Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông từng nghĩ rằng Trung Quốc có đủ sức mạnh để kiểm soát Triều Tiên, nhưng ông đã thay đổi suy nghĩ chỉ sau 10 phút trao đổi với Chủ tịch Tập Cận Bình vào tuần trước.
Thuật lại cuộc gặp với ông Tập ở Florida và cuộc điện đàm kéo dài một giờ hôm 12/4, Tổng thống Trump nói với tờ Tạp chí Phố Wall (WSJ) rằng ông rất có cảm tình với nhà lãnh đạo Trung Quốc – trái ngược với những phát ngôn mang tính chỉ trích Trung Quốc trước đây của ông.
“Chúng tôi thích nhau. Tôi rất thích ông ấy. Tôi nghĩ phu nhân của ông ấy thật tuyệt vời”, ông Trump nói với tờ WSJ.
Ông Trump cho biết, trong cuộc gặp vào tuần trước ông đã nói với ông Tập rằng ông tin Bắc Kinh có thể dễ dàng kiềm chế mối đe dọa từ Bình Nhưỡng, khiến ông Tập phải tìm cách giải thích về lịch sử của Trung Quốc và Triều Tiên.
“Sau khi lắng nghe khoảng 10 phút, tôi nhận ra điều đó không dễ như vậy,” ông Trump nói với WSJ. “Tôi cảm thấy khá rõ rằng họ có một quyền lực to lớn đối với Triều Tiên … Nhưng đó không phải những gì mọi người nghĩ.”
Sự thay đổi suy nghĩ về Triều Tiên có lẽ đã dẫn đến quyết định của Tổng thống Trump vào cuối tuần qua khi ông ra lệnh điều một đội tàu tấn công tiến về phía bán đảo Triều Tiên.
Trong cuộc điện thoại hôm thứ Tư tuần này, ông Trump kêu gọi ông Tập hãy để cho lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un biết rằng Mỹ cũng có tàu ngầm hạt nhân.
“Chúng ta không thể cho phép một nước như vậy có năng lượng hạt nhân, vũ khí hạt nhân”, ông Trump nói với tờ WSJ. “Đó là vũ khí hủy diệt hàng loạt. Bây giờ họ chưa có, nhưng rồi họ sẽ có”.
WSJ cho biết hai nhà lãnh đạo cũng bàn luận về việc Trung Quốc trả lại các tàu chở than của Triều Tiên.
Trước đó, ông Trump gần đây thường chỉ trích Trung Quốc đã không hành động đúng mực để giải quyết mối đe dọa từ Triều Tiên và cáo buộc Bắc Kinh thao túng đồng Nhân dân tệ. Bất chấp những căng thẳng đó, hai nhà lãnh đạo tuần trước vẫn ngồi lại với nhau nhiều giờ đồng hồ. Cuộc thảo luận đầu tiên giữa 2 người ban đầu được dự kiến kéo dài 15 phút, nhưng sau đã lên đến 3 giờ đồng hồ.
“Và sang ngày thứ hai, chúng tôi dự kiến có một cuộc họp khoảng 10 phút nữa, nhưng nó đã kéo dài trong 2 giờ đồng hồ,” ông Trump nói.
Đây không phải là mối quan hệ vị tổng thống Mỹ từng kỳ vọng. Ông Trump đưa ra đánh giá đối với ông Tập rằng “Ông ấy rất thông minh. Đó là lợi thế của ông ấy. Tôi thích gọi nó là linh hoạt”.
Tuy nhiên, tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng dẫn lời các nhà phân tích Trung Quốc cho rằng những đánh giá trên của ông Trump chỉ mang tính chất ngoại giao, và mối quan hệ Trump-Tập vẫn chưa bằng với mối quan hệ Obama-Tập.
Chuyên gia Zhang Zhexin tại Viện nghiên cứu Quốc tế Thượng Hải cho rằng cần có thời gian để 2 nhà lãnh đạo phát triển thứ cảm tình này thông qua mối quan hệ hợp tác giữa 2 chính phủ. Sự khó đoán định của ông Trump và chính quyền không ổn định của ông sẽ khiến khó có thể phát triển một tình hữu nghị đích thực với ông Tập.
Nhà phân tích sự kiện Liu Weidong tại Viện Khoa học Xã hội Trung Quốc đánh giá rằng khả năng thay đổi chiến thuật của ông Trump đang giúp ông giành điểm trước Trung Quốc.