Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc khẳng định máy bay của Trung Quốc vẫn giữ khoảng cách an toàn, đồng thời cáo buộc Mỹ do thám gần.
Máy bay chiến đấu J-11 của Trung Quốc
Chiều 19/5, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi xác nhận Trung Quốc đã cử 2 máy bay chiến đấu thực hiện “theo dõi” và “giám sát” một chiếc máy bay do thám EP-3 của Mỹ hoạt động trên khu vực Biển Đông (của Việt Nam) vào ngày 17/5 vừa qua.
Tuy nhiên, ông Hồng Lỗi phủ nhận thông tin cho rằng máy bay của Trung Quốc đã tiếp cận “nguy hiểm” đối với máy bay của Mỹ đồng thời cho biết, máy bay chiến đấu của Trung Quốc chỉ theo dõi và giám sát “một cách chuyên nghiệp” với “khoảng cách an toàn” đối với máy bay Mỹ.
 |
| Máy bay trinh sát EP-3 của Hải quân Mỹ. Ảnh: Hải quân Mỹ |
Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc còn cáo buộc máy bay của Mỹ thường xuyên do thám ở “cự ly gần” đối với Trung Quốc và cho rằng hoạt động của máy bay chiến đấu của Trung Quốc là “hợp pháp”.
Tuyên bố của phía Trung Quốc được đưa ra sau khi Bộ Quốc phòng Mỹ tố cáo Trung Quốc đã điều 2 máy bay chiến đấu J-11 ra ngăn cản máy bay do thám EP-3 của Mỹ đang tuần tra thường kỳ ở Biển Đông vào ngày 17/5 vừa qua.
Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết, 2 máy bay của Trung Quốc đã tiếp cận ở cự ly thiếu an toàn, có lúc máy bay của Trung Quốc chỉ cách máy bay của Mỹ hơn 15m. Phía Mỹ cho biết đã nêu vấn đề này với phía Trung Quốc qua đường ngoại giao và quân sự. Thông cáo của Bộ Quốc phòng Mỹ cho biết: “Trong những năm qua, Bộ Quốc phòng Mỹ đã thấy tiến bộ trong ứng xử của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, họ bay với thái độ chuyên nghiệp và an toàn”.
Giới phân tích nhận định Trung Quốc hành động ngày càng hung hăng và có hệ thống như xây dựng đảo quân sự, tăng cường hải quân, kích động tinh thần dân tộc chủ nghĩa và lớn tiếng trên trường quốc tế.
Trước đó, Trung Quốc cũng đã điều máy bay chiến đấu theo dõi tàu chiến USS William P. Lawrence của Mỹ tuần tra trong phạm vi 12 hải lý quanh đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, nơi Trung Quốc đang cải tạo và xây dựng phi pháp.
Phía Mỹ tuyên bố mục đích của các hoạt động trên là nhằm khẳng định quyền tự do hàng không và hàng hải ở Biển Đông bất chấp các hoạt động xây dựng trái phép quy mô lớn của Trung Quốc.
Từ năm 2015 đến nay, Hải quân Mỹ đã 3 lần cho tàu tiến vào bên trong vùng 12 hải lý của các đảo mà Trung Quốc kiểm soát trên Biển Đông nhưng đã chọn một cách tiếp cận nhẹ nhàng nhất để khỏi chọc giận Trung Quốc. Đó là áp dụng thủ tục đi qua vô hại, tuyệt đối tránh những hoạt động như là diễn tập quân sự, phô trương vũ khí…
“Trung Quốc phản ứng mạnh mẽ với ít nhất 3 hành động gần đây của Mỹ: Việc đưa tàu sân bay ngang phía nam của Trung Quốc, chuyến bay của chiến đấu cơ từ Philippines qua một khu vực gần bãi cạn Scarborough và điều tàu chiến hoạt động, thể hiện tự do hàng hải lần thứ ba.
Điểm đáng chú ý là trong báo cáo thường niên gửi Quốc hội Mỹ về Sự phát triển quân sự và an ninh bao gồm Trung Quốc năm 2016, Lầu Năm Góc nói rằng các cuộc gặp gỡ quân sự với Trung Quốc đã ngày càng chuyên nghiệp và các sự cố đã giảm trong năm trước. Báo cáo này đưa ra ngày 26.4.2016, nhưng Trung Quốc hiển nhiên đã quay lại con đường cũ bằng cách thể hiện sự bất bình khi bị Mỹ đẩy lùi”, Giáo sư Carl Thayer của Học viện Quốc phòng Úc (thuộc Đại học New South Wales) nói.