Bản tin Biển Đông ngày 03/04/2017.
Đài Loan đang thúc đẩy hợp tác với Philippines trong vấn đề Biển Đông
Trang Focus Taiwan đưa tin, ngày 31/3, trong cuộc gặp với cựu Tổng thống Philippines Fidel Ramos tại Đài Bắc, Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đã bày tỏ mong muốn thúc đẩy quan hệ hợp tác chặt chẽ hơn với phía Philippines trong các lĩnh vực thương mại, phòng ngừa thiên tai và vấn đề Biển Đông, cụ thể là tổ chức đối thoại về hợp tác ở khu vực này. Tại cuộc gặp, bà Thái Anh Văn đã nhấn mạnh Chính sách Hướng Nam mới của bà với nội dung chính là tăng cường quan hệ của Đài Loan với các nước ở Đông Nam Á và Nam Á, khẳng định đã có những tiến triển trong hợp tác thương mại và lượng du khách Philippines tới Đài Loan năm 2016.
Cố vấn của Duterte công bố kế hoạch sửa chữa đường băng ở Biển Đông
Ngày 1/4, trang Rappler đưa tin, sau cuộc điều trần tại Thượng viện, Cố vấn An ninh quốc gia Philippines Hermogenes Esperon Jr cho biết nước này đang có kế hoạch sửa chữa đường băng bị hư hỏng trên Đảo Thị Tứ ở Biển Đông. Trước đó, chính quyền cựu Tổng thống Benigno Aquino III đã phân bổ ngân sách để sửa chữa đường băng này nhưng kế hoạch đã liên tục bị trì hoãn do lo ngại điều này có thể khiêu khích Trung Quốc tiến hành “những hoạt động không mong muốn”. Tuyên bố của ông Esperon được đưa ra sau khi Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và quốc tế tại Mỹ đưa ra một loạt hình ảnh vệ tinh về các công trình quân sự sắp hoàn tất của Trung Quốc trên ba cấu trúc ở Biển Đông (Đá Vành Khăn, Đá Subi và Đá Chữ Thập).
Tàu khu trục mang tên lửa hành trình của Mỹ đã có mặt tại Vịnh Subic
Ngày 2/4, tờ The Philippine Star đưa tin, ngày 1/4, Đại sứ quán Mỹ tại Philippines cho biết, tàu khu trục mang tên lửa hành trình loại Arleigh Burke USS Fitzgerald của Nhóm Tàu sân bay Tác chiến số 5 USS Ronald Reagan của Mỹ đã có chuyến cập cảng ngắn ở Vịnh Subic, tỉnh Zambales, Philippines trước khi tham gia vào cuộc tập trận hải quân chung ở Hàn Quốc. Đại sứ quán cho biết đội tàu USS Fitgerald sẽ tận dụng chuyến cập cảng để tiến hành sửa chữa kỹ thuật với sự hỗ trợ của các lực lượng Philippines. Đồng thời Đại sứ quán cũng khẳng định, chuyến thăm này thể hiện mối quan hệ quân sự và dân sự vững mạnh và hai bên sẽ tiếp tục xây dựng quan hệ đối tác trong các lĩnh vực hợp tác quốc phòng, các chuyến viến thăm cảng và các hoạt động huấn luyện quân sự.
Malaysia và Ấn Độ hối thúc các bên giải quyết tranh chấp Biển Đông
Hãng NDTV đưa tin, ngày 2/4, Malaysia và Ấn Độ đã hối thúc các quốc gia giải quyết tranh chấp Biển Đông bằng cách thực hiện tự kiềm chế không sử dụng vũ lực, không tiến hành các hoạt động đơn phương làm gia tăng căng thẳng. Hai bên cũng nhấn mạnh tất cả các bên cần tuân thủ triệt để Công ước của Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 đồng thời tái khẳng định cam kết tuân thủ quyền tự do hàng hải và hàng không cũng như thương mại hợp pháp thông suốt, dựa trên các nguyên tắc của luật pháp quốc tế và UNCLOS. Ngoại trưởng Ấn Độ Narenda Modi cho biết hai bên đều nhận thức được vai trò và trách nhiệm trong việc thúc đẩy thịnh vượng, tự do hàng hải và ổn định ở khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, đặc biệt là tại các vùng biển. Bên cạnh đó, hai nhà lãnh đạo cũng hoan nghênh quan hệ hợp tác tốt đẹp trong các lĩnh vực quốc phòng, an ninh và thể hiện quyết tâm đạt được Biên bản ghi nhớ về Hợp tác Chống khủng bố và Tội phạm xuyên quốc gia. Ngoài ra, hai bên cũng hoan nghênh việc triển khai cơ chế chia sẻ thông tin tình báo trong chương trình Hỗ trợ Nhân đạo và Cứu trợ thiên tai (HADR) và “hàng hải trắng”.
Trước các hoạt động nghênh ngang của Trung Quốc trên Biển Đông, Philippines chủ động lên kế hoạch đổi tên vùng biển để khẳng định chủ quyền của mình
Ngày 2/4, tạp chí The Straits Times đưa tin, ngày 1/4, phía Philippines cho hay nước này đang lên kế hoạch đổi tên vùng biển phía Đông, có diện tích gần bằng Hi Lạp, thành “Philippines Rise – nhằm khẳng định chủ quyền của nước này, nơi tàu khảo sát của Trung Quốc đang “thực hiện khảo sát”. Theo một số nhà khoa học, vùng biển này có thể có trữ lượng cá ngừ lớn và tính đa dạng sinh học cao. Phát ngôn viên Tổng thống Ernesto Abella đã xác nhận thông tin này và cho biết Philippines đã triển khai các thủ tục pháp lý cũng như các thủ tục khác. Theo nguồn tin, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã yêu cầu Bộ Ngoại giao và các cơ quan liên quan nghiên cứu về việc đổi tên vùng biển để khẳng định quyền chủ quyền của Philippines.
Cuộc chạy đua vũ trang Châu Á ở Biển Đông đang nóng lên
Ngày 3/4, VOA News đăng bài viết “Cuộc chạy đua vũ trang Châu Á ở Biển Đông đang nóng lên”, khẳng định một cuộc chạy đua vũ trang đang nổi lên giữa các nước có yêu sách ở Biển Đông trong bối cảnh Trung Quốc ráo riết bành trướng ở khu vực, sau khi đã gần hoàn tất các công trình quân sự lớn trên các đảo nhân tạo nước này xây dựng trái phép. Hoạt động mở rộng ảnh hưởng của Trung Quốc trên Biển Đông đã khiến các quốc gia trong khu vực xây dựng sức mạnh vũ trang để có thể đối phó với “mối đe doạ Trung Hoa”. Ông Zack Cooper, nghiên cứu viên Trung tâm Nghiên cứu quốc tế và Chiến lược Mỹ (CSIS) cho rằng “để theo kịp quyết tâm hiện đại hoá quân đội của Trung Quốc đòi hỏi các nước tranh chấp Biển Đông phải hết sức nỗ lực”. Bài viết cũng cho biết, một số quốc gia có thể sẽ cung cấp vũ khí mới cho các bên tranh chấp ở Biển Đông bao gồm: Nhật Bản, Hàn Quốc và Úc.