Bắc Kinh vừa bố trí bất hợp pháp hệ thống tên lửa phòng không HQ-9 ở Trường Sa có thể chỉ là một màn dạo đầu, tiếp theo phải chăng sẽ là Scarborough?
Reuters ngày 23/2 cho biết, Ngoại trưởng Philippines Perfecto Yasay cùng ngày tiết lộ với báo chí, trong chuyến thăm Trung Quốc tháng 10 năm ngoái, ông Tập Cận Bình đã hứa với Tổng thống Rodrigo Duterte rằng Bắc Kinh sẽ không cải tạo, không xây dựng tại Scarborough.
The Japan Times ngày 24/2 cho biết thêm, Ngoại trưởng Yasay còn bình luận: bất kỳ động thái nào của Trung Quốc hòng biến bãi cạn Scarborough thành một hòn đảo sẽ làm “thay đổi cuộc chơi”, cho dù quan hệ Philippines – Trung Quốc vừa mới chớm nở.
Ông nhấn mạnh, bất kỳ hoạt động xây dựng hay cải tạo nào mà Trung Quốc tiến hành tại Scarborough đều sẽ rất nghiêm trọng, là hành động gây hấn làm suy yếu quyền tài phán của Philippines đối với ngư trường này.
“Nếu họ làm điều đó, thực sự sẽ là một sự thay đổi cuộc chơi. Có vẻ như đã có một mối đe dọa trước đây, hoặc đã có nhận thức rằng họ sẽ xây dựng.
Trên thực tế, cũng đã có những báo cáo tình báo đến từ Mỹ rằng Trung Quốc sẵn sang điều tàu bơm cát đến bãi cạn này để bồi đắp đảo nhân tạo.
Bây giờ chúng tôi rất vui và yên tâm với thực tế là Trung Quốc sẽ không làm như vậy”, Ngoại trưởng Philippines cho biết, vì ông Tập Cận Bình đã hứa điều này với Tổng thống Rodrigo.
Ngày 23/2, Bộ Ngoại giao Trung Quốc công bố nội dung hỏi đáp buổi họp báo cùng ngày, trong đó có câu hỏi:
“Ngoại trưởng Philippines nói rằng Trung Quốc đã cam kết với Tổng thống Rodrigo Duterte sẽ không xây dựng ở Scarborough, ông có thể xác nhận điều này không?”.
Cảnh Sảng, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc trả lời:
“Về các phát biểu liên quan của Ngoại trưởng Philippines những ngày gần đây, cuộc họp báo ngày hôm qua (22/2) tôi đã nói rõ lập trường của Trung Quốc.
Trong vấn đề Biển Đông bao gồm cả chuyện xây dựng ở Scarborough, lập trường của Trung Quốc là nhất quán, rõ ràng và không có gì thay đôi. Nhân dịp này tôi cũng nói thêm mấy lời.
Năm ngoái khi Tổng thống Philippines thăm chính thức Trung Quốc, lãnh đạo hai nước đã đạt được những nhận thức chung quan trọng: kiên trì quan hệ láng giềng hữu nghị, xử lý thỏa đáng bất đồng, cùng nhau phát triển.
 |
| Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng, ảnh: fmprc.gov.cn. |
Hai bên cũng đã đánh giá lại con đường đúng đắn giải quyết vấn đề Biển Đông một cách thỏa đáng qua hiệp thương đàm phán, các lĩnh vực hợp tác khác giữa hai nước phát triển tốt đẹp.
Chúng tôi nhận thấy, những phát biểu của ngài Yasay gần đây rõ ràng đi ngược lại với nhận thức chung của lãnh đạo hai nước, không phù hợp với sự phát triển nhanh chóng và lành mạnh của quan hệ song phương.
Nó cũng không phù hợp với cục diện cơ bản ổn định ở Biển Đông hiện nay, đi ngược lại mong muốn chung của khu vực: duy trì hòa bình và ổn định ở Biển Đông. Trung Quốc cảm thấy khó hiểu và đáng tiếc về điều đó.
Chúng tôi hy vọng ngài Yasay hãy tôn trọng cam kết chung của lãnh đạo hai nước, thận trọng trong phát ngôn và hành động, thiết thực góp phần ổn định đại cục quan hệ hai nước và hòa bình, ổn định khu vực”.
Không có lửa sao có khói?
Cá nhân người viết cho rằng, việc ông Tập Cận Bình hứa với ông Rodrigo Duterte rằng Trung Quốc sẽ không xây dựng hay quân sự hóa Scarborough từ tháng 10 năm ngoái, mà bây giờ Ngoại trưởng Perfecto Yasay mới đưa ra dường như có gì đó bất thường.
