Liên quan đến việc thương lái Trung Quốc thu mua rễ hồ tiêu ở Đồng Nai với giá cao để làm thuốc gây xôn xao dư luận thời gian qua, Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT) đã kiểm tra tình hình cụ thể tại địa phương có 14 hộ trồng tiêu thu gom rễ bán cho thương lái.
Theo Lao động, Cục Trồng trọt ngày 16/5 đã tới kiểm tra vườn tiêu của một số nông dân tại xã Xuân Thọ, huyện Xuân Lộc, Đồng Nai. Kết quả kiểm tra những vườn tiêu nông dân bán rễ cho thương lái đều già cỗi, năng suất thấp, nếu tiếp tục duy trì, nông dân sẽ bị thua lỗ khoảng 30.000 đồng/ha/vụ.
Đơn cử, vườn tiêu của ông Hải (xã Xuân Thọ) đã trên 20 năm tuổi, năng suất rất thấp và dễ bị nhiễm sâu bệnh. Trong vụ tiêu vừa rồi, gia đình ông chỉ thu được 0,6 tấn hạt tiêu/ha.
Với năng suất quá thấp như vậy, cộng với giá tiêu giảm mạnh, chỉ còn khoảng 60.000 đồng/kg, tiền bán tiêu thu về không bù đắp được chi phí bỏ ra của gia đình ông Hải. Vì vậy, sau khi thu hoạch xong, ông Hải quyết định cải tạo lại vườn, 1 nửa tiếp tục tái canh cây tiêu, nửa kia trồng cỏ nuôi bò.
TS Lê Thanh Tùng, đại diện Cục Trồng trọt, kiểm tra thực tế tại các vườn hồ tiêu ở Đồng Nai. (Ảnh: Lao động)
Các vườn tiêu của những hộ dân gần nhà ông Hải cũng trong tình trạng tương tự: vườn tiêu đều già cỗi, năng suất thấp, chất lượng không cao khiến giá trị tiêu bán ra không đủ bù đắp chi phí nhân công, phân bón…
Trả lời câu hỏi về việc vì sao thu gom rễ tiêu bán cho thương lái, phải chăng bán rễ hồ tiêu được giá hơn bán hạt tiêu, các hộ ở đây đều khẳng định họ chỉ thu nhặt những “rễ nổi” để bán, hoàn toàn không có tình trạng chặt bỏ tiêu để lấy rễ lên bán.
Ngoài ra, theo Nông nghiệp Việt Nam, những người trồng tiêu tại xã Xuân Thọ cho biết việc bán rễ tiêu chỉ thực hiện khi nhà vườn cải tạo, nhổ bỏ vườn tiêu bệnh, vườn tiêu già cỗi để tái canh bằng cây mới hoặc chuyển sang cây trồng, vật nuôi khác.
Theo ông Hải, rễ hồ tiêu rất sâu, nếu muốn lấy rễ phải thuê máy múc chứ không thể đào bằng tay. Do đó, nếu đào rễ tiêu để bán với giá 20.000 đồng/kg rễ tươi thì chỉ có lỗ.
Bà Nhi, chủ một cơ sở đã tham gia mua rễ tiêu trong thời gian qua trên địa bàn xã Xuân Thọ, cũng khẳng định những hộ bán rễ tiêu đều là những hộ đang phá bỏ vườn tiêu già cỗi nên tranh thủ lượm lặt rễ tiêu để bán. Lượng rễ thu về sau khi đem phơi khô của mỗi ha tiêu được khoảng 70-80 kg. Với giá bán rễ khô là 80.000 đồng/kg, mỗi ha tiêu, nếu đào hết gốc lên, tiền rễ thu về (tính giá bán rễ khô) chỉ vào khoảng trên dưới 6 triệu đồng.
Trong khi đó, với giá tiêu hiện nay khoảng 60.000 đồng/kg. Một ha tiêu đang cho thu hoạch, chỉ cần năng suất đạt 2 tấn/ha, đã có doanh thu 120 triệu đồng. Vì vậy, không ai dại gì nhổ bỏ những cây tiêu, vườn tiêu đang cho thu hoạch để lấy rễ đem bán.
Hiện tình trạng thu gom rễ hồ tiêu để bán cho thương lái đã dừng lại. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra, cũng trong ngày 16/5, Cục Trồng trọt đã có công văn gửi Sở NN-PTNT các tỉnh Đông Nam Bộ và Tây Nguyên khuyến nghị về vấn đề này.
Công văn của Cục Trồng trọt nêu rõ thời gian vừa qua một số hộ trồng tiêu vùng Đông Nam Bộ và Tây Nguyên đã tiến hành chuyển đổi các vườn trồng hồ tiêu già cỗi, nhiễm sâu bệnh, năng suất và hiệu quả kinh tế thấp, sang trồng các loại cây khác có giá trị kinh tế cao hơn hoặc trồng mới lại cây hồ tiêu.
Tuy nhiên, khi tiến hành làm đất, vệ sinh đồng ruộng, một số nông dân đã thu gom rễ tiêu, tổ chức mua bán với mục đích sử dụng không rõ ràng. Việc làm này có nguy cơ phát tán nguồn bệnh lây lan qua rễ tiêu từ các vùng tiêu nhiễm bệnh sang các vùng trồng khác.
Vì vậy, Cục Trồng trọt đề nghị các Sở NN-PTNT các tỉnh trên thực hiện tốt vệ sinh các điểm có trụ tiêu bị chết do bệnh chết nhanh, chết chậm; không tổ chức mua, bán, hoặc phát tán rễ tiêu ra vùng lân cận.