Trong số các nước Đông Nam Á, Việt Nam đứng dưới cả Campuchia trong mức độ công khai ngân sách nhà nước, thậm chí đứng sát cuối bảng, chỉ trên Myanmar.
Tổ chức Đối tác Ngân sách Quốc tế (IBP) ngày 29/3 công bố báo cáo Chỉ số Công khai Ngân sách (OBI) năm 2017, trong đó cho thấy Việt Nam đứng ở vị trí rất thấp trong bảng xếp hạng minh bạch ngân sách này.
Trong thang điểm 100 của chỉ số OBI, Việt Nam đạt 15 điểm, giảm 3 điểm so với lần khảo sát trước đó và thấp hơn rất nhiều so với mức trung bình toàn cầu là 42 điểm.
Mức độ công khai ngân sách của Việt Nam đạt 15/100 điểm. (Nguồn: IBP)
Với số điểm này, Việt Nam được xếp vào nhóm thứ 5 trong xếp hạng chỉ số OBI (từ 0 – 20 điểm trên thang điểm 100), bao gồm 27 nước được coi là ít công khai hoặc thậm chí không công khai thông tin ngân sách.
Về tiêu chí “Sự tham gia của công chúng vào ngân sách”, Việt Nam chỉ được chấm 7 điểm, trong khi mức trung bình toàn cầu là 12 điểm/100 điểm. Điều này cho thấy các cơ quan lập pháp, hành pháp và kiểm toán tạo rất ít cơ hội và chưa có cơ chế để cho công chúng tham gia vào các quá trình ngân sách.
Về tiêu chí “Giám sát”, Việt Nam đạt 72/100 điểm đối với việc giám sát ngân sách của cơ quan lập pháp và 72/100 điểm đối với giám sát ngân sách của cơ quan kiểm toán.
Trong kỳ đánh giá OBI năm 2017, Việt Nam đã công khai được 5/8 tài liệu ngân sách chủ chốt cần được công khai.
Tổ chức Đối tác Ngân sách Quốc tế đánh giá thông tin về ngân sách của Việt Nam ít được cung cấp cho công chúng, và việc cung cấp cũng chưa kịp thời, hoặc công bố chậm hơn các thông lệ tốt của quốc tế. Hơn nữa, các tài liệu được công bố còn chưa đủ thông tin.
So với các nước trong khu vực Đông Nam Á, chỉ số OBI của Việt Nam năm 2017 đứng áp chót trên Myanmar, quốc gia chỉ đạt 7/100 điểm. Philippines đứng đầu khu vực với 67/100 điểm, tiếp sau là Indonesia với 64 điểm và Thái Lan 56 điểm.
Việt Nam đứng gần thấp nhất tại Đông Nam Á về công khai ngân sách
Trên bảng xếp hạng của thế giới, Việt Nam đứng ngay trên Trung Quốc khi nước láng giềng này đạt 13 điểm trong công khai ngân sách.
New Zealand và Nam Phi là 2 nước đứng đầu trong chỉ số OBI với cùng số điểm 89/100, tiếp đến là Thụy Điển với 87 điểm và Na Uy với 85 điểm.
Quốc gia dầu mỏ Ảrập Xêut chỉ đạt 1/100 điểm trong chỉ số OBI, nhưng vẫn tích hơn một số quốc gia không công khai ngân sách là Niger, Venezuela, Equatorial Guinea, Lesotho, Qatar và Yemen.