Bản tin Biển Đông ngày 19/07/2018.
Các biện pháp đáp trả hành động của Trung Quốc ở Biển Đông
Ngày 18/7, trang web của Viện Nghiên cứu Stratbase ADR đăng bài viết “Các biện pháp đáp trả hành động của Trung Quốc ở Biển Đông” của GS. Go Ito, Đại học Meiji, Trưởng Nhóm Nghiên cứu Diễn đàn Quan hệ quốc tế Nhật Bản.
Ông Ito cho hay bất chấp Phán quyết của Toà Trọng tài vụ kiện Biển Đông ngày 12/7/2016 đã khẳng định yêu sách phi lý “đường chín đoạn” là không có cơ sở pháp lý, Trung Quốc vẫn không ngừng triển khai các hành vi quyết đoán trên Biển Đông, gây tổn hại đến tự do hàng hải cũng như các nguồn cá và môi trường biển ở khu vực. Ông cho biết Nhật Bản là quốc gia ủng hộ Phán quyết tích cực nhất, đã nhiều lần hối thúc Trung Quốc giải quyết hoà bình tranh chấp trên cơ sở luật quốc tế song Trung Quốc lại cảnh cáo Nhật Bản không phải là một bên tranh chấp, yêu cầu Nhật Bản thận trọng trong lời nói và hành động.
Trước cách hành xử thách thức trật tự toàn cầu trên biển của Trung Quốc hiện nay, tác giả cho rằng cần có những biện pháp đáp trả sau: (i) tập hợp các quốc gia cùng chung tư tưởng để ủng hộ Phán quyết, (ii) sử dụng công cụ bảo vệ môi trường trên các vùng biển để xác định rõ những tác hại mà Trung Quốc gây ra cho môi trường ở khu vực, (iii) sử dụng “cây gậy và củ cà rốt” để phát huy những giá trị của luật quốc tế: vừa nhắc nhở Trung Quốc về những quy định trong luật quốc tế liên quan đến an ninh biển nhằm xây dựng trật tự quốc tế dựa trên luật lệ vừa tìm kiếm các lợi ích chung trong việc duy trì ổn định và trật tự trên biển giữa tất cả các quốc gia liên quan.
Bộ Quốc phòng Philippines khẳng định cam kết bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia trên Biển Đông
Ngày 18/7, Manila Bulletin đưa tin, trong một báo cáo trình Nội các Philippines về duy trì an ninh, hoà bình và công lý trong một diễn đàn trước khi Tổng thống Rodrigo Duterte đọc Thông điệp quốc gia (SONA) tại Trung tâm Hội nghị quốc gia Philippines, thành phố Pasay, Philippines, ông Hermogenes Esperon, Cố vấn An ninh quốc gia Philippines khẳng định Chính phủ nước này cam kết sẽ tiếp tục bảo vệ lãnh thổ quốc gia đồng thời với việc duy trì đối thoại về tranh chấp Biển Đông với phía Trung Quốc. Ông Esperon cho hay chính quyền Tổng thống Duterte đã tiến hành các cuộc tuần tra hải quân, triển khai thêm quân ra các cấu trúc ở Biển Đông, tiếp phối hợp với phía Trung Quốc để giải quyết vấn đề biên giới lãnh thổ… và sẽ tiếp tục duy trì các sáng kiến về an ninh và quản lý biên giới, chương trình Nhận thức trên biển và trên không, tăng cường chính sách an ninh hàng hải… Ngoài ra, ông cho biết bên cạnh các cuộc tuần tra trên biển và tăng cường sự hiện diện quân sự ở Biển Đông, Bộ Quốc phòng Philippines đã bắt đầu tiến hành xây dựng lại một số cấu trúc ở nhóm đảo Kalayaan (một phần của Trường Sa), trong đó có việc sửa chữa đường băng trên Đá Thị Tứ. Liên quan đến việc giải quyết các tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc, ông Esperon cho biết các cuộc họp cấp cao cũng như các cơ chế tham vấn song phương (BCM) đã góp phần tìm kiếm giải pháp nhằm nâng cao khả năng của mỗi bên nhằm thúc đẩy sự phát triển ở Biển Đông. Ông khẳng định Chính phủ cũng đã tham gia vào tiến trình ASEAN – Trung Quốc trong việc quản lý hoà bình và giải quyết các tranh chấp ở Biển Đông, ủng hộ việc triển khai hiệu quả Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) cũng như việc xây dựng Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Esperon cho biết chính phủ cũng tham gia vào các quá trình ASEAN-Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông để quản lý hòa bình và giải quyết các tranh chấp ở Nam Trung Quốc. Quốc gia này hỗ trợ việc thực hiện có hiệu quả Tuyên bố về Hành vi của các Bên tại Biển Nam Trung Hoa cũng như việc chế tạo một quy tắc ứng xử trong khu vực tranh chấp.
Cựu Chủ tịch Thượng viện Philippines: Philippines cần hợp tác với ASEAN và Liên Hợp Quốc về vấn đề Biển Đông
Ngày 18/7, CNN Philippines đưa tin, trong buổi phỏng vấn với hãng tin, cựu Chủ tịch Thượng viện Philippines Aquilino “Nene” Pimentel mong muốn Philippines có lập trường cứng rắn hơn trước Trung Quốc, trong bối cảnh nước này vẫn phớt lờ Phán quyết của Toà Trọng tài vụ kiện Biển Đông ngày 12/7/2016. Ông kêu gọi Chính phủ cần tìm đến ASEAN và Liên hợp quốc bởi ASEAN để làm được điều này. Ông cũng đề nghị các nước khác xem xét sử dụng các biện pháp trừng phạt kinh tế, chẳng hạn như tẩy chay các sản phẩm của Trung Quốc.
Hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc ở biển Đông sẽ là một chủ đề quan trọng tại Hội nghị Thượng đỉnh về tham vấn ngoại giao – quốc phòng giữa Mỹ và Úc (AUSMIN) 2018
Ngày 18/7, tạp chí The Australian cho biết hoạt động quân sự hoá của Trung Quốc ở Biển Đông sẽ là chủ đề chính tại Hội nghị Thượng đỉnh về tham vấn ngoại giao – quốc phòng Mỹ – Úc (AUSMIN) vào tuần tới. Tuy nhiên, Chính phủ Úc không nói rõ rằng liệu Úc có tăng cường vai trò trong việc khẳng định quyền quyền tự do hàng hải trên các vùng biển tranh chấp hay không. Theo The Australian, Bộ trưởng Quốc phòng Úc Marise Payne đặc biệt nhấn mạnh vai trò của Úc trong việc đảm bảo quyền tự do qua lại trên các tuyến hàng hải ở Biển Đông.