Một toà phúc thẩm liên bang Mỹ đang chuẩn bị lắng nghe những lập luận trong cuộc chiến pháp lý về sắc lệnh hành pháp của Tổng thống Trump. Tòa này gọi hành động này của ông Trump là vô lý, vì đã ra lệnh đình chỉ chương trình nhận người tị nạn và cấm nhập cảnh vào đất Mỹ những người đến từ 7 nước có đa số dân theo Hồi giáo.
Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh yêu cầu tạm thời cấm công dân từ bảy nước Hồi giáo nhập cư Mỹ. Ảnh:Reuters.
Đến cuối ngày 7/2, Chính phủ của Tổng thống Trump đang tìm mọi cách lật ngược phán quyết do Thẩm phán James Robart của bang Washignton công bố vào cuối tuần trước. Phán quyết này chặn đứng chỉ thị của Tổng thống Trump về việc đình chỉ các chuyến đi Mỹ của tất cả những người tị nạn, đặc biệt là những người đến từ bảy nước Iran, Iraq, Libya, Somalia, Sudan, Syria và Yemen.
Người phát ngôn của Tòa Bạch Ốc Sean Spicer nói với các nhà báo: chính phủ tự tin là sẽ thắng thế trong thách thức pháp lý này. Ông khẳng định: “Chúng tôi không xét lại chiến lược của mình, tôi nghĩ toà án đã yêu cầu cả hai bên trình bày lập luận của mình. Nên nhớ rằng điều mà chúng ta đang thảo luận ngay bây giờ không có liên hệ gì đến sự chính đáng của sắc lệnh hành pháp, luật pháp rất rõ ràng về vấn đề này: Tổng thống có quyền hạn lớn để bảo vệ sự an toàn của nhân dân và các định chế quốc gia, liên hệ tới những ai được quyền nhập cảnh.”
Đến hiện tại, Cục Hải quan và Bảo vệ Biên giới đã bắt đầu cho phép khách du hành có thị thực nhập cảnh hợp lệ được vào lãnh thổ Mỹ, theo phán quyết của thẩm phán Robart.
Trong một tin nhắn trên trang Twitte, ông D.Trump nói rằng phán quyết của Robart “đẩy đất nước chúng ta vào tình trạng nguy hiểm,” và ông thẩm phán sẽ phải chịu trách nhiệm nếu xảy ra tấn công khủng bố.
Hai bang Washington và Minnesota là bên đứng ra khiếu kiện. Ủng hộ hồ sơ khiếu kiện của hai bang này có các tổng chưởng lý của 15 tiểu bang khác, Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ và gần 100 tập đoàn công ty.
Theo hai vị cựu Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ là ông John Kerry và bà Madeleine Albright, thì sắc lệnh hành chính của Tổng thống Trump là “không chín chắn, thi hành không hữu hiệu và không được giải thích một cách thoả đáng.”
Tuần qua Tổng thống Donald Trump gây tranh cãi trên toàn cầu với lệnh cấm nhập cảnh vào Mỹ đối với toàn bộ người dân bảy nước Hồi giáo. Ông ta đã đảo nghịch nhiều thành quả lao động của người tiền nhiệm Barack Obama. Tuy nhiên, với quyết định gây tranh cãi cấm cửa cư dân bảy nước Hồi giáo vào Mỹ, thì dường như ông lại đặt trọn niềm tin vào ông Obama!
Một câu hỏi không dễ trả lời:Tại sao Tổng thống Trump lại “chọn” bảy nước nêu trên cho danh sách cấm nhập cảnh vào Mỹ mà không phải là những nước khác? Đó là những nước có người Hồi giáo chiếm đa số như Ả Rập Xê Út, Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, hay Các tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE)?
Luật sư trưởng về các vấn đề đạo đức dưới thời cựu tổng thống George W. Bush, ông Richard Painter đặt vấn đề: “Somalia có tên trong danh sách nhưng Ả Rập Xê Út thì không. Người dân Somalia sẽ bảo đó là một quyết định tùy tiện. Và người Somalia có quyền hỏi: Có phải vì tổng thống làm ăn với Ả Rập Xê Út mà không làm ăn với Somalia hay không ?”.
Rõ ràng là có vấn đề xung đột lợi ích. Trong danh sách các nước bị ông Trump cấm cửa, không có một quốc gia nào mà Trump Organization – tập đoàn đồ sộ của tỉ phú Trump – đang làm ăn. Còn nhớ trong bản công khai tài chính mà ông Trump công bố khi tranh cử tổng thống, có 2 công ty làm ăn ở Ai Cập, 8 công ty làm ăn ở Ả Rập Xê Út. Còn ở UAE, Trump Organization liên kết với một tỉ phú địa phương để xây dựng 2 sân golf.
Chánh văn phòng Nhà Trắng Reince Priebus đã lên tiếng, rằng danh sách bảy nước đã được Quốc hội và cựu tổng thống Obama chọn sẵn. Ông này thòng thêm: “Điều này không có nghĩa những nước khác sẽ không bị thêm vào trong một sắc lệnh hành pháp sau đó”.
Trở lại với vai trò của cựu tổng thống Obama. Cựu tổng thống cũng là người kịch liệt chống đối lệnh cấm nhập cảnh. Ông tuyên bố chống lại sự phân biệt đối xử dựa trên cơ sở niềm tin, tôn giáo.
Theo Cựu giám đốc CIA, ông Leon Panetta, Tổng thống Donald Trump cấm cư dân 7 nước Hồi giáo vào Mỹ đang giúp IS dễ tuyển dụng hơn, làm gia tăng nguy cơ nước Mỹ bị tấn công.
CNN dẫn lời Thư ký báo chí Nhà Trắng, ông Sean Spicer nói rõ rằng quyết định của chính quyền Obama là nền tảng cho việc xác định bảy nước Hồi giáo kể trên, bởi các nước này đã nằm trong danh sách “đất nước cần lo ngại” của chính quyền Obama. Ngay từ tháng 12/2015, Tổng thống Obama đã ký đạo luật áp đặt giới hạn chương trình miễn thị thực cho công dân các nước nằm trong danh sách được miễn thị thực vào Mỹ nhưng đã đến Iran, Iraq, Sudan hoặc Syria kể từ thời điểm tháng 3/2011. Hai tháng sau, thêm Libya, Somalia và Yemen bị bổ sung vào danh sách. Điều này có nghĩa công dân những nước trước đây được miễn thị thực nhập cảnh vào Mỹ nếu đã từng đến bảy nước đã nêu từ khoảng thời gian kể trên phải xin thị thực mới được vào Mỹ. Quyết định này của ông Obama được đưa ra sau cuộc tấn công khủng bố ở Paris (Pháp) “trước tình trạng đe dọa tăng cao từ khủng bố nước ngoài”. Bảy nước “lọt vào tầm ngắm” của ông Obama dựa trên tiêu chí là nơi đặt nền móng của tổ chức khủng bố với sự hiện diện của nhiều thành viên. Những nước bị xem là nơi trú ẩn an toàn của khủng bố cũng nằm trong danh sách của ông Obama.
Tuy thế, chương trình của ông Obama hoàn toàn khác biệt với quyết định đầy tranh cãi của ông Trump. Ông Obama chỉ giới hạn việc sử dụng quyền miễn thị thự, còn Tổng thống Trump cấm cửa luôn toàn bộ cư dân của bảy nước vào Mỹ trong vòng 90 ngày.
Quyết định này đã vấp phải sự phản đối trên khắp thế giới.
Hãy chờ xem nền dân chủ kiểu Mỹ và pháp luật Mỹ trả lời!