cả đều nghĩ rằng tổ chức này có thể chiếm đoạt chất uranium hay plutonium phế thải để pha với chất nổ gây ra một vùng nhiểm phóng xạ rộng lớn. Dự liệu của Cơ quan Năng lượng Quốc tế AIEA nói đến 2.800 vụ buôn lậu, đánh cắp hay thất thoát vật liệu hạt nhân trong 20 năm qua. Mới đây nhất hôm 30/3, nhà chức trách Tây Ban Nha cho biết họ đang tìm kiếm một thiết bị phóng xạ được xếp ở mức độ nguy hiểm 4, chứa trong một chiếc va ly màu cam, đã bị đánh cắp ở thành phố Seville, phía Nam Tây Ban Nha.
Trong một bài báo trên The Washington Post, ông Obama viết: “Chúng tôi sẽ cùng những đồng minh và đối tác của mình rà soát những nỗ lực chống khủng bố, để ngăn chặn những mạng lưới nguy hiểm nhất thế giới thủ đắc những vũ khí nguy hiểm nhất thế giới”. Thượng đỉnh An toàn Hạt nhân lần này là cơ hội để các quốc gia trong liên minh quốc tế chống khủng bố xem xét tình hình mới và biện pháp đối phó.