Trong tấm ảnh kỷ niệm của hai nhà lãnh đạo, bức tranh treo trên bức tường phía sau ông Tập và ông Duterte bị một số người cho là “điềm gở” với Philippines.
Ảnh: EPA
Bức tranh “điềm gở”
Mới đây, bức ảnh lưu niệm chụp Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại dinh Malacanang hôm thứ Ba (20/11) vừa được công bố đã thu hút sự chú ý của truyền thông bởi bối cảnh bức ảnh được cho đã “dự báo điềm gở” đối với Manila.
Cụ thể, theo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng (SCMP – Hồng Kông) sau khi chức kiến lễ ký kết 29 thỏa thuận song phương, hai nhà lãnh đạo đã chụp ảnh lưu niệm trước bức tranh mang tên El Pacto de Sangre hay có tên khác là Blood Compact – sáng tác của Juan Luna – nghệ sĩ nổi tiếng thế giới thế kỷ 19.
Bức tranh mô tả nghi thức truyền thống giữa tướng Miguel López de Legazpi – thủ lĩnh người Tây Ban Nha đã chinh phục Bohol và Thủ lĩnh Bohol Datu Sikatuna (Philippines).
Ông Xiao Chua – nhà sử học Phipippines tại Đại học De La Salle nhận định: “Có lẽ một số thành viên ở dinh Malacanang [Phủ Tổng thống Philippines] nghĩ rằng, bức tranh này tượng trưng cho sự tin tưởng của Philippines đối với mối quan hệ như anh em với Trung Quốc”.
Tuy nhiên, ông cũng cho hay, trên thực tế, bức tranh này mang biểu tượng “sự khởi đầu của [chủ nghĩa] thực dân Tây Ban Nha ở Philippines”.
Lý giải cho việc Tổng thống Duterte và Chủ tịch Tập Cận Bình chụp ảnh lưu niệm trước bức tranh trên, ông Manolo Quezon – cựu Thứ trưởng truyền thông Philippines cho biết, bố cục bức ảnh xuất phát từ nguyên nhân khách quan.
Do hội trường nghi thức chính phải đóng cửa để chuẩn bi cho quốc yến nên phía Philippines đã lựa chọn chụp ảnh tại khu vực có treo bức tranh đó, ông nói.
Quốc kỳ bị “xáo trộn”
Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, đây không phải sự “xáo trộn” đầu tiên trong các chương trình nghị sự song phương trong hai ngày 20-21 vừa qua.
Một nhà nghiên cứu lịch sử Philippines cho biết, vị trí của quốc kỳ Philippine trong suốt chuyến thăm của Chủ tịch Tập Cận Bình là một sự vi phạm nghi thức ngoại giao.
Chia sẻ trên tài khoản twitter cá nhân, ông Eufemio Agbayani III đặt câu hỏi trước sự sắp xếp “ngược” giữa quốc kỳ hai nước tại Malacañang. Ông khẳng định, sự sắp xếp này đã vi phạm Luật về quốc kỳ và biểu tượng quốc gia Philippines.
Ông Xiao Chua đồng quan điểm với nhà nghiên cứu Eufemio Agbayani III, cho biết, dựa theo bộ luật trên của Philippines thì khi đứng cùng hàng hoặc trong cuộc diễu hành với quốc kỳ của các quốc gia khác, quốc kỳ Philippines sẽ ở bên trái (của người quan sát) và quốc kỳ nước bạn sẽ ở bên phải (người quan sát).
“Bên trái là vị trí nổi bật”, ông nói.
Nhưng trong suốt chuyến thăm của ông Tập, trong những bức ảnh ở Malacanang, quốc kỳ Trung Quốc luôn luôn được đặt ở bên trái của người quan sát, ông Chua nói.
Một sự khác biệt nữa là trong nghi thức duyệt đội danh dự, phía sau hai nhà lãnh đạo Trung Quốc – Philippines luôn có binh sĩ mang theo một lá quốc kỳ và đó là quốc kỳ Trung Quốc, ông Chua cho biết thêm.
Điều này khác biệt với hình ảnh trong chuyến thăm Philippines của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe trước đó – Quốc kỳ Nhật Bản không được mang theo sau hai nhà lãnh đạo.
Trước thắc mắc của dư luận, quan chức Philippins Quezon đã đưa ra lời giải thích về sự xáo trộn trên.
“Đương nhiên là trong khi kỳ vọng duy trì truyền thống, Tổng thống luôn có thể phá vỡ truyền thống. Đó có thể là một tuyên bố mạnh mẽ có ý nghĩa sâu sắc mà không cần phải nói thêm bất cứ điều gì”, ông Quezon nói, “Và như vậy 2018 là một năm đánh dấu một truyền thống thiết lập từ năm 1935 đã bị bỏ qua một bên”.
Trong khi đó, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana cho rằng, động thái này không mang nhiều ý nghĩa như dư luận nhận định.
“Chẳng có nghĩa gì đâu, tin tôi đi. Malacañang biết điều này là đúng, nếu không họ sẽ không làm điều đó”, Lorenzana nói trong một cuộc phỏng vấn hôm thứ Tư 22/11.
Ông cũng nói rằng, ông sẽ không tán thành nếu quốc kỳ Philippines không xuất hiện nhưng trong trường hợp này, ông nghĩ cả hai lá quốc kỳ đều được giữ bởi những binh sĩ đội danh dự.
“Họ đang ở trên đất của chúng ta. Đây là đất nước của chúng ta. Có lẽ đó chỉ là thể hiện sự hiếu khách mà thôi”, Bộ trưởng Quốc phòng Philippines yêu cầu dư luận và truyền thông không nên đồn đoán bình luận thêm về sự việc.
Ông Chua thì khẳng định, vì bất cứ lý do gì thì ngay cả Tổng thống cũng phải tuân thủ bộ luật trên vì nó liên quan đến các biểu tượng chính thức của quốc gia, ví dụ như quốc kỳ.
Bên cạnh đó, trong cuộc họp báo gần đây, người phát ngôn Salvador Panelo cho biết, Vụ lễ tân Philippines đang xem xét vụ việc và sẽ đưa ra thông báo sau khi có kết quả.