Đô đốc Mỹ Scott Swift ngày 9/8 đề nghị Trung Quốc giải thích mục đích của các hoạt động quân sự gần đây, bất chấp phán quyết của Tòa Trọng Tài thường trực (PCA) về vụ kiện Biển Đông.
Theo New York Times, Đô đốc Mỹ Scott Swift hiện đang có chuyến thăm đến cảng Thanh Đảo ở miền bắc Trung Quốc cùng tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Benfold. Chuyến thăm là một phần trong nỗ lực xây dựng lòng tin và sự hiểu biết lẫn nhau giữa lực lượng hải quân hai nước.
Dư luận quốc tế tập trung vào vấn đề Biển Đông sau khi PCA ra phán quyết ngày 12/7. Trung Quốc luôn phản đối vụ kiện và chỉ trích Mỹ đã khuyến khích các đồng minh theo đuổi vấn đề này.
Kể từ đó, Bắc Kinh đã ngang nhiên triển khai hoạt động tuần tra trên không ở Biển Đông cũng như cảnh báo về khả năng thiết lập Vùng nhân dạng phòng không (ADIZ).
Bất chấp phán quyết của PCA, Trung Quốc ngang ngược tuyên bố tiếp tục các hoạt động cải tạo trái phép tại các đảo nhân tạo ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.
Trong diễn biến mới nhất, các bức ảnh vệ tinh do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) ở Washington thu thập và nghiên cứu, cho thấy có hoạt động xây dựng trên đá Chữ Thập, đá Subi và đá Vành Khăn, bị nghi là cải tạo nhà chứa máy bay.
CSIS cho rằng các nhà chứa trên bãi đá đủ rộng để chứa 4 máy bay của quân đội Trung Quốc, bao gồm cả máy bay ném bom chiến lược, New York Times cho biết.
“Nhà chứa nhỏ nhất có thể chứa bất cứ loại máy bay chiến đấu nào của quân đội Trung Quốc. Loại lớn nhất có thể chứa máy bay ném bom H-6 và máy bay tiếp liệu H-6U, máy bay vận tải Y-8 và máy bay cảnh báo sớm KJ200”, ông Gregory Poling, giám đốc bộ phận sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á của CSIS nhận định.
Trong khi đó, Nhật Bản ngày 9/8 cũng chỉ trích việc Trung Quốc tăng cường tàu hải cảnh và tàu cá đến gần khu vực tranh chấp ở biển Hoa Đông.
Đô đốc Swift cho rằng các hành động ngang ngược gần đây của Trung Quốc ở Biển Đông và biển Hoa Đông nhằm phản ứng phán quyết của PCA.
Đô đốc Mỹ dẫn hai ví dụ điển hình, về việc Trung Quốc không giải thích việc hủy chuyến thăm của tàu sân bay USS John C. Stennis đến Hong Kong hồi đầu năm nay và hoạt động cải tạo, xây dựng nhà chứa máy bay ở Biển Đông.
“Hành động như vậy tạo ra lo lắng về sự thiếu minh bạch và nhìn chung là gây mất ổn định trong khu vực”, ông Swift phát biểu.
Ông Swift khẳng định Hải quân Mỹ sẽ tiếp tục tiến gần đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép trong hoạt động tuần tra tự do hàng hải, nhằm củng cố các quy định trong Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển.
Cũng trong bài phát biểu, Đô đốc Mỹ chỉ trích việc Nga – Trung Quốc tập trận ở Biển Đông vào tháng tới, nói hoạt động này không nhằm “tăng cường ổn định trong khu vực. Ông Swift cho rằng Nga và Trung Quốc đã có thể lựa chọn địa điểm tập trận ở nơi khác.
Cuối cùng, ông Swfit nói mọi quyết định triển khai ADIZ của Trung Quốc ở vùng biển chiến lược, nếu xảy ra “là hết sức bất ổn xét trên phương diện quân sự”.