Bản tin Biển Đông ngày 10/05/2017.
Mỹ và ASEAN đang ngày càng khác biệt trong vấn đề Biển Đông?
Ngày 9/5, Tiến sĩ Mark Valencia tại Học viện quốc gia Nghiên cứu về Biển Đông của Trung Quốc có bài viết đăng trên South China Morning Post “Về vấn đề Biển Đông, Mỹ và ASEAN đang ngày càng cách xa nhau”.
Theo Tiến sĩ Mark Valencia, sự rạn nứt giữa Mỹ và các quốc gia ASEAN đang tăng lên liên quan đến lợi ích an ninh ở Biển Đông. Những khác biệt này hiện nay đã có thể thấy rõ thông qua sự căng thẳng của cuộc cạnh tranh giữa Trung Quốc và Mỹ nhằm thống trị khu vực. TS. Valencia cho rằng lợi ích của các nước ASEAN yêu sách ở Biển Đông là khác nhau về tính chất và mức độ ưu tiên nhưng đều muốn hiện thực hóa các yêu sách chủ quyền và tiếp cận các tài nguyên biển mà mình có quyền được hưởng. Trong bài viết, TS. Valencia không kêu gọi các nước nên chọn bên nào trong cuộc cạnh tranh Mỹ – Trung nhưng lại đưa ra so sánh thể hiện một hình ảnh Mỹ xấu xa, chỉ có Trung Quốc mới tốt đẹp.
TS. Valencia tỏ ra nghi ngờ mục đích của Mỹ không phải là “bảo vệ trật tự dựa trên luật pháp, đảm bảo an ninh khu vực và tự do hàng hải” mà thực chất “mục đích tổng thể là duy trì sự thống trị ở khu vực”.
Về lập luận của Mỹ liên quan đến bảo vệ tự do hàng hải, TS. Valencia khẳng định các nước Đông Nam Á muốn và cần một vùng biển mở và tự do cho thương mại, và Trung Quốc thì không hề đe dọa tự do thương mại, cũng không có ý định làm điều đó trong thời bình. Để đổ lỗi cho Mỹ, TS. Valencia cho rằng Mỹ đang cố tình cào bằng vấn đề tự do hàng hải với tự do triển khai các hoạt động tình báo quân sự, giám sát chống lại Trung Quốc và các nước khác trong khu vực, khẳng định Mỹ không sử dụng đại dương cho các mục đích hòa bình như được nêu trong Công ước Luật Biển.
TS. Mark Valencia tiếp tục chỉ trích Mỹ về lập luận “bảo vệ trật tự dựa trên luật pháp” bằng cách mỉa mai Mỹ chính là quốc gia chưa phê chuẩn Công ước Luật Biển và thậm chí “có thể đã vi phạm một số điều khoản của Công ước”. Hơn nữa, theo ông này, mối quan tâm chính về an ninh của nhiều nước ASEAN cũng không phải là duy trì trật tự dựa trên luật pháp hay tự do hàng hải mà Mỹ đang hướng tới, thay vào đó là sự bất ổn trong nước và sự thống nhất của cả khối, trong khi điều này lại khó thực hiện bởi cả Mỹ và Trung Quốc đều đang tìm cách gây áp lực cho các nước này.
Trung Quốc mở rộng phạm vi khu vực đánh cá, khảo sát ở Biển Đông
Ngày 9/5, Tập đoàn Thủy sản Quảng Châu – một trong những tập đoàn đánh cá lớn nhất của Trung Quốc, đã ký thỏa thuận với Trung tâm nghiên cứu thủy sản hàng đầu của nước này để nghiên cứu các phương thức đánh bắt được nhiều cá tại vùng biển tranh chấp ở Biển Đông. Cụ thể, hai bên sẽ tiến hành các dự án nghiên cứu và nuôi trồng ở Trường Sa; đồng thời thử nghiệm các công nghệ đánh cá mới, xây dựng thương hiệu hải sản “Nam Sa” và đào tạo cán bộ khoa học và kỹ thuật.