Chính phủ Trung Quốc ngày 5/9 lên tiếng về vụ lùm xùm với nước chủ nhà Nauru tại hội nghị cấp cao Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương (PIF) mới đây.
Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh (Ảnh: mfa.gov.cn)
Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Trung Quốc bà Hoa Xuân Oánh ngày 5/9 cho biết, nước này cử đoàn dự hội nghị tại Nauru trong vai trò đối tác đối thoại, theo lời mời của Ban thư ký PIF.
Đáp trả cáo buộc của tổng thống Nauru Baron Waqa hôm 4/9 rằng đoàn đại biểu Trung Quốc – do ông Du Qiwen đứng đầu – đã hành xử thô lỗ và bỏ khỏi phòng họp khi không được cho phép phát biểu trước thủ tướng Tuvalu, bà Hoa nói:
“Trong thời gian hội nghị, phía Nauru đã bất chấp quy tắc hội nghị để cản trở đại diện Trung Quốc phát biểu. Phía Trung Quốc đã giao thiệp nghiêm khắc ngay tại thời điểm đó và rời khỏi hội trường sớm để bày tỏ kháng nghị. Nhiều đoàn đại biểu các nước dự hội nghị cũng rời khỏi cuộc họp để tỏ thái độ bất mãn với Nauru.”
Bà Hoa cũng bác bỏ chỉ trích của ông Waqa nhằm vào ông Du, rằng nhà ngoại giao Trung Quốc lợi dụng sức mạnh của Bắc Kinh để thể hiện uy thế và bắt nạt các nước nhỏ. Bà gọi hành động của ông là “kiếm chuyện vô lý”.
Đề cập thực tế Nauru là đảo quốc Thái Bình Dương vẫn duy trì quan hệ ngoại giao với Đài Loan mà không thiết lập quan hệ với Trung Quốc Đại lục, bà Hoa cảnh báo Nauru “nhìn nhận rõ xu thế lớn, sửa chữa sai lầm, không tiếp tục hành động ngược lại trào lưu lịch sử”.
Một nguồn tin có mặt trong hội trường phiên họp cấp cao hôm mùng 4 tiết lộ với báo Guardian (Anh) rằng đại diện Trung Quốc đã chờ đợi một cách kiên nhẫn và ra hiệu muốn phát biểu, nhưng bị những người dự họp phớt lờ.
“Cuối cùng, ông ấy (Du Qiwen) nổi cáu, hét một cách giận dữ và lớn tiếng với mọi người rồi đứng dậy và lao ra ngoài. Nhưng thay vì đi thẳng tới cánh cửa gần nhất thì ông lại đi một vòng quanh bàn hội nghị và nổi giận với từng người một,” nguồn tin cho hay.
Theo nguồn tin này, vụ lùm xùm ngoại giao với nhà ngoại giao Trung Quốc được xem là động thái làm mất thể diện cố ý và công khai đối với Bắc Kinh, phần nào phản ánh mối lo ngại từ Thái Bình Dương về những mục đích của Trung Quốc trong khu vực.
Một nguồn tin khác dự hội nghị PIF nói với Guardian rằng đoàn đại biểu Trung Quốc muốn được tham gia hội nghị dành riêng cho các lãnh đạo, dù nước này chỉ cử một quan chức trong vai trò “đặc sứ” tới Diễn đàn.
Theo người này, đoàn Trung Quốc đã chen ngang vào cuộc họp của các lãnh đạo PIF. Ông mô tả đây là sự cố nghiêm trọng và làm hội nghị bị gián đoạn tới 15 phút, khiến tổng thống chủ nhà Waqa phải đe dọa trục xuất họ.
Theo Guardian, một video ghi lại tình huống căng thẳng giữa ông Waqa và ông Du Qiwen, cho thấy tổng thống Nauru yêu cầu đại biểu Trung Quốc “hãy thể hiện sự tôn trọng”.