“Đường ống này lắp đặt trái phép nhưng Formosa cho biết là để xả nước thải sinh hoạt thông thường”
Các công nhân Formosa thực hiện việc cắt bỏ đường ống và bịt kín phần cắt.
Không nằm trong thiết kế
Trưa 15/7, công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa đã đưa máy móc, xe đào ra bên ngoài hàng rào thuộc phường Kỳ Phương để tiến hành cắt bỏ đường ống lắp ngầm xả thải trái phép của nhà máy này.
Được biết, đường ống ngầm này được lắp đặt từ bên trong nhà máy Formosa nối ra ngoài hàng rào và thông với mương thoát lũ của phường Kỳ Phương (Kỳ Anh, Hà Tĩnh).
Các nhân viên của Formosa đã dùng máy cắt đường ống sát với hàng rào và dùng xi măng để bịt kín phần đường ống bị cắt. Toàn bộ phần đường ống nối vào bờ mương được các xe cuốc đào lên để di dời khỏi phần đất của phường Kỳ Phương.
Trao đổi với báo chí, ông Lê Văn Chương, Chủ tịch UBND phường Kỳ Phương cho biết, đường ống này do người dân phát hiện và báo lên chính quyền. Sau khi tiếp nhận và kiểm tra chính xác, phường đã báo lên cấp trên và xin ý kiến chỉ đạo.
Ngay sau đó, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có cuộc làm việc với Formosa và yêu cầu phải cắt bỏ đường ống này vì không có trong thiết kế ban đầu.
“Đường ống này lắp đặt trái phép nhưng Formosa cho biết là để xả nước thải sinh hoạt thông thường”, ông Chương cho hay
Ngoài đường ống nối với mương thoát lũ này, nhiều người dân còn phát hiện có một đường ống chạy song song và nằm bên ngoài hàng rào của Formosa cũng thuộc địa giới phường Kỳ Phương. Đường ống này chạy theo hướng ra biển Kỳ Phương.
Mặc dù đã có kết luận về nguyên nhân khiến cá chết hàng loạt ở miền Trung, phía Formosa cũng cam kết, xin lỗi người dân, thừa nhận sai phạm và hứa sẽ phối hợp chặt chẽ cùng cùng cơ quan chức năng để giải quyết sự việc, thế nhưng, những sự việc như trên lại do người dân phát hiện chứ không phải là Formosa chủ động. Giả dụ, nếu những ống xả thải ”sinh hoạt” của Formosa nói trên tiếp tục gây ra vụ cá chết trên diện rộng lần thứ 2 thì hậu quả thật khôn lường.
Không phải lần đầu
Đây không phải là lần đầu tiên người dân phát hiện ra sai phạm của Formosa trong việc xả thải và lắp đặt ống xả thải trái phép. Trước đó, hồi tháng 4, khi mà sự kiện cá chết hàng loạt ở miền Trung đang trở thành tiêu điểm của dư luận thì ngư dân Nguyễn Xuân Thành đã phát hiện một đường ống xả thải cảu Formosa cắm sâu xuống lòng biển.
Anh Thành miêu tả: Đường ống có đường kính khoảng 1,1m được làm bằng sắt rất chắc chắn, phía cuối đường ống có nối với 3 ống nhỏ, mỗi đoạn đường ống nhỏ dài 2m, đường kính khoảng 40cm. Nước phun từ đường ống ra có màu vàng đục, nhừa nhựa, có mùi hôi thối, ngửi cảm thấy rất ngạt thở.
Ngay sau khi sự việc được phát hiện, Thứ trưởng Bộ TN-MT Võ Tuấn Nhân khẳng định, Formosa được phép xả thải và quy trình xả thải của Formosa đã được Bộ TN-MT cấp phép theo đúng quy định pháp luật Việt Nam.
Trong khi đó, tại cuộc làm việc với Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà nhấn mạnh rằng:
”Tôi khẳng định pháp luật Việt Nam không cho phép vì điều 101 Luật bảo vệ môi trường có hiệu lực từ năm 2015 đã thể hiện, trong đó quy định: bất cứ đường ống nào – nhất là đường ống xả thải – đều phải tạo điều kiện cho quá trình giám sát, tiếp cận, kiểm tra một cách dễ dàng, như vậy không thể đi ngầm được”
Gần đây nhất, vào sáng ngày 11/7, trong báo cáo tới Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và môi trường Trần Hồng Hà cho biết trong số 53 vi phạm bị phát hiện, nguy hiểm nhất là việc Formosa tự ý thay đổi công nghệ mà không báo cáo cơ quan chức năng.
Cụ thể, Formosa đã tự ý thay đổi công nghệ nghệ xử lý cốc, từ công nghệ xử lý cốc khô- công nghệ thân thiện sang công nghệ xử lý cốc ướt, phát tán rất nhiều chất thải, đặc biệt là khí thải.
Từng trao đổi vấn đề này với Đất Việt, Ths Đỗ Thanh Bái (Ủy viên Ban chấp hành Hội Hóa học Việt Nam, Tổng Thư ký Hội đồng trách nhiệm XH của Doanh nghiệp hóa chất Việt Nam, thành viên Đoàn kiểm tra của Bộ TN-MT về chấp hành pháp luật về môi trường tại công ty Formosa) cho biết, Formosa Hà Tĩnh là nhà máy sản xuất cốc đầu tiên ở Việt Nam và cũng là nhà máy thép liên hợp đầu tiên làm cái này. Tuy nhiên, việc sử dụng công nghệ xử lý cốc ướt thay vì công nghệ xử lý cốc khô sẽ tác động rất lớn đến môi trường xung quanh.
“Formosa sử dụng công nghệ ướt nên đã thải ra rất nhiều chất thải phenol, cyanua và là một yếu tố tác động gây ra sự cố ô nhiễm môi trường biển miền Trung. Nếu công nghệ này tiếp tục thì nó sẽ là nguồn gây ô nhiễm môi trường biển một cách lâu dài”, ông Bái nhấn mạnh.