Báo chí Anh tiết lộ đối tác Trung Quốc rót vốn vào dự án nhà máy điện hạt nhân Hinkley Point của Anh đang đối mặt với những lời buộc tội làm gián điệp tại Mỹ.
Thông tin gây sốc này được tiết lộ sau khi chính phủ của Thủ tướng Theresa May tuyên bố tạm dừng phê chuẩn dự án do các lo ngại về an ninh.
Theo tờ The Times, Tập đoàn điện hạt nhân Trung Quốc (CGN), một doanh nghiệp năng lượng nhà nước, đã bị cáo buộc đứng đầu một âm mưu nhằm đánh cắp các bí mật trong ngành công nghiệp điện của Mỹ để đẩy mạnh việc phát triển và sản xuất công nghệ lò phản ứng của Trung Quốc.
Vụ việc Tập đoàn điện hạt nhân Trung Quốc (CGN) bị truy tố vì đánh cắp công nghệ của Mỹ đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của báo chí Anh. Các hãng tin lớn của nước này như The Times, Guardian, Telegraph, Sky News… đã đồng loạt đăng tải thông tin về vụ việc này.
Szuhsiung Ho, một cố vấn cấp cao của CGN, dự kiến sẽ ra tòa tại bang Tennessee vào tuần tới với các cáo buộc tuyển dụng 6 chuyên gia hạt nhân Mỹ để thu thập thông tin công nghệ hạt nhân nhạy cảm cho Trung Quốc, một âm mưu đe dọa an ninh của Mỹ.
Vụ việc diễn ra sau một cuộc điều tra của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) và đang được Bộ phận an ninh quốc gia trực thuộc Bộ Tư Pháp Mỹ điều tra.
Ho đã bị truy tố theo một bộ luật năm 1946 được ban hành nhằm ngăn chặn việc phổ biến vũ khí hạt nhân mà chưa từng được sử dụng thành công trước đó.
Ho, 66 tuổi, một kỹ sư hạt nhân, đã bị giam giữ kể từ khi bị bắt hồi tháng 4 nhưng bác bỏ những lời buộc tội.
Luật sư của Ho thanh minh rằng ông ta không tham gia vào một thỏa thuận tư vấn thương mại với CGN và nói thêm: “Đây không phải là các lò phản ứng quân sự, được vũ khí hóa, mà thay vào đó chúng thực chất là các nhà máy điện hạt nhân thương mại sản xuất điện”.
Chân dung Szuhsiung Ho, kẻ sắp ra tòa tại Mỹ (Ảnh: Guardian)
Bất chấp giải thích đó, ông Paul Dorfman, từ Viện Năng lượng thuộc Đại học College London, nói với tờ Times rằng: “Đây là một vụ việc khác thường cho thấy những lo ngại liên quan tới Trung Quốc trong cơ sở hạt tầng hạt nhân quan trọng của Anh là rất rõ ràng và hiện hữu”.
“Vì vậy, có lẽ tốt nhất là không nên cho phép CGN hay bất kỳ một công ty hạt nhân nhà nước nào của Trung Quốc được tiếp cận với thị trường và cơ sở hạ tầng hạt nhân then chốt của chúng ta”, ông Dorfman nhấn mạnh.
Tình báo Trung Quốc âm mưu chống lại các lợi ích của Anh?
Các thông tin trên làm nảy sinh viễn cảnh rằng Trung Quốc một ngày nào đó có thể xây dựng một nhà máy điện hạt nhân tại Anh sử dụng công nghệ đánh cắp của Mỹ. Vụ việc trên cũng làm gia tăng những lo ngại về thỏa thuận nhà máy hạt nhân Hinkley Point với Trung Quốc.
Dự án nhà máy điện hạt nhân Hinkley Point với số vốn đầu tư 24 tỷ USD do tập đoàn năng lượng EDF của Pháp làm chủ đầu tư. Dự án được CGN rót 33% vốn và đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ của cựu Thủ tướng Anh David Cameron. Đây dự kiến sẽ là nhà máy điện hạt nhân đầu tiên được xây dựng tại Anh trong vài thập niên qua.
Nhưng trong một động thái bất ngờ, tân Thủ tướng Anh Theresa May mới đây đã tuyên bố tạm dừng phê chuẩn dự án cho tới khi ra cho tới khi ra quyết định chính thức vào mùa thu năm nay, nói rằng chính phủ cần thêm thời gian để đánh giá lại dự án.
Những bình luận được chánh văn phòng và cố vấn lâu năm ở bà May, Nick Timothy, đưa ra hồi năm ngoái đã dẫn tới những khẳng định này quyết định trì hoãn trên xuất phát từ những lo ngại rằng các công ty thuộc sở hữu của nhà nước Trung Quốc đang được phép đầu tư vào cơ sở hạ tầng nhạy cảm.
Viết trên trang web ConservativeHome, ông Timothy cho hay MI5 tin rằng các cơ quan tình báo Trung Quốc “tiếp tục hoạt động để chống lại các lợi ích của Anh ở trong nước cũng như ở nước ngoài”.
Quyết định tạm treo dự án Hinkley Point đã khiến Trung Quốc bực tức. Hồi đầu tuần này, Đại sứ Trung Quốc tại Anh Liu Xiaoming đã lên tiếng cảnh báo rằng quan hệ song phương đang gặp rủi ro vì những ngờ vực đối với tương lai nhà máy điện hạt nhân Hinkley Point.
“Tôi hi vọng rằng Anh sẽ mở cửa với Trung Quốc và chính phủ Anh sẽ tiếp tục ủng hộ Hinkley Point và có quyết định sớm nhất có thể để dự án có thể được thực hiện trơn tru”, ông Liu nói.
Dự kiến, chính phủ Anh sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về dự án Hinkley Point vào mùa thu năm nay.