Bản tin Biển Đông ngày 12/01/2017.
Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay.
Ngoại trưởng Philippines mong muốn “Bộ Quy tắc Ứng xử” ở Biển Đông sẽ được hoàn tất trong năm nay
Ngày 11/1, hãng tin Reuters đưa tin, ông Perfecto Yasay, Ngoại trưởng Philippines tuyên bố phía nước này mong muốn sớm hoàn thành khung cho bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông vào giữa năm nay “vì bộ quy tắc này sẽ giúp hạ nhiệt căng thẳng tại các vùng biển tranh chấp”. Ông cũng khẳng định, “Bộ quy tắc ứng xử sẽ đảm bảo ASEAN và Trung Quốc phải tuân thủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý khi giải quyết các tranh chấp lãnh thổ”. Mặt khác, ông Yasay cho rằng, Phán quyết Toà Trọng tài vụ kiện Biển Đông ngày 12/7 có thể sẽ không có mấy ảnh hưởng đến Bộ quy tắc bởi Manila không thể “phá bỏ” các cấu trúc trên các đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đã xây dựng, bồi đắp một cách bất hợp pháp trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines. Ông cho biết Philippines sẽ chỉ nêu vấn đề này với Trung Quốc tại các cuộc đàm phán song phương vào một thời điểm nào đó trong tương lai.
Trong khi đó, ông Lưu Chấn Dân, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc một mặt thì nói rằng Bắc Kinh đang đàm phán với ASEAN nhằm hoàn tất dự thảo khung vào nửa đầu năm 2017, mặt khác lại ngang nhiên cảnh báo giai đoạn tiếp theo của quá trình đàm phán sẽ “khó khăn hơn nhiều”.
Sách trắng của Trung Quốc lớn tiếng cảnh cáo các nước vừa và nhỏ không được “bè phái”
Hãng Channel News Asia dẫn nguồn tin từ hãng Tân Hoa xã cho biết, ngày 11/1, Trung Quốc đã ra Sách Trắng đầu tiên về các vấn đề liên quan đến hợp tác an ninh Châu Á – Thái Bình Dương. Theo nguồn tin này, trong Đề nghị sáu điểm, Bắc Kinh đã tuyên bố rằng “các quốc gia vừa và nhỏ không được phép “ngả” theo các nước lớn”. Nội dung trong Sách trắng một mặt thể hiện sự nhất quán về lập trường, mặt khác lại tỏ rõ giọng điệu mát mẻ, bóng gió, “mọi quốc gia cần cùng nỗ lực theo đuổi con đường đối thoại thay vì đối đầu, đồng thời tiến tới hợp tác thay vì liên minh…”. Ngoài ra, phía Bắc Kinh cũng chỉ đưa vào Sách Trắng nội dung hết sức chung chung và sáo rỗng: Trung Quốc sẽ tiếp tục cam kết “thúc đẩy hoà bình và ổn định ở Biển Đông” và sẽ duy trì đối thoại về vấn đề này với Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Tuy nhiên, nước này lớn tiếng cảnh báo, sẽ không loại trừ khả năng tiến hành “các biện pháp cần thiết nhằm đáp trả những hành động “gây hấn” xâm phạm chủ quyền lãnh thổ cũng như quyền và lợi ích của Trung Quốc, gây phương hại đến hoà bình và ổn định ở Biển Đông”. Ngầm ám chỉ đến Phán quyết Toà Trọng tài vụ kiện Biển Đông ngày 12/7/2016 mà Trung Quốc đã ngoan cố không chấp nhận, tài liệu này thậm chí còn mỉa mai rằng “không một nỗ lực nào nhằm “quốc tế hoá” và “pháp lý hoá” vấn đề Biển Đông” là có lợi”.
Ứng cử viên Ngoại trưởng Mỹ: cần ngăn chặn không cho Trung Quốc tiếp cận với các đảo nhân tạo nước này xây dựng trên Biển Đông
Ngày 12/1, hãng Nikkei đưa tin về việc ông Rex Tillerson, cựu Chủ tịch Công ty Exxon Mobil Corp, Ứng cử viên cho vị trí Ngoại trưởng Mỹ của Tổng thống Donald Trump, khẳng định cần phải ngăn không cho Trung Quốc tiếp cận với các đảo nhân tạo mà nước này xây dựng trái phép trên Biển Đông. Tại phiên điều trần của mình trước Uỷ ban Đối ngoại Quốc hội Mỹ, khi được hỏi rằng liệu ông có ủng hộ một lập trường cứng rắn hơn với Trung Quốc hay không, ông Tillerson khẳng định “Mỹ sẽ phải gửi đến Trung Quốc một thông điệp rõ ràng để họ hiểu rằng, một là, việc bồi đắp đảo cần phải được chấm dứt và hai là, việc Trung Quốc tiếp cận các đảo này là không được phép”. Tuy nhiên, ông chưa bàn đến biện pháp cụ thể nào để ngăn Trung Quốc tiếp cận với các đảo nhân tạo. Bên cạnh đó, ông Tillerson bày tỏ sự lo ngại đối với các hoạt động của Trung Quốc ở Biển Đông, cho biết nếu Trung Quốc có thể độc chiếm quyền tiếp cận tuyến đường biển của khu vực, đó sẽ là “hiểm hoạ đối với nền kinh tế của toàn cầu”. Liên quan tình hình hiện nay, ông cho rằng phản ứng của Mỹ là chưa đủ, và nhấn mạnh rằng “để giải quyết vấn đề, Mỹ cần phải thể hiện được sự hỗ trợ của mình cho các nước đồng minh truyền thống ở khu vực Đông Nam Á”. Ngoài ra, ông Tillerson còn chỉ trích hành động bồi đắp đảo ở Biển Đông và Tuyên bố về Vùng Nhận diện phòng không ở Biển Hoa Đông là “những hành vi bất hợp pháp” bởi “Trung Quốc đã và đang cướp đi phần lãnh thổ, hoặc kiểm soát và tuyên bố kiểm soát các vùng lãnh thổ không thuộc về Trung Quốc”.