Phải chăng Philippines đã phát hiện những dấu hiệu cho thấy Trung Quốc đang rục rịch tiến hành việc bồi lấp, quân sự hóa Scarborough? Việc đưa ra lời hứa của ông Tập Cận Bình nhằm cản bước tiến của Trung Quốc hòng độc chiếm Biển Đông?
Về mặt ngoại giao, Ngoại trưởng Yasay tỏ vẻ ông “tin tưởng” lãnh đạo Trung Quốc nói lời biết giữ lấy lời, nhưng dường như đằng sau sự thể hiện “tin tưởng” ấy là một lời nhắc nhở: quân tử nhất ngôn!
Phải chăng đó mới là mục đích chính?
Cũng có thể ông Perfecto Yasay muốn đánh động cả tân chủ nhân Nhà Trắng rằng, Trung Nam Hải chuẩn bị động đến “giới hạn đỏ” mà người tiền nhiệm Barack Obama đã vạch ra ở Scarborough rồi đấy!
Cho dù là mục đích nào đi nữa, người viết tin rằng nhà ngoại giao hàng đầu của Philippines không ngây thơ trước những lời hứa.
2 năm trước, ông Tập Cận Bình cũng đã từng hứa với ông Obama trước bàn dân thiên hạ rằng, Trung Quốc sẽ không quân sự hóa khu vực Biển Đông, Trường Sa. Nhưng những gì đang diễn ra lại hoàn toàn ngược với lời hứa ấy.
Việc người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc “sửa lưng” đích danh Ngoại trưởng Philippines rằng, hãy thận trọng trong phát ngôn và hành động không chỉ thể hiện thói trịch thượng kẻ cả, mà còn cho thấy lo ngại của Manila là có cơ sở.
Việc ông Cao Hổ Thành, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc đột ngột hủy chuyến thăm Philippines vào phút chót mà ông Sảng nói là do “sắp xếp lịch trình” khó thuyết phục được dư luận.
Một chuyến thăm quan trọng được 2 bên trông đợi nhằm cụ thể hóa 40 thỏa thuận hợp tác trị giá hàng tỉ USD đâu phải chuyện chơi?
Cái cách ông Sảng nhắc nhở Ngoại trưởng Philippines “ăn nói cẩn thận” khiến người viết có cảm giác đây là một đòn nhắc nhở Điện Manacanang từ Trung Nam Hải.
Trong khi nữ tướng Nora Tyson, Tư lệnh Hạm đội 3 Hoa Kỳ có những phát biểu rất mạnh mẽ về Biển Đông, cho đến nay Tổng thống Donald Trump vẫn giữ bí mật về các biện pháp ngăn chặn Trung Quốc độc chiếm Biển Đông.
Trả lời phỏng vấn độc quyền hãng thông tấn Reuters hôm thứ Năm 22/2 về hoạt động quân sự của Trung Quốc trên Biển Đông, ông chủ Nhà Trắng cho biết:
“Tôi biết chính xác những gì đang xảy ra giữa Trung Quốc và Bắc Triều Tiên. Nhưng tôi không thích nói về chiến lược quân sự trên báo chí. Tôi không thích điều đó.
Việc này không xảy ra dưới thời Trump cầm quyền, mà xảy ra từ trước, thời chính quyền Obama. Nhiều việc diễn ra mà không cần sự cho phép, một trong số đó là việc xây dựng căn cứ quân sự khổng lồ, phức tạp giữa Biển Đông.
Đừng quên rằng tôi mới vào Nhà Trắng chỉ 4 tuần. Việc này đã xảy ra từ cách đây 3 năm khi người ta ở vị thế đàm phán tốt hơn nhiều, tôi không hài lòng về nó”. [3]
Cụm tàu sân bay tấn công USS Carl Vinson đang tuần tra tự do hàng hải ở Biển Đông kể từ hôm 18/2, tuy nhiên chưa có thông tin mới nào được cập nhật.
Vì vậy không loại trừ thời gian này Trung Quốc sẽ tiếp tục nắn gân Hoa Kỳ và thử khả năng phản ứng của Donald Trump trong vấn đề Biển Đông.
Bắc Kinh vừa bố trí bất hợp pháp hệ thống tên lửa phòng không HQ-9 ở Trường Sa có thể chỉ là một màn dạo đầu, tiếp theo phải chăng sẽ là Scarborough?